Hà Nội: Dân khiếu nại, chính quyền không thụ lý, luật sư nói gì?

Ngay sau khi Quyết định 7031/QĐ-UBND được ban hành, gia đình bà Nguyễn Thị Hoàn đã có Đơn khiếu nại gửi đến UBND quận Long Biên, yêu cầu cơ quan này xem xét lại nội dung Quyết định và từ đó có phương án điều chỉnh lại nội dung quyết định này, mang lại sự hài hòa về lợi ích giữa người dân và Nhà nước. Tuy nhiên, thay vì giải quyết khiếu nại của công dân theo quy định của pháp luật khiếu nại thì cơ quan này lại ban hành các Thông báo 679/TB-UBND và Thông báo 680/TB-UBND cùng ngày 11/12/2013 về việc không thụ lý giải quyết khiếu nại. Do vậy, bà Hoàn đã tiếp tục có đơn gửi đến UBND thành phố Hà Nội.

Ngày 05/08/2014, UBND thành phố Hà Nội ban hành Công văn số 5807/ UBND-BTCD về việc trả lời đơn của bà Hoàn với nội dung: “Việc UBND quận Long Biên có các Thông báo số 679/TB-UBND và số 680/TB-UBND ngày 11/12/2013 không thụ lý giải quyết đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thị Hoàn (được ông Nguyễn Gia Thủy và ông Nguyễn Văn Hồng ủy quyền) khiếu nại Quyết định số 7031/QĐ-UBND ngày 30/10/2013 của UBND quận Long Biên là phù hợp với quy định tại Khoản 9, Điều 11 Luật Khiếu nại năm 2011”.

Tuy nhiên, cho rằng các thông báo về việc không giải quyết khiếu nại là không phù hợp với quy định của pháp luật, bà Hoàn đã tiếp tục gửi đơn đến các cơ quan Trung ương. Các cơ quan này đã có phiếu chuyển và đề nghị giải quyết xem xét vụ việc tới Ban nội chính Thành ủy Hà Nội, Thanh tra chính phủ và UBND thành phố Hà Nội.

Ngày 17/03/2015, Ban tiếp công dân Trung ương đã có công văn số 220/ BTCDTW-TD1 về việc đôn đốc giải quyết khiếu nại của công dân gửi UBND thành phố Hà Nội. Trong đó, Ban tiếp công dân Trung ương có ý kiến “nhận thấy vụ việc của bà Nguyễn Thị Hoàn chưa được giải quyết theo quy định của pháp luật” và đề nghị UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo cơ quan chức năng xem xét, giải quyết theo quy định của Luật khiếu nại và thông báo kết quả giải quyết đến Ban tiếp công dân Trung ương.

Tháng 01/2016, tại buổi tiếp công dân định kỳ của lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội, bà Hoàn có đơn phản ánh một số nội dung liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ khi thực hiện Dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 1A trên địa bàn quận Long Biên.

Ngày 05/02/2016, UBND thành phố Hà Nội gửi Công văn số 666/UBND-BTCD đến Thanh tra thành phố Hà Nội, Ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng thành phố Hà Nội, UBND quận Long Biên, theo đó giao cho Thanh tra thành phố cùng với Ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng thành phố Hà Nội làm việc với UBND quận Long Biên kiểm tra, rà soát hồ sơ vụ việc của gia đình bà Hoàn, thống nhất và báo cáo đến UBND thành phố Hà Nội trong tháng 03/2016.

Ngày 17/06/2016, UBND thành phố Hà Nội ban hành Công văn số 3629/UBND-BTCD về việc tổ chức thực hiện quyết định số 7031/QĐ-UBND ngày 30/10/2013 của UBND quận Long Biên gửi Chủ tịch UBND quận Long Biên. Theo đó, UBND thành phố Hà Nội giao cho chủ tịch UBND quận Long Biên tổ chức chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo phương án đã được UBND quận Long Biên phê duyệt tại QĐ 7031/QĐ-UBND ngày 30/10/2013 cho hộ gia đình ông Nguyễn Gia Thúy và ông Nguyễn Văn Hồng.

Ngày 20/07/2016, UBND quận Long Biên ban hành Thông báo số 379/TB-UBND về việc nhận tiền bồi thường, hỗ trợ và bàn giao mặt bằng, thông báo về việc ngày 22/07/2016, Ban quản lý dự án quận Long Biên tiến hành chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ đối với hộ gia đình ông Thúy và ông Hồng tại trụ sở UBND phường Đức Giang, quận Long Biên. Do khiếu nại của gia đình bà Hoàn vẫn chưa được giải quyết nên mặc dù gia đình bà Hoàn có đến UBND phường Đức Giang đúng thời gian như đã thông báo nhưng đã kiên quyết không nhận tiền bồi thường, hỗ trợ.

Liên quan tới vấn đề khiếu nại và giải quyết khiếu nại Quyết định 7031/QĐ-UBND ngày 30/10/2013 của UBND quận Long Biên, Báo điện tử Dân trí đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nhâm Mạnh Hà - Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội dưới góc nhìn pháp lý.

PV: Thưa Luật sư, xin Luật sư cho biết Quyết định số 7031/QĐ–UBND ngày 30/12/2013 của UBND quận Long Biên được ban hành đã giải quyết dứt điểm những vấn đề mà Bản án số 76/HCPT đặt ra chưa? Và quan điểm của Luật sư như thế nào về việc cho đến nay bà Hoàn vẫn đang khiếu nại Quyết định 7031/QĐ-UBND?

Luật sư Nhâm Mạnh Hà: Quyết định 7031/QĐ-UBND mới chỉ giải quyết được một phần vấn đề mà Bản án số 76/HCPT đặt ra và việc bà Hoàn khiếu nại nội dung Quyết định này là có cơ sở. Căn cứ theo Bản án số 76/HCPT ngày 06/12/2012 của TAND TP Hà Nội thì gia đình bà Hoàn là đương sự có quyền, lợi ích được bảo vệ và UBND quận Long Biên có nghĩa vụ thực hiện Bản án để bảo đảm quyền lợi cho gia đình bà Hoàn. Theo đó, Bản án 76/HCPT đã đặt ra những vấn đề cần được UBND quận Long Biên giải quyết sau đây:

Một là, giải quyết bổ sung 01 suất tái định cư cho gia đình ông Nguyễn Gia Thúy.

Hai là, đối với phần diện tích đất 27,3m² gia đình bà Hoàn đang kiến nghị UBND quận Long Biên xác định thiếu thì UBND quận Long Biên phải thực hiện việc thẩm định lại diện tích đất sử dụng thực tế của gia đình bà Hoàn và có câu trả lời thỏa đáng cho việc đang có sự chênh lệch giữa diện tích đất công là 17,23m² được ghi nhận tại Quyết định 1737/QĐ–UBND ngày 07/05/2010 của UBND quận Long Biên và diện tích đất 27,3m² mà UBND quận Long Biên đang cho là đất công (diện tích đất này bà Hoàn đang kiến nghị bị thiếu).

Thế nhưng, hơn 01 năm sau kể từ ngày Bản án số 76/HCPT có hiệu lực, UBND quận Long Biên mới ban hành Quyết định 7031/QĐ–UBND nhằm thực hiện Bản án này. Theo Quyết định này, gia đình bà Hoàn chỉ được giải quyết vấn đề suất tái định cư còn đối với phần diện tích đất 27,3m², gia đình bà Hoàn vẫn không được thừa nhận quyền sử dụng. Theo bà Hoàn trình bày, từ khi Bản án số 76/HCPT có hiệu lực đến thời điểm ban hành Quyết định 7031/QĐ–UBND, UBND quận Long Biên đã không thực hiện việc thẩm định lại diện tích đất sử dụng thực tế của gia đình bà. Vì vậy, rõ ràng vẫn đang tồn tại sự mâu thuẫn giữa diện tích đất công nằm trong quy hoạch GPMB thực hiện dự án được nêu tại Quyết định 1737/QĐ–UBND và diện tích đất mà bà Hoàn kiến nghị thiếu được UBND quận Long Biên cho là đất công. Thêm nữa, Quyết định 7031/QĐ–UBND cũng chưa giải quyết quyền lợi của gia đình bà Hoàn liên quan đến việc áp lại giá đất tại thời điểm có lợi cho gia đình bà Hoàn và việc mời gia đình bà Hoàn đến nhận đất tái định cư theo đúng quy định của pháp luật.

Quyết định 7031/QĐ–UBND mới chỉ giải quyết được một phần vấn đề mà Bản án 76/HCPT đặt ra. Như vậy, Quyết định này vẫn đang tồn tại những điểm chưa thỏa đáng, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình bà Hoàn.

PV: Xin luật sư cho biết quan điểm về việc UBND quận Long Biên đã ban hành các Thông báo về việc không thụ lý giải quyết vụ việc khi nhận được Đơn khiếu nại của bà Nguyễn Thi Hoàn và UBND thành phố Hà Nội khẳng định rằng Thông báo của UBND quận Long Biên là đúng.

Luật sư Nhâm Mạnh Hà: Việc UBND quận Long Biên không giải quyết khiếu nại cho gia đình bà Hoàn mà lại ban hành các Thông báo 679/TB-UBND và Thông báo 680/TB-UBND về việc không thụ lý giải quyết khiếu nại và việc UBND thành phố Hà Nội đồng ý với việc làm trên là trái với quy định của pháp luật, bởi:

Thứ nhất, trong vụ việc này UBND quận Long Biên thể hiện sự thiếu trách nhiệm trong công tác giải quyết khiếu nại.

Căn cứ Điều 17 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định: “Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã); Thủ trưởng cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là cấp huyện) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp”.

Theo quy định trên, Chủ tịch UBND quận Long Biên là người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại của bà Nguyễn Thị Hoàn, khi tiếp nhận khiếu nại Chủ tịch UBND quận Long Biên có nghĩa vụ phải giải quyết kịp thời, đúng pháp luật. Tuy nhiên, Chủ tịch UBND quận Long Biên lại ban hành các Thông báo 679/TB-UBND và số 680/TB-UBND với nội dung không thụ lý giải quyết khiếu nại. Việc làm này của UBND quận Long Biên là hành vi bị nghiêm cấm theo quy định tại khoản 2 Điều 6 Luật Khiếu nại năm 2011: “Thiếu trách nhiệm trong việc giải quyết khiếu nại; không giải quyết khiếu nại …”. Do vậy, hành vi này cần phải được xử lý nghiêm theo quy định tại Điều 67 Luật khiếu nại 2011: “… tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường hoặc bồi hoàn theo quy định của pháp luật”.

Thứ hai, Công văn số 5807/UBND-BTCD của UBND thành phố Hà Nội đã dẫn chiếu quy định không phù hợp pháp luật.

Liên quan đến việc không giải quyết khiếu nại của gia đình bà Hoàn, có thể thấy hành vi dẫn chiếu căn cứ không phù hợp của UBND thành phố Hà Nội có dấu hiệu bao che cho hành vi trái pháp luật khi xử lý khiếu nại của UBND quận Long Biên, cụ thể: khi bà Hoàn nhận được các Thông báo 679/TB–UBND và Thông báo 680/TB-UBND, nhận thấy vụ việc của gia đình mình không được giải quyết theo đúng quy định của pháp luật bà Hoàn đã tiếp tục gửi Đơn khiếu nại đến UBND thành phố Hà Nội. Thế nhưng, trả lời đơn của bà Hoàn, ngày 05/08/2014 UBND thành phố Hà Nội ban hành Công văn số 5807/UBND-BTCD có nội dung xác định việc ban hành các Thông báo không thụ lý giải quyết khiếu nại của UBND quận Long Biên là đúng và phù hợp với quy định tại Khoản 9, Điều 11 Luật khiếu nại năm 2011. Theo đó Công văn này đã dẫn chiếu quy định tại Khoản 9 Điều 11 Luật khiếu nại năm 2011 đối với trường hợp khiếu nại không được giải quyết khi: “Việc khiếu nại đã được Tòa án thụ lý hoặc đã được giải quyết bằng bản án, quyết định của Toà án, trừ quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính của Tòa án”.

Trên thực tế, bà Hoàn đang khiếu nại Quyết định 7031/QĐ-UBND với nội dung khiếu nại và đối tượng bị khiếu nại hoàn toàn chưa được Tòa án thụ lý hoặc giải quyết bằng Bản án, Quyết định. Rõ ràng khiếu nại của bà Hoàn cũng không nằm trong các trường hợp không được thụ lý giải quyết theo quy định tại Điều 11 Luật khiếu nại năm 2011. Bà Hoàn chỉ khiếu nại về những vấn đề chưa được giải quyết, những vấn đề cố tình giải quyết sai tinh thần của Bản án có hiệu lực pháp luật. Không thể mập mờ cho rằng đây là vấn đề đã được giải quyết để ban hành những văn bản trái pháp luật, từ đó xâm phạm nghiêm trọng quyền - lợi ích hợp pháp của công dân.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.

Anh Thế (thực hiện)