Người lao động qua đời thì thân nhân được rút BHXH không?
(Dân trí) - Cha chị Lê Thị Huỳnh Như đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) được 15 năm. Nay cha chị mắc bệnh hiểm nghèo và qua đời. Chị Như hỏi: "Gia đình tôi có được rút BHXH của cha hay không?".
BHXH Việt Nam cho biết, theo quy định hiện hành, người lao động đang đóng BHXH mà qua đời, hoặc người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH mà qua đời thì thân nhân đều được hưởng chế độ tử tuất.
Thứ nhất, người lo mai táng cho người lao động qua đời (đã đóng BHXH bắt buộc đủ 12 tháng trở lên hoặc đối với trường hợp có thời gian đóng BHXH tự nguyện đủ 60 tháng trở lên) được hưởng trợ cấp mai táng.
Mức hưởng trợ cấp bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người đó chết. Hiện trợ cấp mai táng được tính là 18 triệu đồng. Từ ngày 1/7, mức hưởng trợ cấp mai táng sẽ có hướng dẫn điều chỉnh khi bãi bỏ lương cơ sở.
Thứ hai, người lao động đóng BHXH tự nguyện hoặc đóng BHXH bắt buộc chưa đủ 15 năm mà chưa hưởng BHXH một lần, khi chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp tuất một lần.
Mức trợ cấp tuất một lần được tính theo số năm mà người lao động đã đóng BHXH, cũng tương tự như cách tính hưởng chế độ BHXH một lần.
Theo đó, cứ mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 được tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH (đối với BHXH bắt buộc), hoặc 1,5 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH (đối với BHXH tự nguyện).
Cứ mỗi năm đóng BHXH từ năm 2014 trở đi được tính bằng 2 tháng bình quân tiền lương đóng BHXH (đối với BHXH bắt buộc), hoặc 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH (đối với BHXH tự nguyện).
Thứ ba, trường hợp người lao động đã đóng BHXH bắt buộc đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng BHXH một lần, thân nhân của họ được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng. Lưu ý, thân nhân người lao động qua đời chỉ được lựa chọn 1 trong 2 chế độ trợ cấp tử tuất (hằng tháng hoặc một lần).
Chỉ những thân nhân đạt điều kiện quy định mới được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng. Nếu có nhiều thân nhân đủ điều kiện thì mỗi người lao động qua đời, có tối đa 4 thân nhân thuộc 4 trường hợp sau được nhận trợ cấp tuất hằng tháng.
Trường hợp thứ nhất là con chưa đủ 18 tuổi; con từ đủ 18 tuổi trở lên nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; con được sinh khi người bố chết mà người mẹ đang mang thai.
Trường hợp thứ 2 là vợ từ đủ 55 tuổi trở lên hoặc chồng từ đủ 60 tuổi trở lên; vợ dưới 55 tuổi, chồng dưới 60 tuổi nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Trường hợp thứ 3 là cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia BHXH đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng nếu từ đủ 60 tuổi trở lên đối với nam, từ đủ 55 tuổi trở lên đối với nữ.
Trường hợp thứ 4 là cha đẻ, mẹ đẻ, cha đẻ của vợ hoặc cha đẻ của chồng, mẹ đẻ của vợ hoặc mẹ đẻ của chồng, thành viên khác trong gia đình mà người tham gia BHXH đang có nghĩa vụ nuôi dưỡng nếu dưới 60 tuổi đối với nam, dưới 55 tuổi đối với nữ và bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Trừ những thân nhân thuộc trường hợp thứ nhất, thân nhân 3 trường hợp còn lại chỉ được nhận trợ cấp tuất hằng tháng nếu không có thu nhập hoặc có thu nhập hằng tháng nhưng thấp hơn mức lương cơ sở (Hiện là 1,8 triệu đồng. Từ ngày 1/7, mức căn cứ này sẽ có hướng dẫn điều chỉnh khi bãi bỏ lương cơ sở).
Mức trợ cấp tuất hằng tháng mà mỗi thân nhân được nhận bằng 50% mức lương cơ sở (Hiện trợ cấp tuất hằng tháng được tính là 900.000 đồng. Từ ngày 1/7, mức hưởng sẽ có hướng dẫn điều chỉnh khi bãi bỏ lương cơ sở).
Trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hằng tháng bằng 70% mức lương cơ sở (Hiện là 1.260.000 đồng/tháng. Từ ngày 1/7, mức hưởng sẽ có hướng dẫn điều chỉnh khi bãi bỏ lương cơ sở.
Thân nhân của người lao động thuộc diện được nhận trợ cấp tuất hằng tháng nhưng không muốn hưởng trợ cấp hằng tháng thì có thể lựa chọn nhận trợ cấp tuất một lần (ngoại trừ trường hợp con dưới 6 tuổi, con hoặc vợ/chồng của người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên).