4 bước thực hiện thành công thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu

Hải Hà

(Dân trí) - Thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu như thế nào? Hồ sơ cần những giấy tờ gì? Luật Đất Đai 2024 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/8 có thay đổi gì đáng kể đối với quyền lợi của người dân?

Bước 1. Chuẩn bị hồ sơ

Hồ sơ thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu bao gồm:

Đơn đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo Mẫu số 04/ĐK;

Giấy tờ chứng minh về quyền sử dụng đất;

Để biết được bạn cần nộp giấy tờ nào để chứng minh quyền sử dụng đất, đầu tiên, bạn cần xác nhận trường hợp cấp sổ của mình thuộc trường hợp nào theo quy định của Luật Đất đai 2024. Cụ thể bao gồm:

 Đất có giấy tờ: Trường hợp này quy định tại Điều 137 Luật Đất đai 2024, nghĩa là bạn có một trong số các giấy tờ chứng minh việc được giao đất, việc quản lý, sử dụng đất là có cơ sở, có thể kể đến như: Bằng khoán điền thổ, Văn tự đoạn mãi, Văn tự mua nhà, Giấy tờ chuyển nhượng quyền sử dụng đất, mua bán nhà,…

Đất không có giấy tờ: Trường hợp được quy định tại Điều 138 Luật Đất đai 2024, được hiểu là thửa đất bạn đang sử dụng đã có từ lâu đời, từ đời cha, ông để lại sử dụng đến hiện tại nhưng không có một trong các giấy tờ tại Điều 137 Luật Đất đai 2024 để chứng minh. Trường hợp này cần liên hệ đến Ban Địa chính - Xây dựng tại UBND cấp xã nơi vị trí thửa đất để cung cấp hồ sơ địa chính qua các thời kỳ sử dụng đất làm căn cứ để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Đất giao không đúng thẩm quyền: Trường hợp này xác định là bạn sử dụng đất qua việc giao đất của cấp xã, cấp thôn - đây là cơ quan không có thẩm quyền giao đất nhưng vẫn thực hiện việc giao đất cho người dân. Do đó, các văn bản giao đất của cấp xã, cấp thôn sẽ là căn cứ chứng minh quyền sử dụng đất của bạn và là thành phần trong hồ sơ cấp sổ sẽ nộp, quy định tại Điều 139 Luật Đất đai 2024.

Đất có được do vi phạm pháp luật về đất đai: Trường hợp này, người sử dụng đất do lấn, chiếm hành lang bảo vệ an toàn công trình công cộng đã được quy hoạch. Tuy nhiên sau đó Nhà nước thay đổi và phần đất đó không còn thuộc hành lang bảo vệ công trình công cộng nữa thì người sử dụng đất được cấp giấy chứng nhận. Tuy nhiên, chỉ áp dụng cho các trường hợp xảy ra trước ngày 01/7/2014 mà thôi.

Giấy tờ chứng minh về nghĩa vụ tài chính

Được hiểu là các hóa đơn, chứng từ giao nhận đất giữa người sử dụng đất với cơ quan có thẩm quyền để chứng minh người được giao đất đã thực hiện đóng tiền sử dụng đất đối với đất đang sử dụng tại thời điểm nhận đất;

Các hóa đơn chứng minh về việc người sử dụng đất đã đóng thuế đất hàng năm trong quá trình sử dụng từ thời điểm nhận đất đến hiện tại;

Trường hợp người sử dụng đất không còn lưu trữ được hóa đơn về việc đã đóng tiền sử dụng đất khi nhận đất, có thể đề nghị UBND cấp xã cung cấp danh sách đóng tiền sử dụng đất để nộp kèm hồ sơ cấp giấy chứng nhận của mình.

Giấy tờ khác chứng minh về tài sản trên đất

Đây là các loại giấy tờ thể hiện quyền sở hữu của bạn đối với các tài sản trên đất như nhà ở, kho, chuồng trại… đã được sử dụng ổn định từ trước và không có tranh chấp nào;

Một số loại giấy tờ cụ thể trong trường hợp này có thể nói tới như: Giấy tờ về sở hữu nhà ở, Báo cáo hiện trạng, Giấy phép xây dựng…

Bước 2. Nộp hồ sơ

Sau khi chuẩn bị đủ các tài liệu đề cập tại Bước 1, bạn có thể đến Ban Địa chính - Xây dựng UBND cấp xã nơi là địa chỉ của thửa đất.

Tại đây, bạn sẽ nộp hồ sơ và Cán bộ tiếp nhận sẽ đưa lại bạn Thông báo về việc tiếp nhận 01 bộ hồ sơ cấp giấy chứng nhận lần đầu và trên thông báo biên nhận này có hẹn thời gian trả kết quả cho bạn.

Thời gian xử lý hồ sơ là không quá 20 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, không kể thời gian người sử dụng đất thực hiện nghĩa vụ tài chính, thời gian xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật, thời gian trưng cầu giám định và thời gian bổ sung, hoàn thiện hồ sơ theo quy định.

Bước 3. Theo dõi hồ sơ

Trong quá trình xử lý hồ sơ, nếu Cán bộ xử lý hồ sơ xét thấy hồ sơ cần sửa đổi, bổ sung sẽ ra thông báo sửa đổi bổ sung để hướng dẫn bạn thực hiện việc sửa đổi, bổ sung hồ sơ cho phù hợp với quy định của pháp luật để tiếp tục thực hiện thủ tục.

Trường hợp không nhận được thông báo sửa đổi bổ sung hồ sơ, bạn sẽ theo thời gian được ghi trên Thông báo tiếp nhận hồ sơ, đến thời gian hẹn sẽ đến trực tiếp Ban Địa chính - Xây dựng UBND cấp xã nơi nộp hồ sơ để làm việc.

Bước 4. Nhận kết quả thực hiện hồ sơ

Trường hợp 1: Nếu hồ sơ đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, người dân sẽ nhận được thông báo thực hiện nghĩa vụ tài chính gồm: tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ, phí cấp sổ… sau khi hoàn thành nghĩa vụ tài chính sẽ nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Trường hợp 2: Nếu hồ sơ cần sửa đổi bổ sung, sẽ có thông báo và người dân cần sửa đổi, bổ sung theo thông báo để hoàn thiện hồ sơ. Trường hợp thông báo không hợp lý có thể khiếu nại hoặc khởi kiện để yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Trường hợp 3: Nếu hồ sơ không đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, người dân sẽ nhận được thông báo từ chối Cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Lúc này, bạn cần kiểm tra thật kỹ lý do từ chối của Cơ quan có thẩm quyền và tiến hành các biện pháp xử lý cần thiết hoặc liên hệ với Luật sư để được giúp đỡ. Trường hợp thông báo không hợp lý có thể khiếu nại hoặc khởi kiện để yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải quyết đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Luật sư Quách Thành Lực