Bị hại làm đơn bãi nại, số phận của 3 cựu công an bắn trộm dê sẽ ra sao?

Như Dân trí đã thông tin, TAND TP Hà Nội vừa hoãn phiên tòa xét xử các bị cáo Nguyễn Văn Nhân, Bùi Đình Việt và Bùi Tiến Tùng (đều là cựu công an thị trấn Đại Nghĩa, huyện Mỹ Đức, Hà Nội) về tội Trộm cắp tài sản. Nguyên nhân hoãn phiên tòa là do sự vắng mặt của bị hại và người làm chứng.

Trước đó, 3 bị cáo này được xác định đã bắn và trộm dê của người dân. Sau đó, gia đình họ đã bồi thường cho chủ dê 20 triệu đồng. Vì vậy, bị hại trong vụ án là anh X. không yêu cầu bồi thường dân sự và có đơn xin miễn truy cứu trách nhiệm hình sự cho những cựu cán bộ này.

Theo dõi diễn biến vụ việc, độc giả Dân trí băn khoăn việc bị hại trong vụ án đã có đơn bãi nại, 3 cựu cán bộ công an có được xem xét miễn trách nhiệm hình sự hay không?

Theo luật sư Trần Minh Hùng (Trưởng Văn phòng luật sư Gia Đình, Đoàn Luật sư TP.HCM), pháp luật hiện hành chưa có quy định cụ thể về khái niệm đơn bãi nại/đơn xin miễn truy cứu trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, qua các hoạt động pháp lý, có thể hiểu đây là một loại đơn của bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của bị hại với mục đích rút lại yêu cầu khởi tố (nếu có) và xin miễn trách nhiệm hình sự cho bị can/bị cáo.

Theo Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015, đối với một số tội danh cụ thể, quyết định khởi tố vụ án sẽ chỉ được tống đạt khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện hợp pháp của bị hại. Nếu người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì phải đình chỉ vụ án; trừ trường hợp có căn cứ xác định việc rút yêu cầu đó trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức.

"Có thể hiểu chỉ khi người bị khởi tố thuộc trường hợp bị khởi tố theo yêu cầu của bị hại thì phía bị hại mới có thể tiến hành làm đơn bãi nại, xin miễn truy cứu trách nhiệm hình sự của người đã bị khởi tố, sau khi có đơn. Khi đó, vụ án sẽ bị đình chỉ.

Tuy nhiên, trong số các tội danh theo quy định tại Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 không có tội Trộm cắp tài sản. Do vậy, hành vi của 3 cựu cán bộ công an không thuộc trường hợp chỉ khởi tố vụ án nếu có yêu cầu của bị hại. Khi đó, việc bị hại có làm đơn xin miễn trách nhiệm hình sự cũng không phải căn cứ để xem xét miễn trách nhiệm với những bị cáo này", luật sư Hùng phân tích.

Cũng theo luật sư Hùng, dù việc bị hại làm đơn xin miễn trách nhiệm hình sự không phải căn cứ để đình chỉ vụ án nhưng đây vẫn có thể được tòa án xem xét như một tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho những cựu cán bộ này.

Về hình phạt, theo khoản 1, Điều 173 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội Trộm cắp tài sản, người phạm tội với tài sản có giá trị từ 2 triệu đến dưới 50 triệu đồng sẽ đối diện mức phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng tới 3 năm.

Ngoài ra, kết hợp với quy định tại các Điều 51, 54 và 65 Bộ luật Hình sự 2015, nếu có các tình tiết như có từ 2 tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trở lên theo quy định của Bộ luật này, có nhân thân tốt hay nơi cư trú rõ ràng... các bị cáo có thể được xét xử với khung hình phạt thấp hơn mức phạt bị truy tố hoặc thậm chí được tòa án xem xét cho hưởng án treo.

Hoàng Diệu