Lắp ngay camera giám sát việc điều tiết hồ chứa trong mùa khô

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Đức Cường, Giám đốc Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) cho biết, hiện nay trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn có 6 hồ thủy điện với dung tích hữu ích là 1,18 tỷ m3 (ứng với điện năng sản xuất khoảng 519 triệu kWh). Trong đó có 4 hồ chứa lớn có khả năng điều tiết để đáp ứng các nhu cầu nước hạ du là A Vương, Đăk Mi 4, Sông Tranh, Sông Bung 4.

Trong năm 2015, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino nên diễn biến thủy văn của các hồ thủy điện trên cả nước gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt các hồ trên địa bàn từ Thanh Hóa trở vào.

Thống kê cho thấy tổng lượng nước về các hồ này thiếu hụt từ 40-60% so với trung bình nhiều năm, nhiều hồ trong suốt mùa mưa không xuất hiện lũ như Ialy, Pleikrong, A Vương, Sông Bung 4… Nhận định trước được tình hình thủy văn khó khăn, ngay trong cả thời kỳ lũ, A0 đã huy động cao các nguồn đắt tiền, hạn chế huy động các nhà máy thủy điện tích nước.

Tuy vậy, tính đến ngày 1/1/2016, nhiều hồ vẫn không thể tích lên mức nước dưới bình thường cũng như mức nước tối thiểu đầu mùa cạn theo quy định của quy trình điều tiết hồ chứa, với tổng sản lượng thủy điện (của các hồ trên cả nước) thiếu hụt so với mức nước dưới bình thường lên đến 3,2 tỷ kWh. Riêng đối với khu vực sông Vu Gia – Thu Bồn, có hồ A Vương mức nước đầu năm thấp hơn mực nước dưới bình thường/mức nước tối thiểu đầu mùa cạn của quy trình liên hồ là 18,4m/13,9m.

Cũng theo ông Cường, trong các tháng đầu năm 2016, hiện tượng El Nino vẫn tiếp diễn, kéo theo tình hình thủy văn hầu hết các hồ chứa khu vực miền Trung, miền Nam tiếp tục kém. Để đảm bảo cung cấp điện cho mùa khô, các nhà máy thủy điện trên các khu vực này hầy như chỉ vận hành theo các ràng buộc nước hạ du.

Vì thế, nếu nước về thấp hơn phương án tần suất 75% thì các hồ A Vương, Sông Vung không đủ khả năng đáp ứng nhu cầy nước hạ du. Thực tế, hiện nay nước về các hồ này tương ứng với tần suất khoảng 90% nên rất khó đáp ứng nhu cầu nước hạ du.

Việc tiếp tục vận hành theo các yêu cầu hiện hữu có thể dẫn đến các hồ sẽ thiếu nước sớm, lúc này ngoài vấn đề không có khả năng phát điện còn gây ảnh hưởng mạnh tới sinh hoạt, sản xuất của bà con vùng hạ du. Ngoài ra, nếu diễn biến thủy vẫn còn tiếp tục bất lợi mà không có lượng nước dự phòng của các hồ chứa có thể dẫn đến hiện tượng hạn hán, xâm nhập mặn cũng như ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường, giao thông thủy.

Ông Phùng Tấn Viết, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho hay, Đà Nẵng cũng như các tỉnh miền Trung trong 5 năm trở lại đây mưa bão rất ít, hầu như không có. Tình hình khô hạn, El Nino rất khắc nghiệt ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và nước sinh hoạt. Đây là vấn đề rất bức xúc.

“Vì vậy chúng ta nên nghiêm chỉnh chấp hành quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc vận hành liên hồ chứa. Ngoài ra cũng cần phải điều hành theo thực tế bởi hiện nay thời tiết không theo quy luật nào cả. Đề nghị cho lắp camera để giám sát việc điều tiết một cách kịp thời”, ông Viết nói.

Theo ông Hoàng Thanh Hòa, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Đà Nẵng, đầu năm 2016, nhà máy nước Cầu Đỏ đã 24 ngày bị nhiễm mặn, ảnh hưởng đến sinh hoạt và nông nghiệp. Qua kiểm tra, thấy một số nhà máy thủy điện chưa xả đúng quy trình. Tất nhiên, việc nhiễm mặn cũng do nhiều tác động. Vì thế, ông Hòa đề nghị Bộ Công thương chỉ đạo các nhà máy thủy điện vận hành theo đúng của trình của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu. Một vấn đề nữa là cần có cơ chế cho nhà máy thủy điện vận hành luân phiên để nước xuống hạ du được đảm bảo.

Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng đề nghị việc vận hành phải tuân thủ nghiêm túc liên hồ chứa đã được Thủ tướng ban hành. Tuy nhiên, thực tiễn cũng rất phức tạp, vì thế có thể tùy vào tình hình cụ thể để thực hiện cho phù hợp. Thứ trưởng cũng cho phép Chủ tịch tỉnh Quảng Nam chỉ đạo các nhà máy thủy điện cụ thể để phù hợp với tình hình. Đề nghị các chủ hồ chứa, nhà máy thủy điện, các địa phương tiếp tục theo dõi thời tiết để ứng phó kịp thời nhằm đáp ứng đủ nhu cầu nước cho sản xuất nông nghiệp và các địa phương, các nhà máy cũng luôn trong tư thế tốt nhất để phối hợp với các hồ chứa.

Việc lắp đặt camera, Thứ trưởng đề nghị, ngay trong tháng 3, nhà máy nào chưa lắp thì tiến hành lắp ngay. Nếu không thực hiện sẽ phải chịu trách nhiệm.

Khánh Hồng