Cây cầu "độc nhất vô nhị" tại Bắc Giang: Đừng để thảm hoạ đến mới rút kinh nghiệm!

Chính phủ phê duyệt là dự án đầu tư khẩn cấp nhưng… vẫn đợi gần 10 năm

Sau thời điểm xảy ra vụ tai nạn thảm khốc tại cầu Ghềnh, tỉnh Đồng Nai năm 2011, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã trình Thủ tướng Chính phủ, bộ GTVT xin phép lập dự án đầu tư xây dựng 9 cầu mới để xóa bỏ tình trạng đi chung giữa đường sắt và đường bộ. Gần 10 năm thấm thoát trôi qua, lần lượt các cây cầu đều được đầu tư xây dựng nhưng chỉ còn duy nhất cầu Cẩm Lý tại huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang vẫn phải oằn mình, chịu đựng hàng nghìn lượt xe hạng nặng đi qua và chờ đợi… kinh phí để được đầu tư xây dựng.  

Làm việc với PV Dân trí về bất cập này, ông Hoàng Văn Thanh - Phó Giám đốc Sở GTVT tỉnh Bắc Giang cho biết tuyến quốc lộ 37 là tuyến giao thông có mặt đường hẹp nhưng lưu lượng lưu thông đông, thường xuyên có xe tải hạng nặng, xe container di chuyển từ Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Dương qua địa bàn Bắc Giang để đi Lạng Sơn, lên cửa khẩu Hữu Nghị. Mặc dù, vẫn lưu thông đảm bảo nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế.

Đặc biệt, ông Thanh khẳng định cầu Cẩm Lý đã nằm trong danh mục được Chính phủ phê duyệt đầu tư khẩn cấp để cầu đường bộ tách khỏi cầu đường sắt. Tuy nhiên, trong kế hoạch đầu tư công trung hạn, chưa có nguồn vốn để bố trí xây dựng cầu Cẩm Lý. UBND tỉnh Bắc Giang vẫn đang tiếp tục kiến nghị Bộ Giao thông vận tải quan tâm, bố trí kinh phí để đầu tư xây dựng, để tránh những bất cập, hiểm họa khôn lường.

Dẫu biết rằng chưa có nguồn vốn để đầu tư xây dựng nhưng nếu mục sở thị tình hình giao thông, tình trạng xuống cấp của cây cầu này mới thấy tính chất phức tạp, nghiêm trọng về độ xuống cấp của cây cầu này. Mỗi lần xe qua là ốc vít rung lắc, mặt cầu thì bong tróc, lồi lõm, các thanh nan liên tục hỏng hóc.

Ông Chu Quang Anh, gác chắn tàu Cẩm Lý nhiều năm nay phân tích: “Cây cầu này bị dày xéo khá đau xót. Tàu thì đi trên thanh ray, mà thanh ray nằm trên dầm cầu. Nếu ô tô mà chở quá tải lại đi vào tấm đan ngoài rìa, không đi vào tim cầu thì ảnh hưởng trực tiếp đến tấm đan, ảnh hưởng đến độ rung lắc của cầu, dẫn đến tuổi thọ của cầu kém. Hàng chục năm nay bị thế rồi”.

Nhằm đảm bảo an toàn cho tàu và phương tiện lưu thông, Công ty Đường sắt Hà Lạng, đơn vị quản lý cầu đường sắt Cẩm Lý đã liên tục phải sửa chữa, thay mới thanh nan, bảo dưỡng hệ thống thanh sắt và ốc vít nhưng đây chỉ là giải pháp tình thế, cầm chừng.

Mặt khác, ông Nguyễn Văn Trọng - Phó Giám đốc Công ty Đường sắt Hà Lạng cho biết: “Đây là tuyến đường sắt nhánh, được đầu tư rất ít. Công ty phải đầu tư gần như tất cả tiền của Nhà nước cho trên toàn bộ hệ cầu đường sắt vào cầu Cẩm Lý mà vẫn thiếu, nên phải lấy tiền của các tuyến khác như Hà Nội - Lạng Sơn đập vào để sửa chữa. Đành phải giật gấu vá vai, bởi vì không thể nào dừng ô tô, cũng chẳng thể dừng tàu được”.

Nói về nỗi ám ảnh xe container mỗi khi qua cầu Cẩm Lý, nhiều người dân cho biết có những lúc đoàn xe này đi mười mấy chiếc, toàn xe tải hạng nặng, chở xi măng, chở vật liệu xây dựng. Trung bình 1 năm có khoảng hơn 10 vụ tai nạn xảy ra trên tuyến Quốc lộ 37 đoạn đi qua tỉnh Bắc Giang. Cứ xảy ra tai nạn là ùn tắc giao thông kéo dài.    

Thiết kế đã cũ nhưng không được kiểm định chất lượng do… thiếu vốn

Sở dĩ nhiều năm trôi qua hàng đoàn xe container, xe tải hạng nặng vẫn lưu thông qua cây cầu già nua này vì biển hạn chế tải trọng 9 tấn/1 trục được cắm ngay phía hai bên đầu cầu. Nghĩa là tất cả các phương tiện chở hàng hóa đi qua cầu không được phép chở quá trọng tải trên 9 tấn/1 trục và lực lượng chức năng căn cứ vào hệ thống biển báo này để xử lý các phương tiện về chở hàng quá tải, theo quy định của biển báo.

Đánh giá về vấn đề tải trọng tại cây cầu này, ông Hoàng Văn Thanh - Phó Giám đốc Sở GTVT tỉnh Bắc Giang cho rằng cầu Cẩm Lý thuộc quản lý của ngành đường sắt, định kỳ theo thời gian ngành đường sắt có trách nhiệm duy tu, bảo dưỡng thậm chí là tổ chức kiểm định để đánh giá khả năng chịu lực, đánh giá tải trọng của cây cầu đã sử dụng gần 50 năm, để có cơ sở cắm biển hạn chế tải trọng cho phù hợp.

Về lý thuyết là vậy nhưng thực tế khi phóng viên đặt câu hỏi bao nhiêu lâu rồi cầu Cẩm Lý được kiểm định thì được ông Nguyễn Văn Trọng - Phó Giám đốc Công ty Đường sắt Hà Lạng cho hay: “Kiểm soát tải trọng đương nhiên là có nhưng đều nằm trong kế hoạch của Nhà nước. Hàng năm có kiểm tra nhưng lâu rồi cầu Cẩm Lý không được kiểm định tổng thể, chắc là do vốn”.

Ông Trọng cũng tỏ ra lo lắng khi nhiều xe hạng nặng, xe chở xi măng đến 12 chân đi qua, cả cầu lắc lư nhưng vì không có chức năng kiểm tra, kiểm soát tải trọng nên không thể có ý kiến gì. Chỉ biết rằng nếu xe chở quá tải trọng cho phép thì chính là hành vi phá hoại và công ty Đường sắt Hà Lạng chỉ biết kiểm tra hỏng là sửa chữa, vận hành làm sao để không có vấn đề gì.

Theo phản ánh của nhiều người dân đến Báo Dân trí, ai qua cây cầu này cũng “thót tim” bởi tình trạng xuống cấp, bong tróc, ổ trâu, lồi lõm. Ốc vít rung lắc mỗi khi xe qua. Các thanh nan liên tục bị hỏng hóc, phải sửa chữa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kết cấu của cầu và gây ra nguy cơ tai nạn khôn lường.

Theo khảo sát của PV Dân trí tại hiện trường, không chỉ gây ra tai nạn, gây bức xúc cho người dân, mỗi lần tàu hỏa đi qua là tất cả các phương tiện còn bị ùn ứ kéo dài hàng cây số. Việc gác, chắn được thực hiện rất thô sơ bởi 4 nhân viên gác tàu và việc điều tiết, tổ chức giao thông chỉ bằng đèn giao thông gắn ở 2 bên đầu cầu, mỗi bên đi một lượt và chờ đợi bên kia.

Nhiều vụ việc, xe buýt, xe ô tô cố tình vượt đèn đỏ, đến giữa cầu không ai chịu nhường ai nên tắc đường kéo dài nhiều giờ đồng hồ. Thậm chí, có những vụ tài xế vượt ẩu, đâm vào thành cầu, gây hư hỏng nặng.

Quốc lộ 37 thuộc địa phận huyện Lục Nam, tỉnh Bắc Giang có chiều dài 30km, mặt đường rất hẹp, chỉ khoảng 5m, đi qua nhiều khu dân cư. Xe tải, xe container còn bị coi là hung thần trên cung đường này vì hàng năm đều xảy ra tai nạn giao thông nghiêm trọng. Đây là dốc Núi Xẻ, lái xe bị khuất tầm nhìn của hướng đối diện nên chỉ một chút bất cẩn là xảy ra tai nạn ngay lập tức.

Nhận thấy những mối nguy luôn tiềm ẩn cho người dân, lực lượng chức năng tỉnh Bắc Giang đã cắm biển cấm xe container đi qua ngã tư Thân - Lục Nam vào giờ cao điểm nhưng dường như không có tác dụng mà còn gây ra cảnh ùn tắc khi hàng đoàn xe container chờ qua giờ cấm để lưu thông, khiến người dân khổ sở.

Thực tế cho thấy rất nhiều vấn đề tồn tại xung quanh cây cầu Cẩm Lý đã được đưa vào sử dụng gần 50 năm nhưng chưa được các ngành quan tâm, tìm giải pháp tháo gỡ. Cơ quan nào dám đảm bảo chất lượng cầu Cẩm Lý có thể chịu được tải trọng khi không tổ chức đánh giá, kiểm định khả năng chịu tải của cây cầu có thiết kế cũ? Ai dám chắc chắn rằng cầu Cẩm Lý không bị rơi vào tình huống như cầu Tân Nghĩa, tỉnh Đồng Tháp vừa bị sập vì xe chở quá tải trọng gấp 3 lần tải trọng của cầu cho phép?

Chắc chắn chưa có ai trả lời được. Bởi, lâu rồi không có lực lượng chức năng kiểm tra, kiểm soát tải trọng của xe container qua cầu Cẩm Lý. Mọi cảm nhận đủ tải hay quá tải chỉ bằng cảm quan, nhận định. Trong khi đó, người dân chỉ biết “kêu trời” để mong có được cây cầu đàng hoàng đường sắt và đường bộ tách riêng hoặc chí ít là trông chờ một biện pháp đảm bảo an toàn, tránh được những “hung thần” container ngày đêm quần xéo trên cây cầu “đau khổ”.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế - Ngọc Hân