Nếu có thai, Trang Nemo có được hoãn thi hành án tù?

Sau khi bị TAND quận 1, TP.HCM tuyên phạt 9 tháng tù giam về tội Gây rối trật tự công cộng, Nguyễn Xuân Hương Trang (31 tuổi, tức Trang Nemo) tiếp tục gây chú ý khi đăng ảnh chụp cùng chồng và con trai lên mạng xã hội cùng dòng chú thích "Gia đình 4 người". Phía dưới bài đăng, nhiều người gửi lời chúc mừng tới Trang và gia đình vì sắp có thêm thành viên mới.

Động thái này làm rộ lên tin đồn rằng Trang Nemo đã có bầu. Về phần mình, Trang Nemo giữ im lặng và chưa bình luận về vấn đề này.

Trong trường hợp này, nếu thông tin trên là chính xác, Trang Nemo có thể được hoãn chấp hành án phạt tù hay không?

Trao đổi với phóng viên Dân trí, luật sư Quách Thành Lực (Giám đốc Công ty Luật Pháp trị, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án, phụ nữ sẽ được hưởng khoan hồng và có những quyền lợi đặc biệt hơn so với nam giới khi cùng thực hiện hành vi phạm tội.

Cụ thể, người phạm tội là phụ nữ có thai sẽ được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự theo điểm n, khoản 1, Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015. Trường hợp có từ 2 tình tiết giảm nhẹ trở lên, tòa án có thể áp dụng quy định tại khoản 1, Điều 54 Bộ luật Hình sự 2015 để quyết định mức hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn.

Ngoài ra, Điều 40 Bộ luật Hình sự cũng quy định việc không áp dụng hình phạt tử hình, không thi hành án tử hình đối với phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng; không áp dụng biện pháp lao động phục vụ cộng đồng đối với phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 6 tháng tuổi.

Trường hợp nữ tù nhân bị thi hành án tử hình thì ngay sau khi nhận đủ hồ sơ để đưa bản án tử hình ra thi hành, Hội đồng thi hành án tử hình phải yêu cầu Thủ trưởng cơ quan thi hành án hình sự công an cấp tỉnh hoặc cấp quân khu ra lệnh trích xuất người bị kết án đến bệnh viện thuộc Sở Y tế hoặc bệnh viện cấp quân khu, nơi đang giam giữ người bị kết án tử hình để kiểm tra, xác định người đó có thai hay không. Nếu xác định người đó có thai thì buộc phải hoãn thi hành án tử hình theo quy định ở khoản 1, Điều 9 Thông tư liên tịch 02/2020 của liên Bộ Công an, Quốc phòng, Y tế, Ngoại giao, TAND và VKSND Tối cao.

Bên cạnh đó, pháp luật cũng quy định phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi được hoãn thi hành án đến khi con đủ 36 tháng tuổi, căn cứ điểm b, khoản 1, Điều 67 Bộ luật Hình sự 2015.

Thậm chí, ngay cả khi người phụ nữ phải thi hành án cố tình có thai liên tục và nuôi con nhỏ dưới 36 tháng thì họ vẫn được hưởng quyền được hoãn thi hành án. Công văn 01/2017/GĐ-TANDTC giải đáp vấn đề nghiệp vụ của TAND Tối cao quy định: "Nếu người bị kết án là phụ nữ có thai hoặc đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì có thể được hoãn chấp hành hình phạt tù cho đến khi con đủ 36 tháng tuổi, không phân biệt họ cố tình có thai và sinh con liên tục để trốn tránh nghĩa vụ thi hành án phạt tù hay không".

Pháp luật hiện hành có những quy định nhân văn cho người phạm tội khi có thai, song không có quy định nào miễn trách nhiệm hình sự đối với họ. Do đó, sau khi hết thời hạn hoãn thi hành án, họ vẫn phải chấp hành mức án theo quy định.

Với trường hợp của Trang Nemo, nếu thông tin bị cáo có thai là thật, tòa án sẽ cho phép tạm hoãn chấp hành án phạt tù để nuôi con. Sau khi nuôi con đủ 36 tháng tuổi, bị cáo sẽ phải thi hành án theo quy định của pháp luật.

Hoàng Diệu