Dự án thoát nước Hà Nội giai đoạn 1: Tại sao gần 20 năm vẫn chưa thông?

Báo Dân trí nhận được đơn của các bạn đọc: Trần Thị Châu, Trần Thị Thoa, Lưu Thị Dậu trú tại Tổ 3, Bằng A, Hoàng Liệt, Hoàng Mai, Hà Nội, là những hộ dân mất đất cho Dự án thoát nước Hà Nội giai đoạn 1 tại phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai.

Trong đơn gửi đến báo Dân trí, bạn đọc cho biết: “Dự án thoát nước Hà Nội được triển khai từ năm 1999, gia đình bà Lưu Thị Dậu (đại diện cho những người được thừa kế của bà Nguyễn Thị Năm) bị thu hồi loại đất vườn ở phố Bằng Liệt, vị trí 01. Theo chính sách, đất vườn chỉ được bồi thường bằng 50-70% giá đất ở. Tuy nhiên, đất nhà tôi có công trình xây dựng trước năm 1993 thì được hỗ trợ bằng 100% giá đất ở, theo văn bản số 774 của Sở Tài nguyên môi trường ngày 06/02/2015 đã xác định rất rõ và báo cáo thành phố Hà Nội.

Tuy nhiên, trên thực tế gia đình tôi chỉ được bồi thường 50% giá đất ở là không đúng chính sách. Vậy tôi yêu cầu phải bồi thường đủ 100% giá đất ở để gia đình tôi nhận tiền và bàn giao mặt bằng cho dự án”.

Bà Trần Thị Châu, Trần Thị Thoa cũng cho hay: “Thực hiện theo NĐ/197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2014 Tái định cư (TĐC) tại chỗ cho dân nên dân Thịnh Liệt được TĐC bằng đất tại Đồng Tàu, Thịnh Liệt năm 2005. Còn chúng tôi thì trao văn bản 899 BQL-GPMB và văn bản 13/BQL-MB ngày 05/12/2006 bảo chờ đất TĐC tại khu đất thấp tầng X2 Đại Kim (cánh đồng làng tôi nhà nước thu hồi xây dựng khu đô thị kiểu mẫu). Năm 2012 khu X2 Đại Kim được đưa vào sử dụng vẫn không bố trí TĐC cho chúng tôi mà ép lên chung cư, chúng tôi không chấp nhận mà tiếp tục khiếu nại.

Đến ngày 17/6/2014, khi Phó Chủ tịch thành phố Vũ Hồng Khanh có lịch tiếp dân, chúng tôi trình bày quá trình khiếu nại nhiều năm và những bằng chứng chứng tỏ cán bộ GPMB chưa thực hiện đúng chỉ đạo thì đến ngày 22/7/2014 mới được thành phố cho hưởng chế độ TĐC bằng đất nhưng với chế độ hết sức bất công là: Bồi thường đất ở ở vị trí một giá sàn không hệ số là 10 triệu đồng/m2 giá năm 2008 và bắt mua đất TĐC ở vị trí hai với hệ số 1,4 là 22.400.000/m2 giá năm 2016.

Thời điểm áp giá bồi thường đất ở 10 triệu/m2 cho chúng tôi thì vị trí đất đưa chúng tôi ra TĐC hiện nay lúc đó vị trí hai chỉ có 7 triệu đồng/m2 nay bắt mua với giá 22,4 triệu/m2; Còn đất vườn ở vị trí 1 bồi thường 5 triệu/m2, thậm chí đất ở bị coi là đất vườn bồi thường 2 triệu/m2 thì phải mua đất TĐC ở vị trí 2 là 28,8 triệu/m2 (hệ số 1,8).

Chúng tôi tiếp tục khiếu nại thì Sở TNMT chủ trì cùng đoàn liên ngành họp ra văn bản số 10304/STNMT-CCQLĐ ngày 28/11/2017 gửi UBND thành phố Hà nội, trong đó tiếp tục yêu cầu chúng tôi phải chấp nhận chế độ bất công nói trên.

Chúng tôi chỉ có yêu cầu là bồi thường đất bị thu hồi ở vị trí 1 giá sàn không hệ số thì đất TĐC cũng chỉ phải mua giá sàn không hệ số, cùng thời điểm theo đúng chính sách có lợi cho dân vì lỗi kéo dài dự án do các cơ quan chức năng chứ không phải do dân; đồng thời cần bồi thường đúng và đủ theo chính sách để chúng tôi sớm ổn định đời sống”.

Dự án kéo dài qua 5 đời chủ tịch xã, dân mòn mỏi chờ đợi

Năm 2001, UBND thành phố Hà Nội ra quyết định, giao bổ sung hơn 466.000m2 đất cho Ban quản lý dự án công trình giao thông công chính (nay là BQLDA thoát nước Hà Nội) thuộc Sở Xây dựng HN để cải tạo bờ sông, thực hiện gói thầu CP7A thuộc Dự án thoát nước HN giai đoạn 1.

Trong công văn số 13/BQL-MB của Ban quản lý dự án công trình GTCC ngày 05/12/2006 gửi UBND quận Hoàng Mai, Hội đồng GPMB quận Hoàng Mai, UBND phường Hoàng Liệt và Ban QLDA quận Hoàng Mai cho biết: “Để đáp ứng cho công tác GPMB, Ban QLDA công trình giao thông công chính đang lập dự án đầu tư xây dựng khu di dân tái định cư X2 Đại Kim – Hoàng Mai phục vụ cho việc tái định cư của Dự án Thoát nước HN. Trong đó có 1 phần quỹ đất thấp tầng dành cho các hộ sản xuất nông nghiệp đủ điều kiện tái định cư trên địa bàn quận Hoàng Mai gồm các phường Hoàng Liệt, Thanh Liệt, Thịnh Liệt, Định Công.

Ngày 19/3/2013, công văn số 77/CV-UBND của UBND phường Hoàng Liệt gửi Thanh tra TP HN, UBND quận Hoàng Mai, Hội đồng BT,HT&TĐC quận và Ban bồi thường GPMB quận cũng cho biết: “Các hộ dân trên địa bàn phường Hoàng Liệt nằm trong chỉ giới GPMB thực hiện dự án chủ yếu là các hộ dân nông nghiệp, trong đó có 04 hộ có đủ điều kiện tái định cư, các hộ còn lại không đủ điều kiện tái định cư đã nhận tiền và bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư.

Quá trình thực hiện công tác GPMB dự án đến nay kéo dài đã trên 10 năm, làm ảnh hưởng đến sinh hoạt cũng như chế độ chính sách GPMB đối với các hộ dân. Khi dự án triển khai lúc đó vẫn là xã Hoàng Liệt, nếu dự án được thực hiện ngay tại thời điểm đó thì các hộ được xét TĐC bằng đất (thực hiện theo Quyết định số 20/1998/QĐ-UB ngày 30/6/1998 của UBND thành phố Hà Nội)”.

Theo công văn số 886/UBND-TNMT của UBND quận Hoàng Mai gửi Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung ngày 19/5/2016 để xin ý kiến tháo dỡ vướng mắc trong việc GPMB và giao đất TĐC cho 4 hộ tại phường Hoàng Liệt đã chỉ rõ: Giá đất ở làm cơ sở bồi thường, hỗ trợ về đất tại dự án thoát nước nhằm cải thiện môi trường HN (một dự án có thời gian thực hiện khá dài tại quận Hoàng Mai) có sự thay đổi theo chính sách pháp luật hiện hành.

Đối với giá đất đầu đi (đất bị thu hồi giải phóng mặt bằng) của các hộ dân: Năm 2009, giá đất ở phê duyệt theo Bảng giá đất của UBND thành phố phê duyệt (không điều chỉnh giá đất). Năm 2010, giá đất ở làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ được xác định theo đơn giá đất ở quy định tại Quyết định số 124/2009/QĐ-UBND ngày 29/12/2009 của UBND thành phố nhân với hệ số điều chỉnh k=1,6 theo quyết định số 4379/QĐ-UBND ngày 15/6/2010 của UBND TP.

Năm 2013 đến 2014, giá đất ở làm căn cứ bòi thường, hỗ trợ được xác định theo đơn giá đất ở quy định tại Quyết định số 51/2012/QĐ-UBND ngày 28/12/2012 của UBND TP nhân với hệ số điều chỉnh k=1,6: Quyết định cố 7419/QĐ-UBND ngày 06/12/2013 của UBND TP.

Năm 2015 giá đất ở cụ thể làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ theo Quyết định số 2164/QĐ-UBND ngày 14/5/2015 của UBND TP, vẫn giữ ổn định giá đất do thực hiện dự án chuyển tiếp.

Tuy nhiên, do việc phê duyệt các phương án bồi thường, hỗ trợ và TĐC cho 04 hộ gia đình từ năm 2009 tại thời điểm Luật Đất đai 2003, Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ, Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính Phủ và Quyết định số 18/2008/QĐ-UBND ngày 29/9/2008 của UBND TP có hiệu lực, giá đất ở theo Bảng giá đất của UBND TP HN năm 2009 và không có hệ số điều chỉnh giá đất ở.

Chỉ sau khi Nghị định 69/2009/NĐ-CP ngày 133/8/2009 của Chính phủ có hiệu lực, giá đất ở làm cơ sở phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ được xác định lại căn cứ vào gía chuyển nhượng quyền sử dụng đất thực tế trên thị trường để xác định lại giá đất ở cụ thể cho phù hợp.

Đối với giá đất tái định cư: UBND quận Hoàng Mai thấy rằng Hệ số điều chỉnh, giá đất cụ thể làm căn cứ thu tiền sử dụng đất TĐC được UBND TP phê duyệt tại Quyết định số 2127/QĐ-UBND ngày 28/4/2016 theo đúng quy định pháp luật.

Như vậy giá đất đã lên ở phương án bồi thường, hỗ trợ cho 04 hộ gia đình tại thời điểm 2009 chưa phù hợp với giá đất thu tiền sử dụng đất khi giao đất tái định cư phê duyệt tại thời điểm này. UBND quận Hoàng Mai cũng đề xuất điều chỉnh phương án của 04 hộ theo giá đất ở cụ thể tại dự án Thoát nước cải tạo môi trường Hà Nội – dự án 2 được UBND TP phê duyệt năm 2015, giá đất tại vị trí 1 đường Bằng B-Thanh Liệt là 21,120,000đ/m2. Nếu áp dụng giá đất này sẽ phù hợp chính sách giá đất tại thời điểm phê duyệt giá giao đất TĐC cho 4 hộ gia đình tại phường Hoàng Liệt.

Đến ngày 18/8/2017, UBND quận Hoàng Mai tiếp tục gửi UBND thành phố HN công văn số 2423/UBND-BBT báo cáo về những khó khăn, vướng mắc đối với 04 hộ dân tại phường Hoàng Liệt khi thực hiện công tác GPMB Dự án thoát nước giai đoạn 1, trên địa bàn phường Hoàng Liệt có 28 hộ bị thu hồi đất và đã có 24/28 hộ nhận tiền bàn giao mặt bằng, hiện còn tồn tại 4 hộ gia đình: 01 hộ đã nhận tiền và 03 hộ chưa nhận tiền do vẫn có kiến nghị, thắc mắc về giá bồi thường được áp dụng theo Quyết định số 62/2008/QĐ-UB ngày 31/12/2008 của UBND thành phố HN, tương ứng giá bồi thường: 10 triệu đồng/m2 và không được nhân hệ số điều chỉnh giá đất bồi thường, hỗ trợ. Nhưng giá thu tiền giao TĐC bằng đất được UBND thành phố phê duyệt tại quyết định số 2127/QĐ-UBND ngày 28/4/2016 của UBND thành phố HN được áp dụng tại Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND ngày 29/12/2014 của UBND thành phố HN nhân với hệ số k=1,4 và k=1,8 lần.

UBND quận Hoàng Mai một lần nữa đề xuất với UBND thành phố HN và Sở TN&MT xem xét chấp thuận điều chỉnh lại chính sách tại Văn bản 1680/UBND-TNMT ngày 12/3/2015 của UBND thành phố HN, Văn bản 774/STNMT-KHTH ngày 06/2/2015 của Sở TNMT điều chỉnh giá thu tiền sử dụng đất tại quyết định số 2127/QĐ-UBND ngày 28/4/2016 của UBND thành phố HN cho các hộ dân được nộp tiền sử dụng đất TĐC theo giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ về đất (Quyết định số 62/2008/QĐ-UB ngày 31/12/2008 của UBND thành phố HN).

Tuy nhiên ngày 28/11/2017, Sở Tài nguyên và môi trường thành phố HN đã có công văn số 10304/STNMT-CCQLĐ báo cáo lên UBND thành phố cho biết: “Theo quy định tại Khoản 3, Điều 108 Luật Đất đai năm 2013: Thời điểm tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất là thời điểm Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất khi giao đất. Như vậy, việc UBND quận Hoàng Mai đề nghị điều chỉnh giá thu tiền sử dụng đất khi giao đất TĐC cho 04 hộ gia đình trên theo giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ về đất năm 2009 là không có cơ sở xem xét.

Từ đó, Sở TN&MT thay mặt liên ngành đề nghị UBND quận khẩn trương thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và TĐC đối với 04 hộ gia đình bị thu hồi đất khi thực hiện Dự án theo phương án được duyệt; các hộ gia đình được giao đất TĐC có trách nhiệm nộp tiền sử dụng đất theo quy định”.

Đề xuất trên của Sở TN&MT HN một lần nữa lại vấp phải sự phản đối của người dân.

Báo Dân trí sẽ tiếp tục cập nhật thông tin sự việc đến bạn đọc!

Ngọc Hân