Trong tai nạn, vẫn còn quan niệm cứ xe lớn là phải đền cho xe nhỏ?
(Dân trí) - Xe lớn đền xe bé khi va chạm giao thông là quan niệm luật bất thành văn đã tồn tại trong suy nghĩ của người dân nhiều năm qua. Quan điểm này hình thành phần nào dựa trên cảm tính rằng phương tiện lớn hơn khi vận hành khả năng xảy ra lỗi trong tai nạn nhiều hơn và tinh thần tương trợ, nhân văn theo lỗi suy nghĩ phương tiện lớn hơn có khả năng tài chính tốt hơn để bồi thường thiệt hại xảy ra.
Ở góc độ pháp luật có quy định “Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi” tại Bộ Luật dân sự năm 1995, 2005, 2015 cũng góp phần giúp quan niệm xe to bồi thường xe nhỏ tồn tại trong suy nghĩ của người dân.
Tuy nhiên hiểu đúng đắn, đầy đủ theo quy định của pháp luật thì việc bồi thường dựa phải trên yếu tố lỗi. Lỗi lớn hay lỗi nhỏ đều do con người điều khiển, vì vậy lỗi của ai nhiều thì người đó phải chịu trách nhiệm, không nên quy kết việc cứ xe to là phải bồi thường tiền.
Theo Luật sư Quách Thành Lực, - Công ty Luật TNHH LSX (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội), Bộ luật dân sự 2015 có quy định:Điều 584. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại
- Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
- Người gây thiệt hại không phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp thiệt hại phát sinh là do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có quy định khác.
Vậy trong trường hợp này, bạn phải có lỗi gây ra thiệt hại về tài sản, tính mạng, sức khỏe... Ví dụ bạn đi sai làn đường, bạn đi quá tốc độ, bạn sử dụng rượu bia khi lái xe... và những yếu tố trên là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến việc người hoặc tài sản của đối phương bị thiệt hạ. Pháp luật không có quy định về việc xe lớn hay xe nhỏ sẽ là bên phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại dân sự mà quy định rõ: bên nào có lỗi thì bên đó phải bồi thường.
Có một ngoại lệ được quy định tại Điều 601. Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra
- Nguồn nguy hiểm cao độ bao gồm phương tiện giao thông vận tải cơ giới, hệ thống tải điện, nhà máy công nghiệp đang hoạt động, vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất độc, chất phóng xạ, thú dữ và các nguồn nguy hiểm cao độ khác do pháp luật quy định.
Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao độ phải vận hành, sử dụng, bảo quản, trông giữ, vận chuyển nguồn nguy hiểm cao độ theo đúng quy định của pháp luật.
- Chủ sở hữu, người chiếm hữu, sử dụng nguồn nguy hiểm cao độ phải bồi thường thiệt hại cả khi không có lỗi, trừ trường hợp sau đây:
- a) Thiệt hại xảy ra hoàn toàn do lỗi cố ý của người bị thiệt hại;
- b) Thiệt hại xảy ra trong trường hợp bất khả kháng hoặc tình thế cấp thiết, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Như vậy, nếu trong trường hợp xe nhỏ là phương tiện gây lỗi khiến tai nạn xảy ra thì hoàn toàn phải chịu trách nhiệm trước pháp luật cũng như phải bồi thường cho nạn nhân dù có là xe lớn.
Ngọc Hân (thực hiện)