Trong cuộc trò chuyện với PV Dân trí, vị đạo diễn nổi tiếng nói về người vợ đặc biệt, về phụ nữ Việt qua trải nghiệm của người đàn ông độc thân hơn nửa đời người lại quyết định kết hôn ở tuổi lẽ ra có thể lên chức… ông.

Anh từng chia sẻ về việc bản thân chọn cuộc sống độc thân, không lập gia đình. Vì anh "sợ" phụ nữ?

- Tôi đã xác định sống độc thân cả đời để không phải vướng bận, lo lắng gì hết ngoài bản thân và ba mẹ. Đời nghệ sĩ lông bông quá, đi suốt ngày, không có thời gian cho người thân. Cái tự do tự tại của mình gây phiền khổ cho những người bên cạnh. Mối tình đầu của tôi với người bạn gái cũng là người trong nghề, kéo dài 12 năm, từ thời học sinh cũng dừng lại...

Công việc, đời sống, sự bay bổng của người nghệ sĩ tác động mạnh đến mối quan hệ tình cảm, gia đình... Tôi đi dạy, đi tập, đi quay xuyên đêm, xuyên sáng, có khi đi cả tuần, cả tháng. Bản thân mình cuốn vào công việc không thấy vấn đề gì nhưng còn người ở nhà mòn mỏi chờ đợi khổ sở. Những người vợ có chồng nghệ sĩ tối ngày lang thang bên ngoài, họ rất khổ tâm.

Còn tôi, cuộc sống độc thân khi đó, đi về tự lo, chẳng phiền đến ai và chẳng ai phiền đến mình... Nên khi đó tôi từ chối lập gia đình.

Vậy có thể hiểu người phụ nữ anh gặp ở tuổi 53 đặc biệt thế nào để khiến người nghệ sĩ như anh "bẻ lái", cưới vợ. Anh "mất đề kháng" vì nhan sắc của cô ấy chăng, một cô gái kém đến gần 2 giáp?

- Không. Bước qua tuổi 50 vẫn một mình, tôi nhận ra, không lấy vợ, hình như mình đang sống ngược với quy luật của tạo hóa, ngược cảm xúc của con người trong mình. Điều này bào mòn sức khỏe mình ghê gớm lắm.

Cuộc đời độc thân rất tự do, thoải mái kéo dài đến khi bước qua nửa bên kia cuộc đời, tôi mới nhận ra tự do, thoải mái vậy nhưng cuộc đời sao mà đơn giản, cô quạnh và đơn độc đến thế này.

Sau những buổi đi làm về, tôi lủi thủi trong phòng, lủi thủi nấu mì gói, lủi thủi đi ăn, một mình xem tivi, lặng lẽ lên mạng...

Chịu đựng cuộc sống cô quạnh là đang chống trả với cảm xúc tự nhiên bào mòn khủng khiếp về thể chất và tinh thần. Tôi nghĩ rằng người độc thân khi về già họ phải gồng mình hết sức để chống cự.

Lựa chọn độc thân ban đầu của tôi trở thành gượng ép và chống chọi. Lẽ ra, sau giờ làm trở về nhà mình ôm vợ, ôm con chứ! Nhận ra điều này, tôi chợt lo lắng và hoảng sợ, cứ phải gồng lên đi ngược với cảm xúc tự nhiên, tạo hóa như vậy thì tôi… "đi sớm".

Ý anh là anh lấy vợ khi đúng thời điểm, khi xác định chủ đích lấy vợ? Vậy vợ anh, chị Tuyết Vân, cô diễn viên kém anh đến 22 tuổi đó có biết rằng người đàn ông này đến bên mình với chủ đích "phải lập gia đình" khi đã lớn tuổi?

- Nói thật tôi có rất nhiều bạn gái nên việc lấy vợ với tôi không khó... Tuy rằng khi đó tôi lấy vợ có chủ đích nhưng không hề vội vàng mà vẫn xác định rõ phải tìm đối tượng phù hợp.

Tôi không chọn vợ phải thế này thế kia về gia thế, hay chọn một cô gái có nhan sắc nhưng rất quan tâm đến cái tính, cái nết. Đến tuổi này lấy vợ, tôi biết mình đâu có nhiều cơ hội... làm lại (cười).

Cô ấy không phải là học trò của tôi như… tin đồn đâu. Cô ấy là sinh viên trong trường, học với đồng nghiệp của tôi. Chúng tôi gặp nhau trong một bữa tiệc, khi cô ấy đã ra trường, đã đi làm. Đó là một cái duyên, cô ấy xuất hiện đúng thời điểm "tôi cần" và tôi thấy ở cổ sự hợp tính, hợp nết. Cô gái của tôi không nổi bật mà nhuần nhị, có mối quan hệ lành mạnh với mọi người, một công việc lương thiện.

Và thật lòng, tôi nhìn thấy ở cô ấy là người phụ nữ có phẩm chất chịu khó, chịu đựng...

Nói như vậy thì vợ anh lúc ấy có lẽ cũng e dè với việc yêu và gật đầu làm vợ một người đàn ông đáng tuổi cha mình lắm nhỉ? Anh hẳn là phải "tính kế" mới "tóm dính" được cô ấy?

- Cô ấy khi đó không biết đến tuổi "lên ông lên bà" như bạn nói mà tôi có "âm mưu" sẽ lấy vợ. Nhưng cũng may, tôi là nghệ sĩ, báo chí viết nhiều, là giảng viên trong trường nên cô ấy biết rõ về tôi chứ không phải ông lạ huơ lạ hoắc nào.

Tôi không biết cô ấy có nghi kỵ gì mình không nhưng có lẽ cô ấy nhìn thấy ở tôi một điểm tựa, một cảm giác an toàn...

Nhiều phụ nữ họ không đặt nặng vấn đề tuổi tác khi yêu mà phải ở chỗ họ có yêu quý và tin tưởng người đàn ông sẽ ở bên cạnh mình không. Phụ nữ họ cần niềm tin, sự quan tâm và một chỗ dựa về cả vật chất lẫn tinh thần từ người chồng.

Cô ấy không "chê" tôi già nhưng thực sự, tự tôi thấy khoảng cách về tuổi tác là một áp lực với mình. Bố mẹ cô ấy chỉ hơn tôi một vài tuổi nên lúc đó tôi cũng ngại chứ. Chắc ba mẹ cổ cũng từng hỏi con gái: "Sao chọn người già dữ vậy con?".

Khi tìm hiểu, anh thấy ở chị phẩm chất một người phụ nữ chịu thương chịu khó, chịu đựng, còn chị thấy ở anh một điểm tựa. Đến nay cuộc hôn nhân đã tròn 10 năm, anh chị có "vỡ mộng" về nhau?

- Nền tảng chúng tôi hướng về nhau đến nay vẫn còn. Nếu cô ấy không có sự chịu đựng, đồng cảm với công việc của tôi, cô ấy đã bỏ tôi lâu rồi.

Làm vợ nghệ sĩ thiệt thòi, thiếu sự săn sóc, quan tâm hàng ngày. Đi du lịch, đi chơi, có khi sinh nhật con... tôi cũng không tham gia cùng được, cô ấy toàn lủi thủi tự làm. Tủi thân, đơn độc lắm chứ! Con tôi cũng vậy, thiếu vắng ba.

Hoàn cảnh như vậy, nếu gặp phải anh chồng trăng hoa nữa thì khổ nói nào cho hết. Nhưng với tôi, về khoản này thì cô ấy yên tâm, không phải lo...

Anh từng bày tỏ những lời tán dương, cảm kích về người vợ "trẻ người non dạ" của mình, nói người phụ nữ ấy đã thay đổi cuộc đời và sự nghiệp của anh?

- Khi chưa có vợ, nhìn tôi như một "ma cây", khô khốc, xơ xác, héo mòn. Mình đang phải chống chọi với tạo hóa mà. Thật sự con người sinh ra phải có đôi có cặp, ông trời sắp đặt hết rồi. Trừ những trường hợp đặc biệt chứ mình sống phải theo cảm xúc tự nhiên rất con người, đừng gồng mình lên để chống đỡ cảm xúc trong mình, không phải sống giả với cảm xúc...

Trước đây, tôi ăn mì gói quanh năm, ăn cho qua bữa qua ngày. Một ngày tôi hút 2,5 gói thuốc lá. Có ai phiền mình đâu, ai cản mình đâu, mình có cần "giữ mình" cho ai đâu... Thật kinh khủng!

Lấy vợ vào là tôi khiếp mì gói, khiếp thuốc lá.

Tôi thay đổi nhiều lắm. Sức khỏe của tôi cải thiện rõ rệt. Về tinh thần, tôi yên tâm đã có người bên cạnh mình, an ủi và xoa dịu mình. Bước về nhà là thấy sự sống, mình có thể vui đùa, cười giỡn. Hạnh phúc nó đơn giản thế đấy...

Một Công Ninh khi đã trở thành người chồng, người cha khác biệt thế nào với nghệ sĩ Công Ninh khi độc thân?

- Cái khác lớn nhất là trách nhiệm. Trước đây đi làm được nhiêu cũng được, tôi chẳng mấy quan trọng, chẳng mấy quan tâm. Còn giờ tôi ham kiếm tiền lắm, luôn nghĩ làm sao có tiền để lo cho vợ, cho con, phải làm việc này, kiếm thêm việc kia. Tôi nỗ lực nắm bắt các cơ hội để kiếm tiền.

Tôi cũng tiết kiệm ghê lắm chứ không xài bạt mạng như trước. Mình phải để dành để phòng những lúc bất trắc, không chỉ cho riêng bản thân mà còn cho vợ, cho con. Giờ đây làm được 10 đồng, ít nhất tôi phải để dành được 5 đồng.

Người ta vẫn nói phía sau thành công của một người đàn ông là một người phụ nữ. Nhưng anh thành công lâu rồi, chứ không chỉ đến lúc lấy vợ nên với anh, liệu đó có phải là kiểu nói "làm màu"?

- Người đàn ông khi đã lập gia đình, họ làm việc không chỉ vì bản thân mà còn vì vợ con, vì gia đình. Vợ con chính là động lực để họ làm việc. Không có người phụ nữ bên cạnh thì động lực đó trong người đàn ông sẽ không có hoặc yếu lắm.

Nói gì thì nói, tôi hỏi bạn, người để người đàn ông gần gũi, tin cậy, sống chết trong cuộc đời nếu không phải là vợ thì là ai? Ba mẹ, anh em ruột, con mình cũng không phải!

Người đàn ông làm gì cũng có sự góp sức của người vợ về tinh thần cũng như vật chất. Vợ chăm sóc, cho mình lời khuyên, thậm chí vợ cho ý kiến sai cũng có ý nghĩa là bài kiểm tra để mình xem xét lại trước một quyết định nào đó. Không có ý kiến nào của vợ tôi là vô nghĩa.

Việc gì trong cuộc sống gia đình mà thấy mình chưa giải quyết được tôi cũng đều trao đổi, bàn bạc và hỏi ý kiến vợ. Vợ cho mình ý kiến đúng hay sai cũng có giá trị hết.

Là một người chồng, anh có nghĩ người phụ nữ của anh đã phải đánh đổi cả ước mơ, khát vọng của mình khi lui về làm vợ, làm mẹ?

- Nhìn từ mẹ tôi là tôi đã thấy, nói chung, người phụ nữ trong gia đình chịu nhiều thiệt thòi lắm. Có thể, nhiều phụ nữ không phải bươn chải để kiếm miếng ăn như người đàn ông nhưng về tinh thần, những giá trị vô hình, họ thua thiệt gì đâu luôn.

Dù gì thì gì, người đàn ông thường vẫn giữ vai trò quyết định trong gia đình. Kể cả người phụ nữ kiếm tiền bằng hoặc nhiều hơn chồng thì đa phần phụ nữ vẫn chọn đứng phía sau chồng, ít khi "đòi hỏi" đứng ngang hàng hay đứng trên chồng.

Nhất là phụ nữ Việt Nam, những người chịu ảnh hưởng lễ giáo phong kiến, vẫn luôn lùi lại, hi sinh, nhường bước tiến để người đàn ông. Họ sống vì chồng, vì con, họ nhẫn nhịn, ít có tư duy "nổi loạn".

Cái sự nhẫn nhịn đó của người phụ nữ, nếu gặp phải người đàn ông không đàng hoàng, họ có thể bị lợi dụng. Nhiều ông chồng không trân trọng mà còn quay sang "ăn hiếp", "bắt nạt", lấn át vợ...

Vậy nên để nói về bình đẳng, người đàn ông cần nhìn một cách thẳng thắn về sự "lùi lại" của người vợ trong gia đình, hoàn toàn không phải là phụ nữ yếu kém hơn mà ngược lại, đó là lựa chọn dũng cảm. Tôi nghĩ, lớp trẻ rồi đây sẽ có cái nhìn văn minh, hiện đại hơn về quyền bình đẳng của phụ nữ.

Ý thức rõ về việc người phụ nữ phải "lùi" mình, chấp nhận thiệt thòi vì chồng con như thế, hẳn anh cũng thấy vợ mình cũng đang chịu những thua thiệt, thiếu thốn? Anh làm gì để bù đắp cho vợ?

- Có chứ! Tôi biết, cô ấy cần người chồng thể hiện sự yêu thương, sự quan tâm. Còn tôi thì lại như giấu tình cảm vào bên trong, không thể bộc lộ ra nổi.

Trên sâu khấu, trên phim, tôi diễn tình yêu đôi lứa mùi mẫn lắm mà không hiểu sao về nhà thể hiện tình cảm với vợ tôi không làm được, ngượng lắm, kỳ lắm.

Phụ nữ họ cần tình cảm phải thể hiện, phải nói bằng lời, phải màu mè một chút nhưng tôi không thể hiện ra bên ngoài được. Có khi, cổ tưởng tôi không thương cổ quá!

Tôi nghĩ, cái này nhiều gia đình gặp phải, có thể dẫn đến những bi kịch. Người vợ nghĩ, sống với người đàn ông khô khan, không thương mình thì sống làm gì, ly dị thôi. Thế là xong!

Nhiều trường hợp như vậy rất "oan" cho người đàn ông. Họ giấu kín tình cảm, không nói ra hoặc thể hiện theo hình thức khác mà không truyền tải được đến người vợ. Hai ngôn ngữ khác nhau dù còn thương nhưng vẫn có thể đẩy nhau ra xa.

Đây là nhược điểm cực kỳ lớn của người đàn ông, tôi hiểu thế nhưng cũng không hiểu vì sao mình ngượng, mình không lý giải được, kiểu như mình suy nghĩ: "Bả phải tự hiểu là mình thương bả chứ!".

Vợ chồng tôi cũng rơi vào tình cảnh này và tôi đang tình cách khắc phục... Tôi cần thể hiện tình cảm của mình một cách rõ nét hơn với bà xã.

Có phải là anh cũng nghĩ người vợ nên ở nhà chăm sóc chồng con không đó?

- Ôi không! Cô ấy thích ở nhà thì cô ấy ở nhà, cô ấy thích đi làm thì cô ấy đi làm, đó là lựa chọn của cô ấy, miễn sao cô ấy có thể tìm thấy nhiều vui cho mình. Người phụ nữ cũng có cuộc đời, niềm vui của riêng mình, có những niềm hạnh phúc không chỉ gắn với chồng với con.

Nếu nói kỳ vọng của tôi với vợ thì đó là tôi mong cô ấy có thể dạy con thật tốt, chăm sóc bản thân cô ấy thật tốt.

Vợ anh cũng từng chia sẻ, "tật xấu" của anh là hay ghen... Có khi nào thứ "gia vị" tình yêu này anh nêm nếm quá tay trong quan hệ vợ chồng, ngược với những quan điểm có vẻ như rất cởi mở, hiện đại, bình đẳng mà anh nói?

- Định nghĩa về "ghen" đa dạng lắm. Có gái ghen xuất phát từ tình yêu và có cái ghen vì sĩ diện, chứng tỏ mình này kia.

Tôi không nghĩ tôi ghen, nếu có là do cô ấy cảm nhận như vậy. Nếu tôi có ghen thì chắc chắn cái ghen đó xuất phát từ tình yêu thương với vợ và cả sự lo lắng gia đình mình có thể bị phá nát, cô ấy có thể gặp một người không tốt...

Còn ghen vì sợ mất người phụ nữ bên cạnh mình thì theo tôi đừng ghen, đừng sợ làm gì cho mất công. Một khi người phụ nữ không thương mình nữa thì có lo sợ, giữ gìn đến mấy họ cũng sẽ bỏ mình. Phụ nữ đã hết thương thì "trời kêu" họ cũng không chịu đâu. Họ không thương mình nữa thì mình không giữ được, chỉ còn là vấn đề thời gian thôi.

Có vợ rồi, tôi sợ đi xa, sợ xa vợ, xa con nên tôi từ chối nhiều chương trình hay kịch bản phải quay ở xa. Cũng không còn những chuyến đi riêng cá nhân, bạn bè gì nữa. Đi làm thì tôi đi một mình nhưng giờ đi chơi là phải có vợ con đi cùng. 

Xin cảm ơn nghệ sĩ Công Ninh về cuộc trò chuyện. Chúc anh ngày càng tìm thấy nhiều niềm vui trong cuộc sống, công việc!

Nội dung: Hoài Nam

Thiết kế: Thủy Tiên