Hạ điều kiện đóng BHXH còn 15 năm, nhóm lao động nào dễ có lương hưu?

Đề xuất 15 năm đóng BHXH đã có lương hưu

Quy định này xây dựng trên tinh thần của Nghị quyết số 28-NQ/TW sửa đổi điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm dần số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí từ 20 năm xuống 15 năm, hướng tới còn 10 năm với mức hưởng được tính toán phù hợp.

Hiện nay, theo nguyên lý BHXH và thông lệ quốc tế, người lao động để được hưởng lương hưu phải đáp ứng đồng thời hai điều kiện là đủ tuổi nghỉ hưu và đủ thời gian đóng BHXH tối thiểu.

Riêng điều kiện về thời gian đóng BHXH tối thiểu, theo quy định của Luật BHXH hiện hành là phải đủ 20 năm đóng BHXH.

Theo cơ quan soạn thảo, quy định thời gian đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu là phải đủ 20 năm như hiện hành đã gây khó khăn, giảm cơ hội được hưởng lương hưu của một số đối tượng do không đóng BHXH đủ 20 năm.

Do vậy, Điều 64 của dự thảo Luật đã sửa đổi theo hướng quy định người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên thì được hưởng lương hưu hằng tháng.

Gia tăng số người có lương hưu

Thẩm tra dự án Luật BHXH sửa đổi, Ủy ban Xã hội cho rằng quy định về việc điều chỉnh số năm tối thiểu đóng bảo hiểm xã hội xuống còn 15 năm là phù hợp với quan điểm định hướng của Nghị quyết số 28 và cũng là ý kiến tham gia thẩm tra của một số cơ quan của Quốc hội.

Quy định này tạo điều kiện, thu hút nhóm người lao động cao tuổi (từ 45 tuổi đến 55 tuổi), một số nhóm đối tượng đã hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần cũng có thể tham gia hoặc quay lại tham gia bảo hiểm xã hội để được hưởng lương hưu.

Theo báo cáo thẩm tra, việc điều chỉnh giảm thời gian tham gia bảo hiểm xã hội để được hưởng chế độ hưu trí với mức tối thiểu là cần thiết để khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian, chờ nhận lương hưu khi đến tuổi quy định, tạo cơ hội giữ người lao động ở lại trong hệ thống bảo hiểm xã hội và sẽ góp phần thúc đẩy tính liên kết đa tầng, linh hoạt của hệ thống.

Ủy ban Xã hội cho rằng, cho dù trong trường hợp mức lương hưu được hưởng tương ứng với thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu sẽ khiêm tốn hơn những người có thời gian đóng dài và đầy đủ nhưng với mức lương hưu hằng tháng ổn định, định kỳ được Nhà nước điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng, được quỹ bảo hiểm xã hội đóng bảo hiểm y tế, có chế độ tiền tuất, góp phần bảo đảm tốt hơn cuộc sống khi về già của người lao động.

Tuy nhiên, để có cơ sở vững chắc giúp Quốc hội xem xét, quyết định, đề nghị Chính phủ giải trình kỹ lưỡng, thuyết phục về việc thay đổi này ở cả khía cạnh nguyên tắc đóng - hưởng, chia sẻ của bảo hiểm xã hội, khía cạnh kinh tế của vấn đề hay việc thay đổi quan điểm về mức sàn an sinh xã hội tối thiểu khi sửa đổi Luật lần này.

Bên cạnh đó, Chính phủ cần thể hiện rõ quan điểm về lương hưu của một số nhóm lao động (không chuyên trách ở cấp thôn, xã, lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở, lao động nữ là người hoạt động chuyên trách, không chuyên trách cấp xã…) sẽ hưởng mức lương hưu như thế nào để đảm bảo an sinh xã hội.