Người lao động mất 7 quyền lợi khi rút BHXH một lần

Tùng Nguyên

(Dân trí) - Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2024 tăng cường thêm nhiều quyền lợi cho người lao động nghỉ việc nhưng không rút BHXH một lần, lựa chọn bảo lưu để chờ ngày hưởng lương hưu.

Mất 4 khoản tiền "khủng" khi rời hệ thống BHXH

BHXH là chính sách giúp người lao động luôn có một khoản tài chính đảm bảo cho cuộc sống khi về già cho đến lúc "nhắm mắt xuôi tay" với 4 chế độ chính là hưu trí, tử tuất, hỗ trợ mai táng phí và bảo hiểm y tế.

Nếu khi nghỉ việc mà chưa đến tuổi nghỉ hưu, người lao động rút BHXH một lần sẽ không còn cơ hội nhận 4 chế độ trên.

Người lao động mất 7 quyền lợi khi rút BHXH một lần - 1

Nếu rút BHXH một lần khi nghỉ việc, người lao động sẽ mất nhiều quyền lợi (Ảnh minh họa: Sơn Nguyễn).

Thứ nhất, người lao động sẽ không có lương hưu, khoản tài chính đảm bảo cho cuộc sống về hưu khi họ hết tuổi làm việc, sức khỏe không còn tốt. Theo thống kê của Bộ Y tế, tuổi thọ bình quân của người Việt năm 2021 là 73,6 tuổi và đang còn tăng cao nên giai đoạn hưởng lương hưu sẽ rất dài.

Người lao động có thể được hưởng mức lương cao nhất là bằng 75% mức bình quân tiền lương/thu nhập đóng BHXH. Hằng năm, Bộ LĐ-TB&XH luôn tính toán điều chỉnh tăng tiền lương và thu nhập tháng đã đóng BHXH để đảm bảo bù đắp phần trượt giá. Ngay cả với những người đang hưởng lương hưu thì mức lương hưu cũng không phải cố định mà hàng năm vẫn được Nhà nước điều chỉnh nâng lên.

Thứ hai, người lao động không có bảo hiểm y tế (BHYT) ưu đãi cao. Chi phí y tế chiếm tỷ lệ lớn trong đời sống người cao tuổi. Khi đó, BHYT là thiết yếu với những người "lắm bệnh, nhiều đau".

Đặc biệt, người hưởng lương hưu đi khám chữa bệnh BHYT đúng tuyến sẽ được quỹ BHYT thanh toán đến 95% chi phí. Trong khi đó, khi tham gia BHYT hộ gia đình thì người bệnh chỉ được quỹ BHYT thanh toán ở mức cao nhất là 80% chi phí khám chữa bệnh.

Thứ ba, người thân không được hưởng trợ cấp tuất khi người lao động qua đời. Nếu người lao động bảo lưu quá trình đóng BHXH hay đang hưởng lương hưu mà qua đời thì thân nhân của họ được hưởng trợ cấp tuất một lần hoặc trợ cấp tuất hằng tháng (nếu đủ điều kiện).

Khoản trợ cấp này là một phần đảm bảo an toàn tài chính cho con nhỏ, vợ yếu, cha mẹ già của người lao động nếu chẳng may qua đời. Nếu người lao động rút BHXH một lần đồng nghĩa mất kênh đảm bảo tài chính này.

Thứ tư, người thân của họ không có trợ cấp mai táng. Khi người lao động qua đời, ngoài trợ cấp tuất, người lo mai táng cho họ còn được hưởng trợ cấp mai táng.

Khoản tiền trợ cấp mai táng được cơ quan BHXH thanh toán một lần với mức bằng 10 tháng lương cơ sở, hiện là 23,4 triệu đồng. Đây là một khoản tiền không nhỏ để bù đắp chi phí lo tang ma, hậu sự cho họ.

Không được hưởng 3 quyền lợi bổ sung từ ngày 1/7

Theo ông Phạm Trường Giang, Vụ trưởng Vụ BHXH Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, một trong những điểm thay đổi chính của Luật BHXH năm 2024 là bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần.

Cụ thể, từ ngày 1/7, khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực, người lao động khi nghỉ việc mà chưa đủ tuổi để lãnh lương hưu, lựa chọn bảo lưu thời gian tham gia BHXH để hưởng lương hưu thay vì nhận BHXH một lần có cơ hội được thụ hưởng 3 quyền lợi.

Thứ nhất là chính sách hỗ trợ về tín dụng cho người lao động có thời gian đóng BHXH mà bị mất việc làm.

Theo Khoản 2 Điều 6 Luật BHXH năm 2024, chính sách của Nhà nước đối với BHXH phải bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân tham gia BHXH; có chính sách hỗ trợ về tín dụng cho người lao động có thời gian đóng BHXH mà bị mất việc làm.

Thứ hai, người lao động có cơ hội được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình ngay từ khi đủ tuổi nghỉ hưu.

Theo Khoản 1 Điều 23 Luật BHXH năm 2024, công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, nếu không hưởng BHXH một lần và không bảo lưu mà có yêu cầu thì được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình.

Thứ ba, trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì người lao động được hưởng BHYT do ngân sách nhà nước đóng.

Theo Khoản 5 Điều 23 Luật BHXH năm 2024, trường hợp người đang hưởng trợ cấp hằng tháng chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và được hưởng một lần trợ cấp mai táng nếu đủ điều kiện.

Theo Khoản 6 Điều 23 Luật BHXH năm 2024, người đang trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế.

Như vậy, nếu người lao động chọn rút BHXH một lần khi nghỉ việc, ngoài việc mất 4 khoản tiền "khủng" thì họ cũng không có cơ hội được hưởng thêm 3 quyền lợi trên.