Hơn 15 năm, thôn nghèo phải dời làng 3 lần vì sạt lở

Thôn Tu Thó nằm trên một dãy núi lớn, cách UBND xã Tê Xăng khoảng 5 km. Để lên được thôn này, chúng tôi phải men theo con đường bê tông nhỏ, bên vực núi rất nguy hiểm.

Trong những ngày tháng 7, người dân thôn Tu Thó đang rộn ràng giúp đỡ nhau di dời nhà từ khu sạt lở về vùng tái định cư mới. Đây là lần thứ 3 trong hơn 15 năm qua, người dân thôn Tu Thó phải di dời làng vì sạt lở.

Trước đó, trong đợt bão lũ năm 2004, nhiều căn nhà trong thôn bị sập. Theo người dân kể lại, trong đêm thì nước từ khe núi đổ về khiến cả làng hoảng sợ phải chạy lên nhà cộng đồng trú. Ngay sau đó, chính quyền đã tiến hành di dời dân xuống khu vực tái định cư mới cách làng cũ gần 1 km.

Tiếp đó, trận bão lũ năm 2009 đã đặt thôn Tú Thó vào thế nguy hiểm khi "quả bom đất" có thể sạt lở, ập xuống nhà dân bất cứ lúc nào.

UBND huyện Tu Mơ Rông đã khẩn trương xây dựng đề án và dựng hàng chục căn nhà bê tông kiên cố ở khu tái định cư mới để di dời những hộ dân nằm trong khu vực sạt lở.

Khi người dân ở khu tái định cư mới đang dần trở lại với cuộc sống bình thường thì năm 2019 tiếp tục xảy ra lũ lớn khiến cho các dãy nhà tái định cư bị hư hại.

Sau một trận mưa, nhiều căn nhà xuất hiện từng lỗ hổng lớn do sụp lún ở giữa nền nhà. Ngay trong đêm, chính quyền xã đã di tản người dân đến nơi an toàn. Đồng thời, huyện Tu Mơ Rông có tờ trình về việc di dời nhà dân ở thôn Tu Thó đến nơi an toàn hơn.

Trong năm 2019, UBND tỉnh Kon Tum đã xây dựng dự án tái định cư cho các hộ dân tại 03 xã Tê Xăng, Tu Mơ Rông và xã Đăk Rơ Ông với tổng mức đầu tư 69.959 triệu đồng.

Tại thôn Tu Thó, UBND huyện Tu Mơ Rông đã tiến hành di dời cho 139 hộ (với diện tích mỗi hộ 800m2) với tổng mức đồng tư 29 tỷ đồng. Đồng thời, chính quyền cũng hỗ trợ xây dựng hệ thống nước sinh hoạt, nhà rông văn hóa; trường mầm non thôn; điện sinh hoạt; đường giao thông nội bộ, đường đi khu sản xuất và tiến hành sửa chữa các tuyến đường hư hỏng.

Trao đổi với chúng tôi, ông A Đê - Chủ tịch UBND xã Tê Xăng cho biết: Trong trận lũ năm 2019, chính quyền xã rất lo lắng trước sự an toàn của những người dân. Ngay sau khi huyện chọn được vị trí an toàn, xã đã khẩn trương vận động người dân đến nơi ở mới.

Tuy nhiên, nhiều hộ trên địa bàn vẫn chưa thể đến khu tái định do còn khó khăn trong việc dựng nhà. Xã đang phấn đấu hết năm 2021 sẽ di dời hết các hộ dân trong thôn đến khu tái định cư mới.

Dự án tái định cư đã hỗ trợ 20 triệu/người nhằm giúp bà con có chi phí di dời nhà đến nơi ở mới và 5 triệu để mua nhu yếu phẩm.

Rút kinh nghiệm từ những năm trước, UBND huyện Tu Mơ Rông đã huy động sự đoàn kết, giúp đỡ nhau của người dân và chính quyền địa phương trong việc di dời và dựng nhà.

Việc này cũng phù hợp với phong tục, tập quán và nếp sống sinh hoạt của bà con. Đến nay các hạng mục đã được xây dựng hoàn thành và có 72 hộ chuyển sang khu tái định cư mới.

Anh A Dai - Trưởng thôn Tu Thó cho biết: "Người dân mong muốn di chuyển đến khu tái định cư mới để đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ này. Tuy nhiên vì điều kiện kinh tế khó khăn nên vẫn còn nhiều hộ chưa tiến hành di dời. Bà con cũng mong chính quyền có thể tìm được vị trí an toàn để bà con được ổn định làm ăn".

Ông Võ Trung Mạnh - Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông cho biết: "Tìm được một diện tích đất lớn và bằng phẳng để xây dựng khu tái định cư thôn Tu Thó là điều rất khó. Qua nhiều lần khảo sát, chúng tôi cũng tìm được một vị trí và đã xây dựng hệ thống điện, đường, trường… tại khu tái định cư mới. Chính tôi cũng chỉ đạo đơn vị thi công phải gia cố phần nền, móng ở những khu vực có khả năng sạt lở nhằm đảm bảo sự an toàn của bà con".