Doanh nghiệp kỷ luật nữ sinh viên: Vô căn cứ, vượt thẩm quyền

Những ngày qua, mạng xã hội xôn xao trước quyết định kỷ luật một nữ sinh là thực tập sinh của công ty truyền thông và quảng cáo V. tại TPHCM. Theo nội dung quyết định, công ty xác định nữ sinh có lời lẽ thách thức, thái độ không chuẩn mực đối với cấp trên, vi phạm quy định về tác phong và giao tiếp của công ty. Hình thức kỷ luật là không công nhận quá trình thực tập tại công ty; thu hồi dấu mộc xác nhận thực tập.

Quyết định được gửi tới nhà trường nơi nữ sinh đang theo học, đồng thời đăng lên fanpage Facebook và kênh Tiktok của công ty. Sự việc hiện gây ra sự bức xúc về cách hành xử của công ty. 

Độc giả Khanh My viết: "Công ty chỉ có quyền phản ánh, đề nghị kỷ luật với nhà trường nơi em sinh viên học, không có quyền kỷ luật sinh viên thực tập và đăng tải lên mạng để bôi nhọ, làm nhục người khác". 

"Đối tượng kỷ luật của Giám đốc doanh nghiệp chỉ là người lao động do mình quản lý, pháp luật cũng quy định rõ các hình thức kỷ luật, trong đó không có hình thức kỷ luật này. Tôi cảm nhận rõ đây là trả thù cá nhân. Sự việc này chỉ có thể giải quyết bằng cách gửi công văn đến trường Đại học, đề nghị họ kỷ luật sinh viên của mình", anh Chu Văn Thước phân tích. 

Chung quan điểm, bạn đọc Le Lai nêu ý kiến: "Thứ nhất, sinh viên đến công ty thực tập, không phải là nhân sự của công ty, làm sao có quyền kỷ luật em sinh viên được. Công ty chỉ có quyền không cho em tiếp tục thực tập tại công ty và không công nhận kết quả thực tập của em.

Thứ hai, không có quyết định nào là Giám đốc đề nghị và giám đốc ký cả, phải do bộ phận nhân sự đệ trình Giám đốc mới ký. Thứ ba, chắc em nữ sinh viên này có gặp vấn đề gì với Giám đốc công ty. Đề nghị Trường Đại học Văn Lang tỉnh táo nghe sinh viên trình bày, không khéo ảnh hưởng đến tương lai của em sinh viên". 

Vậy dưới góc độ pháp lý, việc công ty kỷ luật nữ sinh có vi phạm quy định pháp luật hay không?

Luật sư Trần Minh Hùng (Trưởng Văn phòng luật sư Gia Đình, Đoàn Luật sư TPHCM) cho biết theo khoản 1, Điều 13 Bộ luật Lao động 2019, hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.

Trường hợp này, sinh viên không được trả công, không có hợp đồng lao động hoặc bất kỳ thỏa thuận nào khác, mục đích chính là hoạt động trải nghiệm thực hành nên không hình thành quan hệ lao động với công ty. Sinh viên thực tập bởi vậy không phải người lao động và Công ty không phải người sử dụng lao động theo quy định pháp luật. 

Tiếp đó, theo Điều 117 Bộ luật Lao động 2019, kỷ luật lao động là những quy định về việc tuân theo thời gian, công nghệ và điều hành sản xuất, kinh doanh và chỉ được người sử dụng lao động áp dụng với người lao động ban hành trong nội quy lao động và do pháp luật quy định. 

Còn theo các Điều từ 124 đến Điều 128 của Bộ luật Lao động 2019, các hình thức xử lý kỷ luật lao động bao gồm: Khiển trách; Kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng; Cách chức và Sa thải, không bao gồm hình thức như tại quyết định kỷ luật của công ty. 

Do đó, có thể khẳng định công ty không có thẩm quyền ban hành quyết định kỷ luật đối với thực tập sinh và pháp luật cũng không quy định hình thức kỷ luật "không công nhận quá trình thực tập" hay "thu hồi dấu mộc xác nhận thực tập" như trong quyết định. Vì vậy, quyết định kỷ luật áp dụng cho thực tập sinh không có giá trị pháp lý, vượt thẩm quyền và trái với quy định pháp luật.

Về thẩm quyền xác nhận hoặc từ chối đóng dấu xác nhận thực tập, ông Hùng nhìn nhận doanh nghiệp chỉ có quyền xác nhận dựa trên mức độ hoàn thành thực tập hoặc tiêu chí hoàn thành do quy định của nhà trường như có hoàn thành thời gian thực tập, nhiệm vụ được giao, tham gia đầy đủ các chương trình thực tập.

Doanh nghiệp được quyền không xác nhận dựa trên sinh viên không hoàn thành thời lượng thực tập hoặc không hoàn thành nhiệm vụ được yêu cầu và không được quyền từ chối nếu sinh viên đã hoàn thành đầy đủ yêu cầu. Ngoài ra, không có quy định nào cho phép doanh nghiệp từ chối xác nhận thực tập dựa trên kỷ luật lao động, đạo đức và hành vi cá nhân của sinh viên.

Trích dẫn khoản 1, Điều 93 Luật Giáo dục 2019, luật sư cho biết các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm hỗ trợ, hợp tác với nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục và nghiên cứu khoa học; tạo điều kiện cho nhà giáo và người học tham quan, hoạt động trải nghiệm, thực tập, nghiên cứu khoa học.

"Doanh nghiệp có trách nhiệm hợp tác, tạo điều kiện cho việc thực tập, thực hành. Doanh nghiệp không có quyền áp đặt chế tài kỷ luật đối với người học khi không phát sinh quan hệ lao động, càng không thể dùng lý do kỷ luật để từ chối đóng dấu xác nhận thực tập. Việc dựa vào lý do kỷ luật để từ chối là trái quy định pháp luật, không có cơ sở pháp lý và vượt quá phạm vi quyền hạn của doanh nghiệp", ông Hùng nhấn mạnh.