Dân vùng lũ không mặn mà với khu tái định cư hàng chục tỷ đồng

Dự án phòng, chống lũ trầy trật nhiều năm

Dự án công trình hạ tầng kỹ thuật khu dân cư nông thôn phục vụ phòng, chống ngập lũ cho người dân xã Phương Mỹ (nay là xã Điền Mỹ, huyện Hương Khê) được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi vào năm 2017.

Dự án có tổng mức đầu tư hơn 41 tỷ đồng, triển khai trên diện tích 21,6ha, do UBND huyện Hương Khê làm chủ đầu tư.

Đơn vị thi công là hai doanh nghiệp xây dựng đều đóng tại thị trấn Hương Khê. Các hạng mục được triển khai gồm: Xây dựng các tuyến đường, san nền, hệ thống thoát nước, điện, nhà văn hóa trung tâm. Thời gian thực hiện, từ năm 2017 đến 2019.

Công trình có mục tiêu tái định cư cho 165 hộ dân của 2 thôn Trung Thượng và Ấp Tiến (xã Điền Mỹ) thường xuyên chịu ảnh hưởng mưa lũ. Mỗi hộ dân nằm trong diện di dời sẽ được cấp một suất đất ở miễn phí để xây dựng nhà và các công trình phụ trợ với diện tích 360-390m2.

Theo lộ trình, chậm nhất vào năm 2020, công trình phải hoàn thành. Tuy nhiên, do vướng mặt bằng, thiếu vốn, tháng 11/2020, dự án mới được triển khai. Đến tháng 1/2023, dự án hoàn thành, bàn giao và đưa vào sử dụng.

Qua ghi nhận thực tế, dự án này mới bàn giao nhưng đã xuất hiện tình trạng sạt lở đất nền, đường bị nứt. Phần bờ kè, mương thoát nước có dấu hiệu xuống cấp. Ngoài ra, hạng mục đường, điện đã hoàn thiện nhưng nước sạch chưa có. Khu vực đất nền chỉ có một nhà văn hóa mới được xây dựng, còn lại trống không.

Dân không còn mặn mà, vì sao?

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo điện tử Dân trí, khi dự án hoàn thiện, người dân thuộc diện di dời đã không mặn mà nhận đất tái định cư. Nguyên nhân do nhiều hộ không còn đảm bảo các điều kiện dự án đặt ra.

Nhiều hộ khác không muốn đến vị trí mới vì khó khăn về kinh tế, lo lắng không có tiền xây nhà mới. Người dân còn cho rằng khu quy hoạch chưa đáp ứng điều kiện như thiếu nước sạch và tiềm ẩn nguy cơ sạt lở.

Về vấn đề này, ông Trần Tiến Chương, Chủ tịch UBND xã Điền Mỹ cho biết, trong số hàng trăm hộ dân từng có đề xuất nhu cầu đến khu tái định cư, hiện chỉ có 15 hộ dân đủ điều kiện. Trong số này, chỉ có 8 hộ chấp nhận đến nơi ở mới.

Ngoài những nguyên nhân người dân nêu ra như trên, theo vị chủ tịch xã, hiện đa số các hộ đã xây dựng nhà ở kiên cố vượt lũ từ 500 đến 700 triệu đồng. Nếu lên khu tái định cư, họ phải phá nhà cũ kiên cố có giá trị này.

"Ngoài ra, người dân còn phải chuyển đất ở sang đất trồng cây lâu năm nên họ không đồng ý. Việc thực hiện di dời một khu dân cư đến vị trí tái định cư mới như kế hoạch ban đầu khả năng khó thực hiện được", ông Chương nhận định.

Ông Phan Kỳ, Phó chủ tịch UBND huyện Hương Khê cho biết, dự án chậm tiến độ do quá trình chờ nguồn vốn để thực hiện khá lâu. Đến lúc hoàn thành xong mặt bằng, nhiều hộ dân đã xây dựng nhà tránh lũ kiên cố. Cùng với đó, dự án chỉ cấp đất, không hỗ trợ chi phí xây dựng, di dời nhà ở nên nhiều hộ đã không còn mặn mà.

"Dự án ban đầu được triển khai dựa trên nhu cầu đề xuất của người dân. Khi dự án hoàn thành, danh sách hộ dân đăng ký lại thường xuyên biến động. Lúc đầu có 67 hộ đủ điều kiện, sau đó giảm xuống còn 15 hộ nhưng hiện mới chỉ có 8 hộ nộp hồ sơ. Trong thời gian tới nếu không xét duyệt đủ các hộ như kế hoạch đề ra, huyện sẽ xin chủ trương mở rộng đối tượng. Còn về tình trạng sạt lở, chúng tôi sẽ cho kiểm tra và xử lý", ông Kỳ nói.