Rút bảo hiểm xã hội một lần chỉ được hưởng 50%, phần còn lại xử lý sao?

Đây là giải thích của ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ LĐ-TB&XH) liên quan tới hai phương án quy định việc hưởng BHXH một lần mà Chính phủ vừa trình xin ý kiến Quốc hội.

Lý giải đề xuất không cho rút bảo hiểm xã hội một lần quá 50%, ông Cường cho biết, qua phân tích số lao động rời lưới an sinh giai đoạn 2016-2022, có khoảng 700.000 người rút bảo hiểm xã hội một lần/năm với xu hướng tăng lên, gần 80% trong số này ở độ tuổi 20-40. Lý do rút bảo hiểm là có áp lực về tài chính.

Theo ông Cường, nếu người lao động cứ khó khăn lại rút một lần thì sau này sẽ không có lương hưu. Do vậy, phương án 2, được rút nhưng khống chế mức hưởng 50%, sẽ giải quyết cùng lúc hai bài toán, vừa đảm bảo quyền lợi rút bảo hiểm của lao động mà vẫn bảo lưu được chế độ hưu trí về sau.

"Người lao động có công việc ổn định thì mới không nhận bảo hiểm xã hội một lần", ông Cường nói về điều kiện tiên quyết để hạn chế tình trạng rút bảo hiểm.

Ông Cường cũng cho rằng, quy định cho rút 50% như trong dự thảo luật sẽ tránh được những thắc mắc, tranh luận về phần tiền 14% doanh nghiệp đóng để thực hiện chế độ BHXH cho người lao động.

Giải thích về cách thức bảo lưu 50% mức hưởng còn lại, ông Cường phân tích với ví dụ cụ thể, người lao động có thời gian tham gia BHXH 10 năm, muốn rút sẽ được giải quyết tối đa 5 năm và phần thời gian này coi như xóa bỏ vì đã hưởng hết quyền lợi. 5 năm còn lại được bảo lưu trong hệ thống, nếu người lao động đi làm lại và tiếp tục đóng BHXH thì được cộng nối tiếp để hưởng đầy đủ các chế độ BHXH với quyền lợi cao hơn.

"Quá trình đóng tiếp, người lao động được hưởng đầy đủ các chế độ thai sản, ốm đau, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động. Nếu đến tuổi về hưu mà chưa đóng đủ 15 năm, người lao động có nhiều sự lựa chọn, có thể tiếp tục rút BHXH một lần; tự nguyện đóng một lần cho số năm còn thiếu để hưởng lương hưu; hoặc nhận trợ cấp hàng tháng và được nhà nước cấp BHYT", ông Cường nói.

Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội cho biết thêm, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đã có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần như giảm điều kiện hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm.

Người lao động có thêm sự lựa chọn hưởng trợ cấp hàng tháng trong trường hợp có thời gian đóng BHXH mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí. Trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng được hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách nhà nước đảm bảo.

"Quy định hưởng BHXH một lần là vấn đề hết sức nhạy cảm, phức tạp cho nên Bộ LĐ-TB&XH đề xuất Chính phủ xin ý kiến Quốc hội với cả hai phương án trên", ông Cường nói.