Từ đồng nghiệp đến đồng tâm

20 năm trước, khi Dân trí ra đời, tôi cũng đang phụ trách một tạp chí dành cho giới trẻ. Với vị trí là một đồng nghiệp cùng làng báo, Dân trí trong tôi nổi lên như một địa chỉ của những tấm lòng thiện nguyện. Tất nhiên, cùng với giáo dục, khuyến học, Dân trí tạo nên một bản sắc gần gũi, trách nhiệm xã hội.

Hành trình phát triển của Dân trí suốt 20 năm qua mà tôi đã được chứng kiến (cũng như sau đó là đồng hành, đóng góp bài viết cùng Dân trí), là một hành trình tuy có những cơ hội thuận lợi nhưng cũng rất nhiều vất vả, thách thức.

Sự vất vả của không chỉ với Dân trí mà còn xảy ra với các tờ báo, tòa soạn báo trên cả nước. Rất nhiều tờ báo đã ngừng xuất bản, nhiều tòa soạn đã đóng cửa, giải thể. Ngay với chính tờ tạp chí mà tôi phụ trách cũng buộc phải đóng cửa, ngừng xuất bản trong bối cảnh ngân sách quảng cáo dành cho tạp chí, báo giấy sụt giảm, độc giả thay đổi thói quen tiếp cận thông tin.

Khó khăn và vất vả bắt đầu từ báo giấy, tạp chí sau đó lan ra báo mạng, báo điện tử, các trang thông tin điện tử. Thậm chí cả với những ứng dụng đọc báo trên các chợ ứng dụng. Là khi mạng xã hội đã dần chiếm thời gian độc giả dành cho báo chí, và cả những khó khăn khác nữa.

Nhưng trong bối cảnh ấy, Dân trí vẫn vững vàng vượt qua những khó khăn, biến nguy thành cơ. Thay vì đối đầu với mạng xã hội, Dân trí đã sử dụng được mạng xã hội. Thay vì chỉ đưa tin, Dân trí đã đào sâu thông tin, biến thông tin thành những món ăn với nhiều tùy biến khẩu vị thông qua trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), cá nhân hóa cho mỗi độc giả. Tôi, từ đồng nghiệp, đã đồng hành và đồng tâm cùng Dân trí, đóng góp cùng Dân trí bằng những bài viết của mình.

Năm 2025, báo chí cách mạng Việt Nam kỷ niệm 100 năm, và trong dòng chảy lịch sử vẻ vang đó, Dân trí tròn 20 tuổi. Rất nhiều tòa soạn đã đóng cửa nhưng hàng nghìn nhà báo vẫn bám trụ được với nghề là nhờ những tòa soạn vững vàng, chuyên nghiệp như Dân trí. Nơi không chỉ tách biệt được phóng viên, biên tập viên của Dân trí với khối kinh doanh, quảng cáo, giúp tránh xung đột lợi ích, mà còn là nơi nuôi dưỡng lửa nghề nghiệp của rất nhiều nhà báo.

Những năm qua, tôi vẫn đều đặn viết bài đóng góp cho mục Tâm Điểm của báo, đồng thời đóng góp theo các tuyến bài tòa soạn đặt hàng. Cảm giác như mình cũng là một phần của Dân trí. Không giống như vai trò cộng tác viên truyền thống như ngày xưa, ở Dân trí, những người viết như chúng tôi được trân trọng và cảm giác mình đồng tâm với tòa soạn hơn nữa. Là khi chúng tôi đã cùng dòng chảy với tòa soạn, cùng phát triển với tòa soạn, thậm chí, được chào đón, cầu thị và ghi nhận những đóng góp.

Phóng viên, biên tập viên của Dân trí trân trọng từng người viết kể cả với những người viết không xuất thân từ báo chí. Dân trí đã và cũng đang xây dựng nên những nhà báo công dân, đặc biệt trong chuyên mục Tâm Điểm hay kể cả trong các khu vực bạn đọc viết, ý kiến bạn đọc.

100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam và 20 năm báo Dân trí, con đường phía trước sẽ còn rất nhiều gian nan đặc biệt là với sự phát triển ngày càng mạnh của AI. Nhưng tôi vẫn tin, AI không thay thế được báo chí, dù AI có thể viết được ra những bài báo thế nào đi chăng nữa. Trái lại, AI giúp những tờ báo viết bởi trái tim sẽ lan tỏa mạnh hơn. AI sẽ giúp những tấm lòng thiện nguyện đến địa chỉ chính xác hơn, hiệu quả hơn. AI cũng giúp các phóng viên, biên tập viên và cả những người viết như tôi nâng cấp chính mình tốt hơn nữa.

Chúc mừng Dân trí và chúc mừng chúng ta!