Cán chết người để "không phải bồi thường": Tư duy thiển cận, nông cạn!

Khai với công an sau khi tông và kéo lê khiến nữ sinh 15 tuổi tử vong, Đinh Văn Long (tài xế xe bồn, 51 tuổi, quê Phú Thọ) nói việc này nhằm mục đích "không phải bồi thường". 

Lời khai này của tài xế gây ra làn sóng phẫn nộ lớn trong xã hội. Không chỉ thể hiện sự lạnh lùng, độc ác, hành vi này còn thể hiện suy nghĩ nông cạn, thiếu hiểu biết pháp luật bởi không phải "cứ cán chết người là không phải bồi thường"!

Luật sư Trần Hoàng Linh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) đánh giá đây là hành vi rất đáng lên án và phải bị xử lý nghiêm, không chỉ để đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật, bảo vệ quyền lợi bị hại và còn nhằm mang tính răn đe, cảnh tỉnh, gạt bỏ triệt để lối tư duy của nhiều tài xế về việc "thà tông chết người còn hơn để tàn tật" khi xảy ra tai nạn giao thông. 

Dưới góc độ pháp lý, luật sư khẳng định việc cố tình cán chết người hoàn toàn không làm giảm bớt trách nhiệm mà chỉ là lối tư duy thiển cận, nông cạn, thiếu hiểu biết, độc ác và thiếu tình người. Ngược lại, hành vi này thậm chí còn làm tăng nặng trách nhiệm hình sự và dân sự, khiến người thực hiện hành vi phải đối diện với những chế tài hết sức nghiêm khắc. 

Dưới góc độ hình sự, pháp luật quy định trường hợp xảy ra va chạm giao thông mà có lỗi của tài xế dẫn tới hậu quả chết người hoặc thương tích nặng, đây là lỗi vô ý, có thể bị xem xét trách nhiệm về tội Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ theo Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 với khung hình phạt cơ bản là 1-5 năm tù.

Trường hợp có nồng độ cồn, không có giấy phép lái xe phù hợp hoặc bỏ chạy sau khi gây tai nạn nhằm trốn tránh trách nhiệm, mức phạt có thể áp dụng là 3-10 năm tù. 

Tuy nhiên, nếu xuất phát từ tai nạn giao thông nhưng tài xế cố tình tiếp tục cho xe cán vào nạn nhân để tước đoạt tính mạng, đây là hành vi trực tiếp chuyển hóa tội danh từ Điều 260 Bộ luật Hình sự 2015 sang tội Giết người theo Điều 123 Bộ luật này do có lỗi cố ý xâm phạm tới tính mạng người khác. 

Nếu cơ quan chức năng xác định hành vi đó nhằm mục đích "cán chết người cho đỡ phải bồi thường", người phạm tội thậm chí có thể bị áp dụng tình tiết định khung phạm tội "vì động cơ đê hèn" cùng tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự "cố tình thực hiện tội phạm đến cùng". 

Khi đó, người phạm tội có thể bị xử lý theo Khoản 1, Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 với mức phạt có thể bị truy tố là 12-20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình, nặng hơn rất nhiều so với quy định tại Điều 260. 

Dưới góc độ dân sự, trách nhiệm bồi thường do sức khỏe bị xâm phạm và tính mạng bị xâm phạm là khác nhau, và hoàn toàn không có chuyện tông chết người sẽ làm giảm trách nhiệm bồi thường. 

Cụ thể, theo Điều 590 Bộ luật Dân sự 2015, mức bồi thường do sức khỏe bị xâm phạm gồm: Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị giảm sút; Thu nhập thực tế bị mất hoặc giảm sút của người bị thiệt hại; Chi phí hợp lý và thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc, nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại; Thiệt hại khác do luật quy định cùng một khoản tiền bồi thường tổn thất về tinh thần tối đa bằng 50 tháng lương cơ sở tương đương 117 triệu đồng. 

Còn theo Điều 591 Bộ luật Dân sự 2015, mức bồi thường do tính mạng bị xâm phạm bao gồm thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm quy định tại Điều 590 Bộ luật này cùng chi phí hợp lý cho việc mai táng, tiền cấp dưỡng cho người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng (nếu có), thiệt hại khác do luật định và một khoản tiền bồi thường tổn thất về tinh thần tối đa bằng 100 tháng lương cơ sở tương đương 234 triệu đồng. 

Như vậy, việc tông chết người rõ ràng dẫn tới trách nhiệm bồi thường không hề nhỏ và hoàn toàn không có chuyện sẽ giúp "giảm trách nhiệm bồi thường" như lối suy nghĩ hết sức nguy hiểm còn tồn tại trong nhiều tài xế.

Từ vụ việc này, cơ quan chức năng cần xử lý nghiêm vừa nhằm bảo vệ quyền lợi bị hại, nghiêm trị hành vi vi phạm, vừa mang tính răn đe, giáo dục, tuyên truyền pháp luật với những tài xế còn mang lối suy nghĩ và ý định thực hiện hành vi tương tự khi rơi vào trường hợp như trên.