Trường hợp được rút bảo hiểm xã hội một lần ngay sau khi nghỉ việc

Điều 1 Nghị quyết số 93/2015/NQ-QH13 quy định: "Trường hợp người lao động tham gia BHXH bắt buộc sau một năm nghỉ việc, người tham gia BHXH tự nguyện sau một năm không tiếp tục đóng BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH khi có yêu cầu thì được nhận BHXH một lần".

Như vậy, khi người lao động tham gia BHXH bắt buộc nghỉ việc hoặc người tham gia BHXH tự nguyện ngừng đóng bảo hiểm thì phải chờ 1 năm sau mới có thể làm thủ tục hưởng BHXH một lần.

Tuy nhiên, Luật BHXH năm 2014 cũng có quy định rõ về các trường hợp mà người lao động được hưởng BHXH một lần ngay khi có yêu cầu, không cần phải chờ 1 năm như nhóm trên.

4 trường hợp người tham gia BHXH bắt buộc được rút một lần

Điều 60 Luật BHXH năm 2014 quy định 4 trường hợp mà người lao động là công dân Việt Nam, thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được hưởng BHXH một lần ngay khi có yêu cầu.

Thứ nhất là người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH; lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đủ 55 tuổi khi nghỉ việc mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

Thứ 2 là người lao động ra nước ngoài để định cư.

Thứ 3 là người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

Trường hợp đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS thì chỉ cần xác nhận phù hợp của cơ sở y tế thể hiện bị bệnh nêu trên.

Trường hợp mắc những bệnh khác thì có điều kiện kèm theo là giám định y khoa có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày.

Thứ 4 là trường hợp người lao động công tác tại các đơn vị quân sự khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

Nhóm thứ nhất là các sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân.

Nhóm thứ 2 là các hạ sĩ quan, chiến sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ công an nhân dân phục vụ có thời hạn; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí.

3 trường hợp người tham gia BHXH tự nguyện được rút một lần

Điều 77 Luật BHXH năm 2014 quy định 3 trường hợp mà người lao động là công dân Việt Nam tham gia BHXH tự nguyện được hưởng BHXH một lần ngay khi có yêu cầu.

Thứ nhất là người đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH mà không tiếp tục tham gia BHXH. Trường hợp thứ 2 và thứ 3 có điều kiện tương tự như nhóm lao động tham gia BHXH bắt buộc.

Tuy pháp luật cho phép người lao động rút BHXH một lần khi có nhu cầu nhưng vẫn khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu nhằm bảo đảm cuộc sống khi hết tuổi lao động.

Theo BHXH Việt Nam, khi lựa chọn hưởng BHXH một lần, người lao động sẽ "mất trắng" 5 quyền lợi trọng yếu đảm bảo cuộc sống về già.

Đại diện Bảo hiểm xã hội TPHCM cảnh báo, việc người lao động quyết định rút BHXH cũng đồng nghĩa khi về già không có lương hưu và mất nhiều quyền lợi an sinh khác như được cấp thẻ BHYT với mức hưởng đến 95% chi phí khám chữa bệnh, chế độ tử tuất…

Theo tính toán của cơ quan bảo hiểm, trung bình mỗi lao động đã tham gia BHXH 15 năm mà rút BHXH một lần sẽ thiệt hại khoảng 200 triệu đồng.