Hoa hậu có thể bị thu hồi danh hiệu trong trường hợp nào?

Thời gian qua, tân Hoa hậu Thế giới Việt Nam là Huỳnh Trần Ý Nhi có nhiều câu trả lời phỏng vấn gây xôn xao, tạo ra những luồng quan điểm trái chiều trên không gian mạng. Mới đây nhất, trong một cuộc phỏng vấn, khi được MC (người dẫn chương trình) yêu cầu kể tên 3 người nổi tiếng quê ở Bình Định, tân Hoa hậu đáp: "Em, nhà thơ Hàn Mặc Tử và vua Quang Trung".

Câu trả lời khiến nhiều người ngán ngẩm khi cho rằng tân hoa hậu không khiêm tốn khi xếp mình trên 2 tên tuổi nổi tiếng của đất nước. Không những vậy, câu trả lời còn sai về kiến thức bởi nhà thơ Hàn Mặc Tử thực chất quê ở Quảng Bình.

Từ phát ngôn này, nhiều người bình luận trên mạng xã hội cho rằng cần phải "tước" danh hiệu hoa hậu của Ý Nhi. Theo quy định của pháp luật, hoa hậu có thể bị tước danh hiệu trong trường hợp nào?

Luật sư Quách Thành Lực (Giám đốc Công ty Luật Pháp trị, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, Điều 3 Nghị định 144/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định về hoạt động nghệ thuật biểu diễn nêu ra bốn điều cấm trong hoạt động nghệ thuật biểu diễn như sau:

Thứ nhất, chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

Thứ hai, xuyên tạc lịch sử, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam; xâm phạm an ninh quốc gia; phủ nhận thành tựu cách mạng; xúc phạm lãnh tụ, anh hùng dân tộc, danh nhân; phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc; xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo; phân biệt chủng tộc; xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân.

Thứ ba, kích động bạo lực, tuyên truyền chiến tranh xâm lược, gây hận thù giữa các dân tộc và nhân dân các nước, ảnh hưởng xấu đến quan hệ đối ngoại.

Thứ tư, sử dụng trang phục, từ ngữ, âm thanh, hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn hành vi trái với thuần phong, mỹ tục của dân tộc, tác động tiêu cực đến đạo đức, sức khỏe cộng đồng và tâm lý xã hội.

Điều 18 Nghị định này quy định cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có thể yêu cầu thu hồi danh hiệu, giải thưởng bằng văn bản tới tổ chức, cá nhân tổ chức cuộc thi, liên hoan khi phát hiện một trong 2 trường hợp sau:

Cá nhân đạt danh hiệu, giải thưởng vi phạm các quy định tại khoản 3 Điều này; Danh hiệu, giải thưởng được trao tại cuộc thi, liên hoan không đúng với nội dung đề án theo hồ sơ đề nghị cấp văn bản chấp thuận hoặc nội dung thông báo.

Theo Điều 17 Nghị định này, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thu hồi danh hiệu đồng thời có thẩm quyền dừng hoạt động biểu diễn nghệ thuật, mà cụ thể ở đây là cơ quan tiếp nhận thông báo hoặc có thẩm quyền chấp thuận hoạt động biểu diễn nghệ thuật theo quy định của Nghị định này.

Như vậy, đối với bất cứ cá nhân nào có dấu hiệu vi phạm 4 điều cấm tại Nghị định 144/2020/NĐ-CP của Chính phủ như chống phá Nhà nước, kích động bạo lực hay xuyên tạc lịch sử, độc lập, chủ quyền đất nước… cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sẽ xem xét cẩn thận, tỉ mỉ, khách quan và toàn diện nhiều yếu tố như nhận thức, ý chí của cá nhân đó hay hậu quả, mức độ tác động tới xã hội của hành vi này. Đây sẽ là cơ sở để xem xét việc có ra hay không quyết định thu hồi đối với các danh hiệu đó.

Trong trường hợp nếu đủ cơ sở để thu hồi, việc thu hồi sẽ được thực hiện theo quy định tại Công văn số 120/VHCS-VNQC của Cục Văn hóa cơ sở - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Cụ thể, cơ quan có thẩm quyền là Bộ VHTTDL, UBND cấp tỉnh hoặc UBND cấp huyện nơi tổ chức biểu diễn sẽ gửi yêu cầu thu hồi tới tổ chức hoặc cá nhân có dấu hiệu vi phạm. Sau đó, tổ chức, cá nhân tổ chức cuộc thi, liên hoan sẽ thu hồi danh hiệu, giải thưởng theo yêu cầu và công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng về việc thu hồi danh hiệu, giải thưởng và chịu trách nhiệm bảo đảm quyền lợi của tổ chức, cá nhân liên quan theo quy định của pháp luật.

Trường hợp việc thu hồi không được thực hiện, cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định hủy kết quả cuộc thi, liên hoan sau 5 ngày làm việc kể từ ngày có văn bản yêu cầu thu hồi và đăng tải thông tin hủy kết quả cuộc thi, liên hoan trên hệ thống thông tin điện tử của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Hoàng Diệu