Đất đứng tên người dân, sổ đỏ cấp cho xã

Theo trình bày của bà Nguyễn Thị Tuyến (SN 1958, ngụ tại ấp Tà Điếp C2, xã Thạnh Trị, huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng): Cha mẹ chồng bà là ông Trần Công Để và bà Nguyễn Thị Trang (đã mất) để lại cho chồng bà là ông Trần Công Đổm (mất năm 2002) phần đất diện tích trên 4.750m2 (trong đó có 300m2 là đất thổ cư, còn lại 4.450m2 là đất lúa) tọa lạc tại địa chỉ trên.

Năm 1978, Phòng Lương thực huyện Thạnh Trị mượn mẹ bà là Nguyễn Thị Trang 2.580m2 để làm sân phơi lúa (có xác nhận của ông Ngô Thanh Quang, nguyên Phó phòng lương thực huyện Thạnh Trị). Sau khi Phòng lương thực giải thể, phần đất nói trên được trả lại cho mẹ chồng bà sử dụng. Năm 1991, xã Thạnh Trị cho rằng đất đó là đất của xã, buộc gia đình bà phải tháo dỡ nhà cửa, trả lại đất cho xã quản lý. Vì vậy xảy ra khiếu kiện.

Năm 2004, UBND huyện Thạnh Trị cho rằng “diện tích đất nói trên trước năm 1973 là của ông Trần Công Để và bà Nguyễn Thị Trang. Năm 1973 địch (chính quyền ngụy quyền Sài Gòn - PV) lấy đất này xây dựng phân khu Thạnh Trị. Năm 1979, Phòng lương thực huyện Thạnh Trị xây dựng trạm thu mua lương thực tại phần đất này. Cuối năm 1990, đầu năm 1991 Phòng lương thực huyện giải thể giao lại đất cho xã Thạnh Trị quản lý và sử dụng cho đến nay”.

Từ đó, UBND huyện Thạnh Trị ban hành Quyết định số 1219/QĐ-CT.UBND ký ngày 14/12/2004 với nội dung công nhận diện tích đất đó là của xã Thạnh Trị quản lý sử dụng”.

Bà Tuyến khiếu nại đến UBND tỉnh Sóc Trăng cũng không được chấp nhận với lý do trên. Ngày 9/6/2010, diện tích đất nói trên được Sở TN-MT Sóc Trăng cấp sổ đỏ cho UBND xã Thạnh Trị. Sau đó xã Thạnh Trị đã dựng tạm một nhà sinh hoạt cộng đồng cho ấp Tà Điếp C2 trên phần đất đó và rao bán đấu giá 2.796m2 còn lại tại khu đất nói trên với giá khởi điểm là 150.000 đồng/m2.

Tuy nhiên, đối chiếu trong Sổ mục kê ruộng đất (gồm 3 bản) lập ngày 4/7/1993 hiện còn lưu trữ tại 3 cơ quan là UBND xã Thạnh Trị, Phòng TN-MT huyện Thạnh Trị và Sở TN-MT Sóc Trăng thì diện tích đất nói trên đứng tên ông Trần Công Đổm (chồng bà Tuyến). Trong đó, sổ lưu tại UBND xã Thạnh Trị đã “được” cán bộ dùng bút gạch ngang tên ông Trần Công Đổm và ghi thêm dòng chữ phía sau “cơ quan xã trưởng - chế độ cũ”; còn sổ lưu tại Phòng TN-MT huyện Thạnh Trị và Sở TN-MT Sóc Trăng vẫn còn nguyên vẹn.

Khi chúng tôi đề cập đến sự vô lý này, cán bộ Phòng TN-MT huyện Thạnh Trị lắc đầu với lý do “Sổ này lập năm 1993 do làm theo lời khai của người dân nên có khi thiếu chính xác (???). Cán bộ địa chính xã Thạnh Trị thì cho rằng đất xã quản lý nhưng gia đình ông Đổm tự ý bao chiếm nên phải lấy lại. Chúng tôi xin hồ sơ chứng minh gia đình ông Đổm tự ý bao chiếm thì cán bộ này không trả lời được.

Thậm chí, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất (Sở TN-MT Sóc Trăng) vẫn xác nhận Sổ mục kê, sổ đăng ký ruộng đất năm 1993, tọa lạc tại ấp Tà Điếp C2, xã Thạnh Trị, huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng do ông Trần Công Đổm đứng tên (văn bản xác nhận ký ngày 17/1/2013).

Như vậy, nguồn gốc đất của gia đình bà Tuyến đã rõ, được nhà nước thừa nhận trong sổ mục kê, sổ đăng ký ruộng đất lập ngày 4/7/1993 (trước ngày Luật đất đai 1993 có hiệu lực). Như vậy, căn cứ vào nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và các giấy tờ đất nêu trên thì gia đình bà Tuyến hoàn toàn được quyền quản lý sử dụng diện tích đất nói trên chứ không thể có chuyện cấp cho UBND xã Thạnh Trị được.

Nhiều người dân ở xã Thạnh Trị bức xúc: “Đất đúng là của cha mẹ chồng bà Tuyến để lại, bà con cố cựu ở đây chúng tôi đều biết, vậy mà chính quyền lại cho rằng đất của xã nên cấp sổ đỏ cho xã, thật là vô lý”.

Điều đáng nói, trên phần đất đó, hiện nay một người con trai và một người cháu ruột của bà Tuyến đang cất nhà để ở. Cán bộ xã Thạnh Trị thừa nhận những người này thuộc hộ nghèo, không có đất ở. Như vậy, nếu địa phương đuổi họ đi để lấy đất bán đấu giá thì họ sẽ trở thành những người “sống vô gia cư, chết vô địa táng”.

Trong khi đó, UBND tỉnh Sóc Trăng thừa nhận phần đất 4.750m2 nói trên trước năm 1973 là của ông Trần Văn Để và bà Nguyễn Thị Trang. Năm 1973, chế độ cũ trưng dụng xây dựng Phân khu Thạnh Trị và Hội đồng xã. Sau giải phóng năm 1975, chính quyền lâm thời xã Thạnh Trị quản lý làm trụ sở làm việc của Chi ủy và UBND xã Thạnh Trị. Năm 1979, đất này được xây dựng làm trạm thu mua lương thực của huyện Thạnh Trị. Cuối năm 1990, Phòng lương thực huyện Thạnh Trị giải thể, phần đất này giao lại cho UBND xã Thạnh Trị quản lý và sử dụng cho đến nay. Sau đó ông Trần Công Hồng (cháu bà Tuyến) và ông Trần Công Toàn (con bà Tuyến) đến chiếm một phần để cất nhà ở. Từ năm 2001, bà Nguyễn Thị Tuyến xin lại phần đất này nhưng không được giải quyết.

Thế nhưng, UBND tỉnh Sóc Trăng lại cho rằng: Diện tích đất bà Tuyến xin lại có nguồn gốc đất chế độ cũ quản lý làm Hội đồng xã và Phân khu xã, sau giải phóng chính quyền cách mạng tiếp thu quản lý sử dụng vào mục đích chuyên dụng. Ngoài ra, UBND tỉnh Sóc Trăng cũng dựa vào khoản 1 Mục IV về chính sách quản lý và cải tạo xã hội chủ nghĩa đối với nhà đất cho thuê ở các đô thị các tỉnh phía nam ban hành theo Quyết định số 111/CP ngày 14/4/1977 của Hội đồng Chính phủ để cho rằng việc nhà nước quản lý phần đất của bà Tuyến là phù hợp.

Vì thế, theo ông Lê Thành Trí - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng kết luận: Chủ tịch UBND huyện Thạnh Trị và Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng giải quyết bác đơn khiếu nại của bà Tuyến là đúng quy định của pháp luật.

Qua phân tích trên, chúng tôi thấy có một số điểm trong quyết định giải quyết của UBND tỉnh Sóc Trăng chưa thuyết phục. Cụ thể, thứ nhất, theo Sổ mục kê ruộng đất (còn gọi là Sổ dã ngoại, gồm 3 bản) lập ngày 04/7/1993 hiện còn lưu trữ tại 3 cơ quan là UBND xã Thạnh Trị, Phòng TN-MT huyện Thạnh Trị và Sở TN-MT Sóc Trăng thì diện tích đất 4.750m2 nói trên đứng tên ông Trần Công Đổm (chồng bà Tuyến).

Thứ hai, UBND tỉnh Sóc Trăng cho rằng: Cuối năm 1990, Phòng lương thực huyện Thạnh Trị giải thể, phần đất này giao lại cho UBND xã Thạnh Trị quản lý và sử dụng cho đến nay là không có cơ sở bởi cho đến năm 2015 này, toàn bộ diện tích đất nói trên vẫn do gia đình bà Tuyến quản lý, sử dụng chứ không phải do UBND xã Thạnh Trị sử dụng. Còn trụ sở UBND xã Thạnh Trị được xây dựng cách phần đất của bà Tuyến hàng ngàn mét.

Thứ ba, UBND tỉnh Sóc Trăng cho rằng: Sau khi giao cho UBND xã Thạnh Trị quản lý, sử dụng, ông Trần Công Hồng (cháu bà Tuyến) và ông Trần Công Toàn (con bà Tuyến) đến chiếm một phần để cất nhà ở nhưng hồ sơ không thể hiện được hành vi bao chiếm này.

Trong khi đó, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất (Sở TN-MT Sóc Trăng) có xác nhận Sổ mục kê, sổ đăng ký ruộng đất năm 1993, tọa lạc tại ấp Tà Điếp C2, xã Thạnh Trị, huyện Thạnh Trị, tỉnh Sóc Trăng do ông Trần Công Đổm đứng tên (văn bản xác nhận ký ngày 17/1/2013).

Như vậy, nguồn gốc đất của gia đình bà Tuyến đã rõ, được nhà nước thừa nhận trong sổ mục kê, sổ đăng ký ruộng đất lập ngày 4/7/1993 (trước ngày Luật đất đai 1993 có hiệu lực). Hơn nữa, con và cháu bà Tuyến đã quản lý, sử dụng đất từ năm 1990, căn cứ vào nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và các giấy tờ đất nêu trên thì gia đình bà Tuyến hoàn toàn được quyền quản lý sử dụng diện tích đất nói trên.

Thiết nghĩ, UBND tỉnh Sóc Trăng cần xem xét lại bản chất vụ việc, giải quyết giao lại phần đất nói trên cho gia đình bà Tuyến để ổn định cuộc sống. 

Bạch Dương