Bác sĩ vừa khám thai vừa livestream: Vi phạm và hệ lụy ra sao?

Mạng xã hội vừa lan truyền video một bác sĩ tại phòng khám tư nhân vừa siêu âm thai nhi, vừa livestream (phát sóng trực tiếp) quá trình khám trên Facebook cá nhân. Dư luận lập tức phản ứng, nhiều ý kiến cho rằng hành vi này vi phạm nghiêm trọng đạo đức nghề nghiệp, quyền riêng tư người bệnh, ảnh hưởng đến uy tín ngành y, cần được nhìn nhận nghiêm túc.

Việc chia sẻ kiến thức y khoa, hướng dẫn phòng bệnh hay tương tác giải đáp thắc mắc cộng đồng là điều đáng khuyến khích. Tuy nhiên, ranh giới giữa việc giáo dục cộng đồng và phơi bày hình ảnh nhạy cảm từ phòng khám đôi khi rất mong manh.

Không thể lấy “giáo dục sức khỏe” để biện minh

Việc một bác sĩ vừa làm công tác khám bệnh vừa livestream công khai trên mạng xã hội không chỉ gây phản cảm về mặt hình ảnh mà còn tiềm ẩn nhiều hệ lụy.

Thứ nhất, vi phạm quyền riêng tư của người bệnh. Dù bệnh nhân có đồng ý hay không, việc hình ảnh, tiếng nói, thậm chí thông tin sức khỏe cá nhân bị phát trực tiếp trên mạng xã hội đều có nguy cơ vi phạm quyền được bảo mật thông tin cá nhân vốn được pháp luật và ngành y tế bảo vệ nghiêm ngặt. Theo khoản 5 Điều 45 Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023, người hành nghề không được tiết lộ thông tin liên quan đến người bệnh.

“Điều 45. Nghĩa vụ đối với nghề nghiệp

Giữ bí mật tình trạng bệnh của người bệnh, những thông tin mà người bệnh đã cung cấp và hồ sơ bệnh án, trừ trường hợp người bệnh đồng ý chia sẻ thông tin và trường hợp quy định tại khoản 3 và khoản 4 Điều 69 của Luật này.”

Việc phát sóng trực tiếp trên mạng xã hội không thể bảo đảm kiểm soát được người xem, nguy cơ rò rỉ dữ liệu và hình ảnh rất cao, đây là lỗ hổng có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng.

Thứ hai, vi phạm chuẩn mực đạo đức nghề y.

Ngày 25/02/2014, Bộ trưởng Bộ Y tế đã ban hành thông tư số 07/2014/TT-BYT quy định về quy tắc ứng xử của công chức, viên chức, người lao động làm việc tại các cơ sở y tế. Theo Điều 6 Ứng xử của công chức, viên chức y tế trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, hành vi làm việc riêng, quay phát hình ảnh không phục vụ chuyên môn trong giờ hành nghề là không phù hợp, làm giảm sự chuyên nghiệp và hiệu quả khám chữa bệnh.

Thứ ba, thiếu chuyên nghiệp trong hành nghề. Livestream trong quá trình làm việc không chỉ làm giảm sự tập trung, mà còn có nguy cơ ảnh hưởng đến độ chính xác trong chẩn đoán và chất lượng khám chữa bệnh. Hành vi cầm điện thoại, tương tác với người xem mạng xã hội trong lúc khám bệnh cho thấy sự thiếu tập trung, có thể ảnh hưởng đến chất lượng chẩn đoán, điều trị.

Thứ tư, ảnh hưởng đến chất lượng chuyên môn. Khi khám thai, bác sĩ cần tập trung cao độ để đánh giá hình thái thai nhi, phát hiện bất thường. Việc vừa khám vừa nói chuyện, tương tác qua điện thoại dễ làm giảm mức độ tập trung, tăng nguy cơ bỏ sót tổn thương, ảnh hưởng đến an toàn thai phụ.

Thứ năm, ảnh hưởng đến hình ảnh ngành y. Nghề y đòi hỏi sự nghiêm túc, tận tâm và kỷ luật. Hành vi cầm điện thoại livestream trong lúc thực hiện chuyên môn dễ khiến người dân mất lòng tin vào môi trường y tế, tạo nên hình ảnh phản cảm cho toàn ngành.

Một số người cho rằng bác sĩ livestream nhằm mục đích giáo dục, truyền thông y tế. Tuy nhiên, giáo dục sức khỏe cộng đồng cần thực hiện đúng nơi, đúng cách. Không thể lấy lý do phổ cập kiến thức để biện minh cho hành vi vi phạm quyền riêng tư và đạo đức nghề y.

Nhiều chuyên gia khẳng định, nếu muốn chia sẻ thông tin y tế, bác sĩ có thể dùng hình ảnh minh họa, video mô phỏng hoặc tổ chức buổi tư vấn riêng ngoài giờ. Phòng khám là nơi thực hành y thuật, không phải sân khấu mạng xã hội.

Nên làm gì thay vì livestream?

Tách bạch giữa hoạt động truyền thông và hành nghề chuyên môn. Nếu cần chia sẻ kiến thức y khoa, bác sĩ nên thực hiện bên ngoài giờ khám chữa bệnh, sử dụng hình ảnh minh họa hoặc nội dung mô phỏng, tuyệt đối không quay cảnh bệnh nhân thật.

Tuân thủ quy định bảo mật thông tin bệnh nhân. Ngay cả khi bệnh nhân đồng ý quay video, việc phát trực tiếp vẫn cần được cân nhắc kỹ, kiểm duyệt nội dung và thực hiện trong môi trường có kiểm soát.

Các cơ sở y tế tư nhân cần có quy chế nội bộ rõ ràng, quy định những hành vi bị cấm như sử dụng điện thoại cá nhân để ghi hình, phát trực tiếp khi đang thực hiện chuyên môn.

Nhiều bác sĩ hiện nay coi mạng xã hội là công cụ “xây dựng thương hiệu cá nhân”, nhưng nếu thiếu kỹ năng truyền thông y tế, việc làm tưởng lành tính lại dễ phản tác dụng. Hành vi livestream trong lúc khám bệnh không chỉ vi phạm pháp luật mà còn ảnh hưởng đến uy tín cá nhân và cả hình ảnh của ngành y.

Nghề y là nghề đặc thù, đòi hỏi không chỉ trình độ chuyên môn mà còn đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội rất cao. Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển mạnh, việc bác sĩ sử dụng livestream như một công cụ quảng bá hình ảnh hay chia sẻ kiến thức là không sai, nhưng phải tuyệt đối tách bạch khỏi hoạt động khám chữa bệnh thực tế, đặc biệt là khi liên quan đến quyền lợi và hình ảnh của người bệnh.

Trong tình huống vừa qua, dù bác sĩ có ý tốt, chẳng hạn muốn truyền tải kiến thức cho cộng đồng nhưng cách làm là sai. Không gian khám bệnh cần được giữ kín, an toàn, và chuyên nghiệp. Việc biến phòng khám thành sân khấu phát trực tuyến là điều không thể chấp nhận trong môi trường y tế nghiêm túc.

Một phút chủ quan trên mạng xã hội có thể đánh đổi bằng cả sự nghiệp bác sĩ và niềm tin của người bệnh. Livestream không sai nếu đúng mục đích và đúng bối cảnh. Nhưng livestream trong lúc khám thai không chỉ sai kỹ năng truyền thông mà còn sai cả luật.

Sự tận tâm trong nghề không thể đi kèm với hành động thiếu cẩn trọng. Xin đừng biến phòng khám thành sân khấu. Niềm tin của người bệnh là thứ không nên đem ra đánh đổi.

Một khoảnh khắc tưởng “vui vẻ” trên mạng có thể kéo theo hệ lụy pháp lý và tổn hại nghiêm trọng đến uy tín cá nhân cũng như cơ sở y tế. Bác sĩ là người chữa lành không chỉ cho cơ thể mà cả sự an tâm của người bệnh. Vì thế, xin đừng “đánh đổi” niềm tin ấy để lấy vài lượt tương tác trên mạng xã hội.

                                                            Độc giả Vũ Thị Minh Huyền