Từ 1/7: Tham gia đánh bạc từ 5 triệu đồng bị truy cứu hình sự

PV Dân trí đã có buổi trao đổi với Luật sư. Tiến sĩ Nguyễn An, Hãng luật Cộng đồng về những thay đổi trong quy định của Bộ luật hình sự đối với tội đánh bạc:

PV: với một hành vi đánh bạc với số tiền bao nhiêu thì sẽ bị xử phạt hành chính và trường hợp nào sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự, thưa Luật sư?

Luật sư Nguyễn An: Trước đây, theo quy định tại Điều 248 Bộ luật hình sự năm 1999 (sửa đổi bổ sung năm 2009) quy định mức tối thiếu bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đánh bạc trái phép là 2.000.000đ (Hai triệu đồng) hoặc dưới 2.000.000đ nếu thuộc các trường hợp khác (đã bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 249 Bộ luật hình sự, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm).

Còn theo quy định của Bộ luật hình sự 2015 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2016), tội đánh bạc quy định tại Điều 321, mức tối thiểu bị truy cứu trách nhiệm hình sự là 5.000.000đ (năm triệu đồng) hoặc dưới 5.000.000đ nếu thuộc các trường hợp khác (đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 Bộ luật hình sự, hoặc bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm).

Do đó, việc xác định giá trị tài sản dùng vào việc đánh bạc là vô cùng quan trọng để có thể xác định hành vi đánh bạc có tới mức để truy cứu trách nhiệm hình sự hay không.

PV: Vậy số tiền hoặc hiện vật thu được tại nơi đánh bạc dưới hình thức thế nào được đưa vào tính giá trị tiền đánh bạc?

LS Nguyễn An: Theo hướng dẫn tại Nghị quyết số 01/2010/NQ-HĐTP ngày 22/10/2010 hướng dẫn về tội đánh bạc và tội gá bạc đã xác định Tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc bao gồm: Tiền hoặc hiện vật dùng đánh bạc thu được “trực tiếp tại chiếu bạc”; Tiền hoặc hiện vật thu được trong người các người chơi bạc (con bạc) hoặc tại nơi khác mà có đủ căn cứ xác định đã được hoặc sẽ được dùng đánh bạc.

Nguồn thứ nhất: Tiền thu được trực tiếp tại các chiếu bạc. Việc xác định tài sản đánh bạc thu được trực tiếp trên chiếu bạc là tương đối dễ dàng. Đây là tiền nằm trên chiếu bạc được dùng trực tiếp trong việc trao đổi đưa lại cho nhau khi được thua bài. Ngoài tiền mặt thì các phiếu dùng để trao đổi thay tiền mặt mà được quy ra làm tiền dùng trong đánh bài cũng được coi là tiền đánh bài và được đưa vào tính giá trị đánh bạc.

Nguồn tiền thứ hai: Tiền thu được tại canh bạc cần lưu ý là tiền hoặc hiện vật thu được trên người của “con bạc” hoặc nơi khác xung quanh khu đánh bạc. Việc xác định tài sản đánh bạc thu được từ trong người các con bạc và các nơi khác không hề đơn giản. Trên thực tế, khi công an ập vào bắt bạc ngoài số tiền có trên chiếu bạc họ còn thu giữ cả số tiền trong người các “con bạc”, tiền cũng như hiện vật xung quanh đó. Khi bị bắt, đa phần các “con bạc” nghĩ rằng tất cả số tiền hoặc hiện vật họ bị tịch thu đều được đưa vào tính giá trị của chiếu bạc. Tuy nhiên, để có thể đưa số tiền hoặc hiện vật thu giữ được canh bạc để tính giá trị thì cần phải đưa ra căn cứ khẳng định chắc chắn rằng số tiền hoặc hiện vật đó có được do đánh bạc hoặc sẽ được tiếp tục đưa vào đánh bạc. Nếu không chứng minh được thì phải trả lại tiền hoặc hiện vậy đó cho chủ sở hữu và loại khỏi giá trị tiền đánh bạc. Như vậy, số tiền hoặc hiện vật thu giữ được trong người các con bạc hoặc tại nơi khác chỉ được đưa vào để tính giá trị tài sản đánh bạc khi chứng minh được số tiền hoặc hiện vật đó đã được hoặc sẽ được đưa vào đánh bạc.

Ví dụ về một vụ án điển hình như: Ngày 29/11/2012 ở Từ Sơn – Bắc Ninh, đây là vụ bắt bạc được coi là lớn nhất miền Bắc. Cục cảnh sát hình sự bắt giữ 104 người, thu hơn 5,5 tỷ đồng trong xới bạc, 1 hòm tôn đựng 75 triệu tiền phế (tiền đóng “thuế” để được vào chơi), 271 triệu của các cá nhân, 69 điện thoại, 02 máy tính bảng và nhiều vật dụng khác. Trong vụ án này, nếu chỉ có 1 chiếu bạc thì giá trị tiền đánh bạc xác định được tính cho tất cả các con bạc. Tại xới bạc có nhiều chiếu bạc khác nhau thì giá trị đánh bạc được tính riêng trong từng chiếu bạc.

Cụ thể, giá trị tiền đánh bạc được xác định như sau:

+ Tiền thu được trực tiếp trên chiếu bạc đó.

+Tiền thu trong người các “con bạc”: Các “con bạc” phải chứng minh tiền trong túi và trong ví của mình không được dùng hoặc không có ý định dùng tiền đó để đánh bạc. Chẳng hạn từ đầu chỉ bỏ 200.000 đồng ra chơi bài, được thua sẽ không lấy thêm tiền ra chơi, số tiền được thua nằm hoàn toàn trên chiếu bạc, số tiền còn lại trong người là tiền nhận từ người thân dùng để phục vụ cuộc sống sinh hoạt gia đình như: đong gạo,tiền điện, tiền gửi con đóng học…. Khi này buộc “con bạc” phải chứng minh được mục đích sử dụng số tiền đó và không có ý định dùng để sẽ chơi bài. Nếu con bạc không chứng minh được số tiền trong ví dùng ngoài mục đích đánh bạc thì số tiền đó sẽ được tính vào làm giá trị của chiếu bạc.

+ Tiền và vật thu ở nơi khác như hòm tôn đựng tiền phế. Xét thấy khi vào chơi con bạc phải bỏ 1 triệu tiền phế để được vào, đây là tiền phục vụ cho việc đánh bài nên nó cũng sẽ được tính làm giá trị của chiếu bạc. Tính tiền theo đầu người trên chiếu bạc đó chứ không phải đánh đồng tổng tiền của các chiếu (tổng xới bạc) áp dụng cho tất cả chiếu bạc.

+ Tài sản khác của con bạc: điện thoại, máy tính bảng, đồng hồ, xe máy, xe đạp... Người đánh bạc phải chứng minh được đó là những vật dùng mang theo thường ngày dùng để liên hệ phục vụ cuộc sống thường ngày thì sẽ không được tính vào giá trị chiếu bạc. Nếu đồ vật đó mang theo dùng để cầm cố lấy tiền chơi bài, trao đổi thay tiền thì đó chính là tài sản dùng để đánh bài.

Để tránh cho việc hiểu nhầm việc quy định của pháp luật, mỗi công dân, mỗi người làm công việc quản lý nhà nước nên nhìn nhận và đánh giá hành vi, vụ việc cho đúng, tránh hiểu sai sẽ dẫn tới hậu quả pháp lý to lớn. Do đó, trong một vụ án, cả người chơi bạc và cơ quan công an điều tra đều có trách nhiệm chứng minh riêng:

- Đối với cơ quan cảnh sát điều tra: Khi thu giữ tiền hoặc hiện vật tại nơi đánh bạc, người có thẩm quyền buộc phải tiến hành lập biên bản ngay tại đó và nêu rõ nguồn gốc số tiền thu giữ được là thu được từ ai và thu tại đâu. Bởi đây là căn cứ sau này chứng minh giá trị của chiếu bạc để xét xem có hay không có việc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội này cũng như căn cứ áp dụng khung hình phạt.

- Đối với người chơi bạc: Cần phải tỉnh táo trong việc bị thu giữ tài sản xác định làm giá trị đánh bạc. Người chơi phải chứng minh số tiền bị thu trong ví, trong túi và tài sản kèm theo là thứ mang đi theo không có ý định hoặc không được dùng để đánh bạc. Không được hoang mang, phải tỉnh táo để nhận biết đâu là tiền được đưa vào tính giá trị đánh bạc và phải chịu trách nhiệm với đúng lỗi của mình gây ra.

Cảm ơn Luật sư!

Thanh Trầm (ghi)