Khốn khổ hàng trăm hộ dân sống "treo" giữa phố tại Bình Định!

Nhà cửa như… "ổ chuột"

Sau những ngày bão lũ dồn dập, nhà cửa của người dân ở xóm Bến Đò và xóm Đăng (thuộc khu vực 9A, phường Đống Đa, TP Quy Nhơn) càng trở nên xơ xác. Nằm ở con hẻm nhỏ tối tăm, nhà bà Phạm Thị Nhàn (58 tuổi) hẹp, các phòng xây chắp vá, nối tiếp nhau nên mới nhìn vào như cái "hang chuột". Thấy chúng tôi, bà Nhàn tưởng cán bộ phường đến kê khai thiệt hại sau bão nên liền đưa vào ngôi nhà vừa bị bão đánh hư phần mái của gia đình.

"Nhà đông con, đất đai thì ít khi con gái lấy vợ gã chồng không có đất nên cứ mỗi năm gia đình tôi đổ xà bần lấn đầm nước một ít để mở rộng nhà. Nhà cửa quá cũ, xập xệ nên mấy con bão vừa rồi đánh vỡ nát. Ở đây, cứ tới mùa mưa bão, lũ lụt lại ăn không ngon ngủ không yên. Mấy cơn bão vừa rồi gia đình phải dắt con cháu đi tránh bão chứ dám ở nhà này bão vào đánh sập cho chết", bà Nhàn nói.

Hoàn cảnh đáng thương hơn là chị Phạm Thị Thanh Trúc (41 tuổi, cùng xóm Bến Đò). Theo chia sẻ của chị Trúc, chồng chị mất nhiều năm trước, một mình chị gồng gánh nuôi 4 con nhỏ dại trong ngôi nhà cũ kỹ, rệu nát. "Nhà có người đàn ông còn đỡ, còn tôi phận đàn bà nên khi gió bão vào cũng phải vật lộn với gió bão cứu nhà, đưa con đi trốn bão lũ. Cứ sống kiểu này không biết khi nào mới ngóc đầu lên được", chị Trúc rớm nước mắt kể.

Còn ông Nguyễn Văn Mới (70 tuổi, ở xóm Đăng) buồn bã kể: "Gia đình tôi sinh sống ở xóm Đăng đã 3 đến 4 thế hệ rồi, nhưng đến đời tôi trở về sau thì bế tắc vô cùng. Gần 20 năm đằng đẵng trước họng bão lũ, người dân nơi đây chỉ dám lén lút chắp vá nhà cửa để sống tạm chứ không dám sửa chữa, cất lại nhà kiên cố để ở. Nhiều hoàn cảnh trong xóm rất cơ hàn, nhiều hộ đành sống chen chúc, co cụm cả 3 đến 4 thế hệ trong một ngôi nhà tạm bợ, chật chội".

Hoàn cảnh của bà Nhàn, chị Trúc hay ông Mới là điển hình cho gần 300 hộ dân ở xóm Bến Đò và xóm Đăng. Theo các hộ dân, khoảng 20 năm trước, chính quyền bắt đầu đưa xóm Bến Đò và xóm Đăng vào diện quy hoạch để nhường đất cho một số dự án du lịch, đô thị. Ban đầu, các ngành chức năng tiến hành thu hồi ruộng muối, bờ bãi nuôi trồng thủy hải sản của người dân. Tuy nhiên, thu hồi ruộng muối rồi bỏ hoang cho sa bồi. Điều đáng nói, cũng từ đó người dân đặt trong cái án sống treo.

Gian nan nỗi lo mưu sinh

Nhà cửa xập xệ, không những đối mặt với hiểm nguy rình rập khi mưa bão, người dân ở 2 xóm Bến Đò, xóm Đăng còn đang dần bị tước hết sinh kế. Ông Võ Văn Sơn (52 tuổi, xóm Đăng) nói: "Ruộng muối bị thu hồi, dân làng chuyển qua đánh bắt, nuôi cua cá trên đầm Thị Nại. Ở đây, các cồn bãi có tục danh, cồn Ốc, bãi Dài, cồn Hồng, cồn Cánh Chõ… là nơi trú ẩn, sinh sôi cua cá nên cả làng dựa vào đó để mưu sinh, cải thiện đời sống. Tuy nhiên, giờ đây các doanh nghiệp ồ ạt hút cát, san lấp rừng ngập mặt, hút sập đi các bãi cồn mưu sinh của dân làng. Các bãi cồn bị phá, cua cá giảm sút, dân bức xúc tột cùng nhưng cũng bất lực".

Trong khi đó, chị Vương Thị Ánh Cúc (41 tuổi), lo lắng: "Nhà tôi nằm trong 11 hộ giải tỏa đầu năm 2020, nhưng phía doanh nghiệp vẫn dây dưa nhiều tháng qua chưa chịu quyết. Chúng tôi được biết, giá bồi thường sẽ thấp hơn 1 nửa so với giá trị đất bố trí tái định cư. Nếu vậy, ở nơi mới, chúng tôi chỉ đủ tiền mua đất và không còn tiền xây nhà, muốn xây nhà thì vay ngân hàng. Mà vay ngân hàng thì lấy tiền đâu mà trả vì người dân ở xóm này ai cũng khó khăn, lo ăn từng ngày".

Ông Muộn Văn Toàn, trưởng khu vực 9A (phường Đống Đa) thừa nhận, bài toán sinh kế cho người dân ở 2 xóm Đăng và Bến Đò vô cùng gian nan. Theo ông Toàn, nhiều lần đích thân ông đi gõ cửa từng doanh nghiệp để xin việc cho dân, nhưng do trình độ dân trí của các hộ dân thấp, bằng cấp không có, số nhiều đã lớn tuổi nên đành chịu.

"Nguyện vọng của người dân là chính đáng. Bởi, quy hoạch có từ 2004 đến nay, song các dự án chậm triển khai, nhà cửa người dân xuống cấp nhưng không thể sửa chữa được nên đời sống rất khó khăn, nhất là vào mùa bão lũ", ông Toàn cho hay.

Ông Toàn nói thêm, việc sống treo giữa vùng quy hoạch cũng phát sinh nhiều hệ lụy như tình trạng lấn chiếm đất đai cất dựng nhà ở tự phát. Đặc biệt có những đối tượng trà trộn vào để đầu cơ, môi giới đất đai khiến cho tình hình rất phức tạp…

Trong khi đó, ông Ngô Hoàng Nam, Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn (Bình Định) nói rằng: Hai vùng dân cư ở xóm Bến Đò, xóm Đăng đều nằm trong vùng quy hoạch một số dự án du lịch của UBND tỉnh Bình Định. Trong đó, có Khu du lịch sinh thái và Biệt thự Đầm Thị Nại (Thị Nại Eco Bay). Hiện tại vẫn đang vướng quy hoạch nên người dân không thể cất sửa nhà vì trái quy định. Sau bão lũ, TP Quy Nhơn chỉ sửa tạm lại các đường giao thông để thuận lợi cho dân đi lại.

"Về lâu dài Trung tâm Phát triển Quỹ đất tỉnh Bình Định đang thực hiện công tác giải tỏa, di dời để lấy mặt bằng thực hiện dự án Thị Nại Eco Bay. Dự kiến, hết năm 2020 này ngành chức năng sẽ tiến hành di dời các hộ dân ở 2 xóm Bến Đò, xóm Đăng lên nơi tái định cư an toàn", ông Nam nói.