Không phạt doanh nghiệp Trung Quốc gây ô nhiễm bằng lý do hài hước tại Bắc Giang

Báo cáo tỉnh một đằng…

Trước phản ánh của các cử tri xã Tiên Hưng, huyện Lục Nam kiến nghị các ngành chức năng tăng cường kiểm tra, xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường, ngày 04/9/2019, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Bắc Giang đã tổ chức làm việc với 04 doanh nghiệp hoạt động tại cụm công nghiệp Già Khê, xã Tiên Hưng, gồm: Công ty TNHH Khải Thần Việt Nam và Công ty TNHH Khải Thừa Việt Nam (sản xuất bao bì nhựa); Công ty Cổ phần giấy Mạnh Đạt (sản xuất giấy kraft và băm dăm gỗ); Công ty TNHH thực phẩm và đồ uống Vân Nga Dương (sản xuất ván ép và tấm nhựa).

 Ngày 19/9/2019, Sở TN&MT Bắc Giang đã có công văn số 2631/STNMT-VP do ông Lưu Xuân Vượng, Giám đốc sở ký gửi Văn phòng UBND tỉnh Bắc Giang về việc giải quyết kiến nghị của cử tri trước và sau kỳ họp thứ 7, HĐND tỉnh Bắc Giang. Công văn khẳng định: Công ty TNHH Khải Thần Việt Nam và Công ty TNHH Khải Thừa Việt Nam chưa thu gom, xử lý triệt để khí thải phát sinh trong quá trình sản xuất, còn phát sinh mùi khó chịu tại khu vực xưởng sản xuất.

Công ty TNHH thực phẩm và đồ uống Vân Nga Dương chưa xây lắp công trình bảo vệ môi trường theo nội dung Báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt (chưa xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung; chưa lắp đặt hệ thống thu gom, xử lý khí thải).

Công ty cổ phần giấy Mạnh Đạt thực hiện không đúng nội dung trong đề án bảo vệ môi trường chi tiết đã được phê duyệt (Công ty nâng công suất sản xuất dăm gỗ từ 300 tấn/năm lên 1.200 tấn/năm, cho thuê nhà xưởng để hoạt động dự án mua bán, sản xuất tái chế các sản phẩm về nhựa và chưa thu gom triệt để nước thải).

Công văn này khẳng định khẳng định: Từ thực tế trên, cho thấy các phản ánh của cử tri là có cơ sở. Tuy nhiên, trong báo cáo của Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang gửi Văn phòng UBND tỉnh Bắc Giang lại không nhắc đến thông tin xử phạt và các mức phạt với các hành vi sai phạm của 4 doanh nghiệp nêu trên.

Trả lời PV Dân trí, ông Trương Công Đại, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường Bắc Giang cho biết: “Chi cục Bảo vệ môi trường giao cho chị Đàm Thị Hương Giang, Phó chi cục trưởng, phụ trách phòng kiểm soát ô nhiễm cũng là trưởng đoàn thanh tra này. Anh Vũ Văn Tưởng, Phó giám đốc Sở trực tiếp chỉ đạo. Trong các cuộc họp kết luận, xử lý giải quyết việc này như thế nào là quyết định của anh Tưởng và chị Giang và cùng đoàn kiểm tra.

Kiểm tra 4 đơn vị nhưng đến nay tôi mới chỉ nhận được 1 văn bản xử phạt 1 đơn vị. Với những đơn vị khác, tôi chưa nhận được văn bản gì. Đoàn kiểm tra có lập biên bản xử lý vi phạm hay không, trình cho ai thì họ không thông qua Chi cục trưởng. Đoàn kiểm tra do sở thành lập cho nên thẩm quyền của đoàn vượt khỏi chi cục.

Hiện nay, kết luận đợt kiểm tra của tất cả các đơn vị này chúng tôi vẫn chưa nhận được. Không hiểu đoàn kiểm tra đã làm chưa hay gửi cho ai nhưng với chi cục, hiện chúng tôi chưa nhận được”, ông Đại khẳng định.

Trong khi đó, PV Dân trí liên hệ nhiều lần qua điện thoại với bà Đàm Thị Hương Giang, trưởng đoàn kiểm tra nhưng đều không nhận được hồi âm. 

Hồi âm đến Báo Dân trí một nẻo?

Báo Dân trí nhận được Công văn số 3443/TNMT-BVMT của Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang do ông Vũ Văn Tưởng, Phó giám đốc ký ngày 30/9/2019 về việc thông tin hồi âm nội dung Báo Dân trí nêu.

Công văn này khẳng định Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang không xử phạt các doanh nghiệp gồm: Công ty TNHH Khải Thần Việt Nam, Công ty TNHH Khải Thừa Việt Nam, Công ty TNHH thực phẩm và đồ uống Vân Nga Dương. Lý do không xử phạt được sở TN&MT Bắc Giang đưa ra được các luật sư cho rằng khá… hài hước.

Với cả Công ty Khải Thần Việt Nam và Công ty Khải Thừa Việt Nam, công văn của Sở TN&MT Bắc Giang đều thừa nhận tại thời điểm kiểm tra ngày 3/9, cả 2 doanh nghiệp Trung Quốc này đều chưa thu gom, xử lý triệt để khí thải phát sinh trong quá trình sản xuất, còn phát sinh mùi khó chịu tại khu vực xưởng sản xuất.

Tuy nhiên, Sở TN&MT Bắc Giang đưa ra lý do không xử phạt 2 doanh nghiệp này là vì: Theo các kết quả quan trắc, phân tích môi trường định kỳ quý III, IV năm 2018 và quý I, II năm 2019 cho thấy các thông số đo, phân tích môi trường không khí làm việc, khí thải đều nằm trong giới hạn của quy chuẩn cho phép. Do đó, chưa có đủ căn cứ để xem xét, xử phạt vi phạm hành chính.

Luật sư Vi Văn Diện, Giám đốc Công ty Luật TNHH Thiên Minh (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng: “Lí do Sở TN&MT Bắc Giang đưa ra để không xử phạt 2 doanh nghiệp này dù đã phát hiện vi phạm là khá … hài hước. Thời điểm phát hiện dấu hiệu vi phạm, đoàn kiểm tra phải lấy ngay mẫu vi phạm đi phân tích. Sau đó, căn cứ trên kết quả phân tích này mới xem có căn cứ xử phạt hay không.

Chứ làm gì có chuyện phát hiện dấu hiệu vi phạm lại sử dụng các kết quả phân tích từ bao giờ để cho rằng không xử phạt được. Hơn nữa, Sở TN&MT Bắc Giang phải trả lời rõ trước công luận về việc các kết quả quan trắc mà cơ quan này căn cứ là do cơ quan chuyên môn độc lập thực hiện hay doanh nghiệp tự thực hiện quan trắc rồi báo cáo lên?. Vì vậy, tôi cho rằng lý do này là căn cứ nguỵ biện rất nguy hiểm”.

Hơn nữa, thông tin của Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang liệu có trung thực? Trong khi công văn gửi Báo Dân trí đưa ra các thông tin như trên thì kết quả quan trắc môi trường định kỳ của Công ty Khải Thừa còn thiếu nhiều chỉ tiêu, thông số theo quy định nhưng chưa được doanh nghiệp thực hiện quan trắc như thông số Clorua, lưu lượng đối với nước thải, chưa quan trắc thông số HC trong khí thải xưởng tái chế, đốt sàng nhựa…

Với Công ty TNHH thực phẩm và đồ uống Vân Nga Dương, trong khi ông Lưu Xuân Vượng, Giám đốc Sở TN&MT Bắc Giang báo cáo Văn phòng UBND tỉnh Bắc Giang khẳng định: Công ty TNHH thực phẩm và đồ uống Vân Nga Dương chưa xây lắp công trình bảo vệ môi trường theo nội dung Báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt (chưa xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung; chưa lắp đặt hệ thống thu gom, xử lý khí thải), thì ông Vũ Văn Tưởng, Phó giám đốc Sở TN&MT Bắc Giang lại ký công văn trả lời báo Dân trí rất khác.

Công văn do ông Vũ Văn Tưởng ký cho rằng: Kiểm tra thực tế tại nhà máy ngày 4/9 cho thấy Công ty TNHH thực phẩm và đồ uống Vân Nga Dương đang triển khai đầu tư, xây dựng các hạng mục công trình bảo vệ môi trường theo báo cáo đánh giác tác động môi trường đã được phê duyệt. Do công ty này đang triển khai như vậy nên Sở TN&MT Bắc Giang chỉ yêu cầu doanh nghiệp này đẩy nhanh tiến độ chứ không xử phạt.

Trong khi đó, ngày 30/9/2019, Báo Bắc Giang (Cơ quan của Đảng bộ Đảng Cộng sản Việt Nam tỉnh Bắc Giang) có bài viết “Nhiều doanh nghiệp bỏ quên trách nhiệm bảo vệ môi trường” đề cập đến Công ty TNHH thực phẩm và đồ uống Vân Nga Dương.

Bài báo cho biết: Do không có báo cáo ĐTM nên ngày 17/6, UBND tỉnh Bắc Giang đã ban hành quyết định xử phạt Công ty này 300 triệu đồng, buộc khắc phục vi phạm. 

Tuy nhiên, mới đây qua kiểm tra, Chi cục Bảo vệ môi trường phát hiện doanh nghiệp chưa xây lắp công trình BVMT theo nội dung báo cáo ĐTM. Cụ thể, Công ty chưa xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung và lắp đặt hệ thống thu gom, xử lý khí thải. “Mục sở thị” tại khu vực sản xuất rộng hàng nghìn m2 của doanh nghiệp trên vào ngày 27/9, phóng viên Báo Bắc Giang chứng kiến gỗ ván ép thải không được thu gom tập trung mà để khắp nền nhà xưởng. Đặc biệt bụi, khí thải từ dây chuyền sản xuất bốc mùi khét lẹt.

Vậy có điều bất thường gì đang diễn ra sau các báo cáo của Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang với cấp trên và công luận?

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế - Ngọc Hân