Điều ít biết trong quy trình an ninh bảo vệ Tổng thống Obama ở Việt Nam

“Chưa bao giờ có sự kiện lớn như thế này” - Đó là khẳng định của giới chức ngành hàng không khi trao đổi với PV Dân trí hậu chuyến thăm “lịch sử” của Tổng thống Mỹ Barack Obama đến Việt Nam hồi tuần trước.

Theo đó, công tác chuẩn bị cho chuyến công du 3 ngày (từ 23-25/5) của Tổng thống Obama được triển khai trước hơn 1 tháng, các cuộc làm việc liên tục của lực lượng tiền trạm Mỹ với các cơ quan có liên quan, đặc biệt là với những đơn vị có nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến công tác phục vụ đón Tổng thống Obama và đoàn tùy tùng.

Phía Mỹ cử rất nhiều đoàn sang Việt Nam tiền trạm, bao gồm đoàn của Nhà Trắng, cơ quan Mật vụ, Không quân, Hải quân, Bộ Ngoại giao, Đại sứ quán… làm việc với các đơn vị chức năng của Việt Nam như Bộ Ngoại giao, Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải.

Theo nguồn tin riêng của PV Dân trí, trước và trong thời điểm Tổng thống Obama đến Việt Nam, điện thoại của các cá nhân có nhiệm vụ trực tiếp liên quan đến Tổng thống Obama đều bị theo dõi 24/24h.

Phía Mỹ cũng yêu cầu bố trí lính bắn tỉa tại các vị trí trọng yếu quanh sân bay hoặc những nơi Tổng thống Obama hoạt động, kiểm tra các xe ngoại giao Việt Nam đón tiễn Tổng thống Obama... Tuy nhiên, những yêu cầu này không được phía Việt Nam đáp ứng, thay vào đó lực lượng an ninh Việt Nam cam kết đảm bảo an ninh tuyệt đối toàn bộ khu vực trọng yếu và những điểm hoạt động của Tổng thống Obama.

Đêm 22/5, khi chuyên cơ Air Force One (Không lực Một) chở Tổng thống Obama đã đi vào Vùng Thông báo bay của Việt Nam (vùng FIR) thì liên lạc mới được thiết lập với kiểm soát không lưu Hà Nội để tiếp nhận điều hành bay, trong khi đó bình thường liên lạc giữa không lưu và máy bay được được kiểm soát sớm và đường bay được lập trước 1 giờ khi máy bay đi vào vùng FIR.

Về ưu tiên vùng trời cho chuyên cơ chở Tổng thống Obama, ngoài việc tạm dừng hoạt động của các máy bay thương mại thì hoạt động hàng không chung cũng bị hạn chế, máy bay quân sự cũng không thực hiện bay huấn luyện. Ưu tiên tiêu chuẩn đường dài trên không là 20 dặm, dưới đất là 1 dặm, đảm bảo trên vùng trời chỉ có sự hoạt động duy nhất của chuyên cơ chở Tổng thống Obama.

Mặc dù không cử máy bay quân sự hộ tống đoàn nhưng Bộ Quốc phòng Việt Nam đã sử dụng các thiết bị để kiểm soát vùng trời rất kỹ càng và chặt chẽ. Hệ thống radar quân sự và dân sự được kích hoạt, những “mắt thần” quét đi quét lại để phát hiện nhanh nhất những dấu hiệu hoạt động trong vùng không phận Việt Nam. Dưới mặt đất, máy bay quân sự ứng trực và sẵn sàng cất cánh bảo vệ chuyên cơ khi có lệnh.

Trong 10 phút “đóng cửa đường băng” sân bay để ưu tiên cho chuyên cơ Không lực Một, những máy bay sắp hạ cánh buộc phải thực hiện bay chờ ở bên ngoài vùng trời hạn chế, bởi vậy nhiều người đi máy bay trong thời điểm đặc biệt đó phải chấp nhận hành trình bay “vòng vèo” và thời gian dài hơn bình thường. Thậm chí, một Cục phó phụ trách của Cục Hàng không sau khi điều hành phục vụ chuyên cơ ở Nội Bài xong vào TPHCM chuẩn bị phục vụ đón Tổng thống Obama nhưng chuyến bay cũng bị chậm 1 tiếng sân bay do Tân Sơn Nhất phục vụ chuyên cơ.

Sau khi Tổng thống Mỹ từ sân bay bay quốc tế Nội Bài di chuyển vào trung tâm Hà Nội, 2 chuyên cơ Không lực Một và trực thăng Marine One được bảo vệ nghiêm ngặt 24/24h. Người và phương tiện không được đến gần chuyên cơ và trực thăng nếu không có nhiệm vụ, kể cả việc tiếp xăng dầu phục vụ chuyên cơ cũng được kiểm tra mẫu và giám sát nghiêm ngặt.

Một điều ít ai biết đó là thời điểm đón và tiễn Tổng thống Obama, nhà dân dọc trục đường phía trước sân bay Nội Bài được yêu cầu đóng toàn bộ cửa ra vào và cửa sổ, việc này được phía Mỹ yêu cầu nhằm phòng ngừa kẻ xấu trà trộn và có hành động gây mất an ninh, an toàn. An ninh cũng yêu cầu tất cả các phòng của tòa Tòa nhà cao 25 tầng có vị trí, không gian thoáng nhìn bao quát hết Trung tâm Hội nghị Quốc gia không mở cửa sổ hướng ra đường trong thời gian dự kiến có đoàn đi qua.

Phía Việt Nam khẳng định, môi trường an ninh Việt Nam rất tốt, hơn nữa nhà của nhân dân thì không thể ép buộc người dân phải đóng cửa mà chỉ dùng biện pháp tuyên truyền, vận động. Và người dân đã rất vui vẻ chấp thuận yêu cầu này.

Châu Như Quỳnh