Nước đen ngòm, hôi thối nồng nặc, sông Cầu đang quằn quại "giãy chết"

Ngày 1/2/2010, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang có Công văn số 405/TNMT-BVMT gửi Sở TN&MT tỉnh Bắc Ninh về việc đề nghị giải quyết tình trạng xả thải gây ô nhiễm nước sông Cầu.

Theo đó, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang nhận được thông tin phản ánh của nhân dân sống ven sông Cầu thuộc địa phận huyện Việt Yên về tình trạng xả thải từ sông Ngũ Huyện Khê (Bắc Ninh) tại cống tiêu Đặng Xá gây ô nhiễm nguồn nước sông Cầu tại địa phận tỉnh Bắc Giang (trong khoảng thời gian từ ngày 20/1 - 31/1/2010 xả nhiều lần vào ban đêm).

Qua kết quả khảo sát thực tế cho thấy nước sông Cầu tại địa phận xã Vân Hà, huyện Việt Yên, Bắc Giang có màu đen sẫm, bốc mùi hôi thối.

Trên hiện trạng báo động như vậy, Sở TN&MT Bắc Giang đề nghị Sở TN&MT Bắc Ninh kiểm tra, giải quyết dứt điểm tình trạng xả nước thải từ sông Ngũ Huyện Khê gây ô nhiễm sông Cầu trên địa bàn tỉnh Bắc Giang.

Sở TN&MT Bắc Giang cũng đề nghị Sở TN&MT Bắc Ninh hồi đáp kết quả để để cơ quan này có thông tin trả lời nhân dân.

Cùng đó, Báo Dân trí cũng đã nhận được hàng loạt cuộc điện thoại qua đường dây nóng và email tòa soạn bày tỏ sự phẫn nộ trước tình trạng "bức tử" sông Cầu trắng trợn và sự lo lắng cấp bách về tình hình an nguy sức khỏe của hàng chục vạn người dân ven sông Cầu đang bị đầu độc chết dần chết mòn.

Bạn đọc Diêm Thị Hương, người dân tại xã Vân Hà, Việt Yên (Bắc Giang) gửi email đến Báo Dân trí cho biết: "Tôi muốn phản ánh tình trạng ô nhiễm nguồn nước tại sông Cầu đoạn chảy qua địa bàn xã Vân Hà trong nhiều năm gần đây. Và hiện tại, tình trạng này lại tiếp tục tái diễn, nước xả thải từ trạm bơm Vạn An, phường Vạn An, TP Bắc Ninh xả ra màu đen sẫm, bốc mùi hôi thối, ô nhiễm trầm trọng, ảnh hưởng nặng nề đến cuộc sống người dân.

Những nhà dân sống ven sông nhiều ngày nay phải chịu mùi hôi thối đến mất ngủ, đơn vị cấp nước sạch ngừng lấy nước ở sông Cầu khiến người dân không có nước sinh hoạt, các hộ dân trên địa bàn phải mua nước sạch từ nơi khác vận chuyển đến với giá hơn 200 nghì đồng/m3 rất tốn kém. 

UBND xã và người dân Vân Hà đã nhiều lần phản ánh lên UBND tỉnh Bắc Ninh nhưng vẫn chưa có sự khắc phục, trong khi đó hằng ngày, hằng đêm người dân phải sống trong sự kinh hãi. Tôi thay mặt cho quê hương Vân Hà  kính mong sự giúp đỡ của Báo Dân trí cứu sống dòng sông Cầu và nhân dân chúng tôi".

Báo Dân trí đã có hơn 20 kỳ báo phản ánh tình trạng sông Cầu đang "giãy chết". Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang đã lấy một số mẫu nước mặt quan trắc 16 thông số, kết quả các mẫu đều có thông số vượt ngưỡng.

Cụ thể, mẫu 1 lấy nước mặt sông Cầu tại chân cầu Đáp Cầu cũ về phía Bắc tỉnh Bắc Giang, có kết quả quan trắc các thông số BOD5, COD, Coliform Amoni vượt từ gần 1,3 đến hơn 11,58 lần.

Kết quả quan trắc mẫu 2 lấy nước mặt sông Cầu cách cầu Đáp Cầu cũ 300 m hướng về phía tỉnh Bắc Giang cho thấy, các thông số BOD5, COD, Amoni vượt từ 1,73 đến 7,38 lần so với quy chuẩn.

Mẫu 3 lấy nước mặt sông Cầu tại chân cầu Đáp Cầu cũ hướng về phía tỉnh Bắc Ninh cho thấy thông số BOD5, COD, Amoni vượt từ 1,13 đến 9,42 lần ngưỡng cho phép. Tương tự mẫu số 4 và số 5 cũng có một số thông số vượt ngưỡng.

Ngày 14/12/2020, Tổng cục Môi trường (Bộ TN&MT) đã ban hành Công văn số 4022/TCMT-MTMB gửi Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh; UBND phường Phong Khê, thành viên tổ giám sát về việc thực hiện kiểm tra, giám sát bảo vệ môi trường tại 12 cơ sở làng nghề Phong Khê và CCN giấy Phong Khê.

Công văn cho biết: Ngày 28/9/2020, Tổng cục Môi trường đã có văn bản số 3096/TCMT-MTMB về việc thực hiện kiểm tra, giám sát bảo vệ môi trường tại các cơ sở đang hoạt động tại làng nghề Phong Khê và CCN giấy Phong Khê, theo đó, tổ giám sát đã tiến hành kiểm tra, giám sát việc khắc phục các tồn tại về bảo vệ môi trường đối với 10/22 cơ sở theo lộ trình đã nêu ra tại công văn số 1879/TCMT-MTMB ngày 17/6/2020 và nội dung thống nhất tại cuộc họp ngày 26/6/2020.

Đến nay, còn 12 cơ sở chưa được kiểm tra, giám sát năm 2020. Tổ giám sát dự kiến sẽ tổ chức kiểm tra, giám sát các cơ sở còn lại như sau:

Về nội dung, giám sát kết quả khắc phục đối với từng tồn tại, dấu hiệu vi phạm về môi trường tại cơ sở theo lộ trình đã thống nhất tại cuộc họp ngày 26/6/2020 và công văn về việc thông báo kết quả khảo sát về bảo vệ môi trường của các cơ sở; Lấy và phân tích mẫu các nguồn thải tại từng cơ sở để đánh giá chất lượng nước thải, khí thải, chất thải rắn (nếu có) trước khi thải ra ngoài môi trường.

Thời gian giám sát tại 12 cơ sở sẽ bắt đầu từ 8h30 phút ngày 14/12/2020.

Các doanh nghiệp bị kiểm tra, giám sát gồm: Công ty TNHH giấy Quốc Toản, Công ty cổ phần giấy Hoàng Ngân, Công ty TNHH giấy Thành Tú, Công ty TNHH sản xuất và thương mại Cường Thịnh, Công ty cổ phần sản xuất, thương mại, dịch vụ Quang Huy, Công ty cổ phần giấy Việt Đức Anh, Công ty giấy Phát Đạt, Công ty TNHH sản xuất kinh doanh giấy Toàn Tiến...

Tháng 2/2020, thời điểm còn giữ cương vị Giám đốc sở TN&MT tỉnh Bắc Giang, ông Lưu Xuân Vượng đã có những giãi bày "đau đớn" với PV Dân trí về thực trạng ô nhiễm đau xót của sông Cầu: "Tôi cũng mong muốn Báo Dân trí vào cuộc đưa thông tin thế nào để tỉnh Bắc Ninh vào cuộc. Họ làm sao phải chấm dứt được đầu nguồn gây ô nhiễm bằng cách di dời, chuyển đổi những khu vực tái chế phế liệu đang ngày đêm xả thải ra sông Cầu. Việc này tồn tại lâu như vậy, rõ như vậy mà tại sao họ lại không có giải pháp gì? Hay họ có giải pháp mà chúng tôi không biết?

Họ gây ô nhiễm môi trường đến tận cửa nhà mình rồi. Người dân mình bị ảnh hưởng rồi thế các ông không có cách gì à?", có người hỏi chúng tôi như thế. Và họ hỏi đúng nhưng chúng tôi đã làm hết cách của chúng tôi rồi. Thật đau xót. Nhưng gây ô nhiễm từ CCN Phú Lâm, từ dòng Ngũ Huyện Khê tại tỉnh Bắc Ninh thì chúng tôi không có thẩm quyền xử lý".

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.