Hà Nội: Luật sư phân tích lý do người dân kiện chủ tịch huyện Gia Lâm ra tòa!

Trở lại với vụ việc thu hồi quyền sử dụng đất đối với toàn bộ diện tích đất mà người dân được Nhà nước giao từ những năm 1956, sau 15 năm không ngừng khiếu nại Quyết định số 63/QĐ-UB ngày 04/02/2002 của Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm, ngày 05/7/2017, gia đình ông Nguyễn Văn Chiến, Nguyễn Văn Chỉnh mới nhận được Quyết định số 8643/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm về việc giải quyết khiếu nại.

Tuy nhiên, niềm vui chẳng tày gang khi nội dung Quyết định 8643/QĐ-UBND không những không giải quyết được triệt để vấn đề hủy Quyết định thu hồi đối với diện tích đất của gia đình ông Chiến, ông Chỉnh mà diện tích đất này lại được chỉ thị cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho những người khác.

Liên quan đến vấn đề việc đơn thư của người dân cho rằng có sai phạm của Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm trong việc thu hồi đất đối với gia đình ông Nguyễn Văn Chiến, Nguyễn Văn Chỉnh và việc giao Ủy ban nhân dân xã Ninh Hiệp phối hợp với Phòng tài nguyên và môi trường huyện Gia Lâm hướng dẫn ông Nguyễn Văn Chỉnh, ông Đào Tiến Thạch và bà Đào Thị Phú đăng ký đất đai và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích đất mà gia đình ông Nguyễn Văn Chiến, Nguyên Văn Chỉnh bị thu hồi, PV Dân trí đã có cuộc trao đổi với Luật sư Mai Bích Ngân - Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội để làm rõ các khía cạnh pháp lý.

Luật sư Mai Bích Ngân nhận định: việc UBND huyện Gia Lâm ban hành Quyết định số 63/QĐ-UB, theo đó thu hồi của gia đình ông Chỉnh diện tích đất là 146m² trong tổng số 380m² đất các hộ gia đình được phân từ năm 1956 là hành vi vi phạm pháp luật trong công tác quản lý đất đai và việc ban hành Quyết định 8643/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại cũng chưa giải quyết dứt điểm vấn đề quyền lợi của gia đình ông Chiến, ông Chỉnh đang bị xâm phạm.

Thứ nhất, diện tích 146m² đất ao nằm trong diện tích 380m² đất mà UBND huyện Gia Lâm ban hành Quyết định thu hồi là thuộc quyền quản lý, sử dụng hợp pháp của gia đình ông Chiến, ông Chỉnh và diện tích đất này hoàn toàn đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Căn cứ Báo cáo 85/BC-UB của UBND xã Ninh Hiệp, Kết luận số 02/KL-TTr của Thanh tra huyện Gia Lâm và thực tế sử dụng đất của gia đình ông Chiển, ông Chỉnh thì diện tích đất mà gia đình ông Chỉnh bị thu hồi theo Quyết định số 63/QĐ-UBND của Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm có nguồn gốc là được Nhà nước chia theo chính sách cải cách ruộng đất từ năm 1956.

Căn cứ Điều 31 Luật cải cách ruộng đất 1953 quy định về quyền của người được chia như sau: “Người được chia ruộng đất có quyền sở hữu ruộng đất đó, và không phải trả cho địa chủ hay chính quyền bất cứ một khoản nào. Chính quyền cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu ấy cho người được chia. Mọi khế ước cũ đều huỷ bỏ”.

Như vậy, theo quy định nêu trên thì gia đình ông Chỉnh có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với phần đất ao được chia trong thời kỳ cải cách ruộng đất.

Mặt khác, căn cứ khoản 2 Điều 3 Nghị định 17/1999/NĐ-CP quy định về vấn đề thực hiện quyền của người sử dụng đất thì: “ Người đang sử dụng đất có một trong các giấy tờ quy định sau đây thì làm thủ tục để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và được thực hiện các quyền theo quy định của Nghị định này : …Những giấy tờ được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất cấp trong quá trình thực hiện các chính sách đất đai trong từng thời kỳ của Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà, Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam, Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam mà người được giao đất, thuê đất vẫn liên tục sử dụng đất từ đó đến nay”. Đối chiếu với việc sử dụng đất của gia đình ông Chiến, ông Chỉnh, từ khi được Nhà nước giao đất cho đến khi có Quyết định thu hồi đất, gia đình chúng ông Chỉnh đã quản lý, sử dụng liên tục gần 50 năm. Do vậy, tại thời điểm thu hồi đất thì gia đình ông Chỉnh đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho diện tích đất ao được giao từ năm 1956.

Thứ hai, diện tích đất ao không thuộc đối tượng phải thu hồi đất theo quy định của Luật đất đai .

Diện tích đất ao mà gia đình ông Chiến, ông Chỉnh đang quản lý, sử dụng là được Nhà nước giao trong thời kỳ cải cách ruộng đất (từ 1953 đến 1956), việc giao đất này là hợp pháp và đúng pháp luật. Đồng thời, từ khi được giao đất cho đến khi bị UBND huyện Gia Lâm ban hành Quyết định thu hồi đất, gia đình ông Chiến, ông Chỉnh không có bất cứ vi phạm nào về đất đai, đồng nghĩa với việc chưa từng bị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính trong quá trình quản lý, sử dụng diện tích đất ao này. Như vậy, dựa vào quá trình giao đất, quá trình sử dụng đất của gia đình ông Chỉnh là đúng quy định pháp luật, không thuộc một trong các trường hợp thu hồi đất theo quy định tại Điều 26, Điều 76 Luật đất đai 1993.

Mặt khác, tại thời điểm thu hồi đất không có bất cứ thông tin, tài liệu nào của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về quy hoạch, kế hoạch sử dụng thửa đất ao của gia đình ông Chỉnh sang mục đích khác. Do đó, việc thu hồi đất của gia đình ông Chỉnh không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng theo quy định tại Điều 27 Luật đất đai 1993.

Như vậy, thửa đất ao mà gia đình ông Chỉnh bị thu hồi theo Quyết định số 63/QĐ-UBND không thuộc đối tượng bị thu hồi đất. Vì vậy, việc Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm thu hồi đất của gia đình ông Chỉnh là trái quy định pháp luật.

Thứ ba, việc Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm ban hành Quyết định thu hồi đất 63/QĐ-UB ngày 04/02/2002 đã không tuân theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.

Điều 28 Luật đất đai 1993 quy định : “Trước khi thu hồi đất phải thông báo cho người đang sử dụng biết về lý do thu hồi, thời gian, kế hoạch di chuyển, phương án đền bù thiệt hại”. Trong khi đó, việc thu hồi đất của gia đình ông Chỉnh chỉ được quy định duy nhất tại Điều 2 Quyết định 63/QĐ-UB về việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Nguyễn Quang Lựu của UBND huyện Gia Lâm ngày 04/02/2002, không nêu lý do thu hồi đất, cũng như trước khi ban hành Quyết định thu hồi đất không thông báo cho gia đình ông Chỉnh biết về lý do thu hồi, thời gian, kế hoạch di chuyển, phương án đền bù thiệt hại khi thu hồi đất. Với hàng loạt những sai phạm trong quá trình ban hành Quyết định số 63/QĐ-UB liên quan đến việc thu hồi đất trái pháp luật của UBND huyện Gia Lâm đã dẫn đến Quyết định thu hồi này không có giá trị pháp lý để thực thi .

Hơn nữa, theo đơn yêu cầu đòi lại một phần đất ao của ông Lựu, UBND huyện Gia Lâm đã căn cứ vào khoản 2 Điều 2 Luật đất đai 1993, sửa đổi năm 2001 và căn cứ vào 02 văn bản sau: Báo cáo số 161/BC-ĐC ngày 28/12/2001 của Phòng địa chính – Nhà đất và Kết luận số 02/KL-TTr ngày 15/01/2001 của Thanh tra huyện để thu hồi toàn bộ diện tích đất ao, trong đó có một phần diện tích đất ao của gia đình ông Chiến, ông Chỉnh là không có căn cứ, bởi:

Nội dung khoản 2 Điều 2 Luật đất đai 1993, sửa đổi năm 2001 quy định về việc Nhà nước không thừa nhận việc đòi lại đất đã giao cho người khác sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách đất đai. Trong khi đó tất cả văn bản của UBND xã Ninh Hiệp báo cáo đều khẳng định UBND xã chỉ xác định mốc giới đất ao theo đơn đề nghị của 03 gia đình đang sử dụng đất ao, không có sự giao đất cho người khác sử dụng, đồng thời cũng không có bất cứ văn bản nào thể hiện diện tích đất ao đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giao cho người khác. Như vậy, rõ ràng việc UBND huyện căn cứ vào khoản 2 Điều 2 Luật đất đai 1993, sửa đổi năm 2001 để tước quyền đòi đất của ông Lựu, cũng như thu hồi toàn bộ đất ao là không đúng quy định.

Còn đối với Báo cáo số 161/BC-ĐC và Kết luận số 02/KL-TTr đều là các văn bản của cơ quan thuộc UBND huyện Gia Lâm báo cáo về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất ao của 03 gia đình ông Lựu, ông Dậu, ông Thọ khi ông Lựu có đơn yêu cầu đòi lại một phần đất ao của gia đình ông do bà Chi đang sử dụng. Rõ ràng, các văn bản này có giá trị giúp UBND huyện xác định về nguồn gốc đất ao của các hộ gia đình. Mặt khác, diện tích đất ao được Nhà nước giao cho 3 ông (ông Dậu, ông Lựu, ông Thọ), trong đó chỉ có ông Lựu là người có tranh chấp một phần diện tích đất ao với gia đình bà Chi và có đơn yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Vậy mà, trong quá trình giải quyết yêu cầu đòi một phần đất của ông Lựu, bỗng nhiên UBND huyện Gia Lâm vô cớ thu hồi diện tích đất ao của gia đình ông Chiến, ông Chỉnh đang quản lý, sử dụng ổn định từ năm 1956 trong khi 02 ông không có yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết liên quan đến phần đất ao của gia đình mình, bên cạch đó tại Kết luận số 02/KL-TTr của Thanh tra huyện đã công nhận việc sử dụng một phần diện tích đất ao là thuộc quyền quản lý của gia đình ông Dậu - rõ ràng đây là điều vô cùng khó hiểu và uẩn khúc trong vụ việc này.

Nhận thấy, Quyết định 63/QĐ-UB xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình mình nên ông Chiến, ông Chỉnh đã liên tục khiếu nại quyết định này trong suốt 15 năm. Ngày 05/7/2017, Ủy ban nhân dân huyện Gia Lâm đã ban hành Quyết định số 8643/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại của ông Chiến, ông Chỉnh đối với Quyết định số 63/QĐ-UB. Tuy nhiên, Quyết định 8643/QĐ-UBND chưa giải quyết dứt điểm những sai phạm của UBND huyện Gia Lâm khi ban hành Quyết định số 63/QĐ-UB mà lại tiếp tục mở ra rất nhiều vấn đề bất hợp lý. Vì vậy, gia đình ông Chiến, ông Chỉnh đang khởi kiện Quyết định 63/QĐ-UB và Quyết định 8643/QĐ-UBND để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của gia đình mình. Hiện vụ án đã được Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội thụ lý giải quyết theo Thông báo thụ lý vụ án hành chính sơ thẩm số 210/TBTL-HCST ngày 21/8/2017.

Dân Trí sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.

Anh Thế (thực hiện)