Tương lai của Thổ Nhĩ Kỳ u ám hơn Ukraine?

Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi Nga kiềm chế

Theo Reuters, ngày 11/1, phát biểu tại một hội nghị thường niên của các đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu khẳng định Ankara đã hành động một cách bình tĩnh trong bất đồng với Nga, đồng thời kêu gọi Moskva cũng phải cho thấy lý lẽ trong hành động của họ.

Cùng ngày, Ngoại trưởng Cavusoglu cũng lên tiếng bảo vệ hành động điều quân đến thành phố Bashiqa (Iraq). Đây là hành động mà phía Baghdad liên tiếp chỉ trích trong thời gian qua.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ "biện minh" rằng, hành động trên là do tình hình an ninh ở khu vực này quá tồi tệ chứ không phải Ankara không tôn trọng chủ quyền Iraq.

Các chuyên gia cho rằng, chính quyền Tổng thống Erdogan cũng giống như Ukraine đang chơi trò 2 mặt với Moskva. Sau vụ vụ Su-24 bị bắn hạ hôm 24/11, Ankara vừa phản ứng gay gắt vừa đưa ra yêu sách đòi hỏi.

Còn nhớ thời gian đầu khi vụ việc diễn ra, Ankara đã cương quyết và ra sức dùng NATO làm bình phong để tố cáo chiến đấu cơ Nga vi phạm không phận nước này 16 giây dù đã được cảnh báo nhiều lần trước đó. Khi bị các nước lên án, Thổ Nhĩ Kỳ viện cớ bảo vệ an ninh lãnh thổ quốc gia và tuân thủ đúng luật giao chiến quốc tế.

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu kêu gọi Nga kiềm chế sau vụ bắn hạ máy bay Su-24

Tuy nhiên sau khi bị Moskva đưa ra các bằng chứng lật tẩy những luận điệu sai sự thật và chính thức nếm trái đắng từ các biện pháp trừng phạt, cấm vận về kinh tế, quân sự , ngoại giao, quốc phòng thì Ankara đã ngay lập tức thay đổi thái độ.

Hôm 8/12 vừa qua, khi Nga đưa ra thông báo tìm thấy hộp đen máy bay Su-24, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu đã đưa ra nhiều lý lẽ đề nghị Nga “cảm thông” cho chính quyền Ankara.

“Vụ việc bắn hạ máy bay Su-24 không diễn ra trên biên giới Nga – Thổ, mà là vùng giáp giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria. Nó nổ ra trong bối cảnh có liên quan trực tiếp đến Thổ Nhĩ Kỳ và lợi ích chiến lược của Ankara. Thổ Nhĩ Kỳ đã từng nhiều lần trải qua các biến cố trên biên giới với Syria trong suốt 5 năm qua và tôi kêu gọi Tổng thống Putin có sự cảm thông trong vấn đề này”, ông Davutoglu nói.

Chưa dừng lại ở đó, sau khi chính thức ngấm đòn trừng phạt của Moskva, Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu đã lên tiếng kêu gọi Nga hủy bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế chống nước này càng nhanh càng tốt vì các lệnh cấm vận này đang “ảnh hưởng nghiêm trọng đến quan hệ giữa hai nước”.

Theo ông Mevlut Cavusoglu, quan hệ kinh tế-thương mại luôn đóng vai trò nền tảng trong quan hệ hai nước và việc Nga áp dụng các lệnh trừng phạt kinh tế chống lại Thổ Nhĩ Kỳ vì những vấn đề chính trị là không công bằng.

“Thay vì làm tình hình leo thang căng thẳng, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cần phải giữ cái đầu lạnh để nhanh chóng vượt qua giai đoạn khủng hoảng hiện nay càng nhanh càng tốt nhằm đưa quan hệ song phương trở lại quỹ đạo vốn có trước đây.”, Ngoại trưởng Mevlut Cavusoglu tuyên bố .

Rõ ràng, sau khi bị đẩy vào thế bị động và dính đòn trừng phạt nặng nề từ Nga, chính quyền Tổng thống Erdogan đã dùng đủ mọi chiêu bài từ mềm mỏng, cứng rắn, từ lên án đến đề nghị cảm thông với Moskva nhằm giảm bớt căng thẳng và áp lực đang phải gánh.

Tuy nhiên, điện Kremlin vẫn tỏ thái độ lạnh lùng và cương quyết thi hành các biện pháp của mình.

Tương lai Thổ Nhĩ Kỳ còn u ám hơn Ukraine?

Trong một diễn biến có liên quan, ngày 11/1, hãng thông tấn RIA của Nga dẫn lời quan chức Bộ Quốc phòng nước này Sergei Rudskoy cho biết các nhóm khủng bố hoạt động tại Syria tiếp tục nhận tiếp viện thông qua lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ.

Ông Rudskoy cho hay: "Bất chấp nỗ lực của cộng đồng quốc tế nhằm ngăn chặn khủng bố nhận được trợ giúp, quân tiếp viện cho khủng bố vẫn thường xuyên được triển khai tới khu vực phía Đông Bắc tỉnh Latakia (của Syria) từ lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ."

Cũng theo ông Rudskoy, kể từ đầu năm 2016, lực lượng không quân Nga đã thực hiện 311 lần xuất kích tại Syria và tấn công 1.097 mục tiêu của lực lượng khủng bố ở quốc gia Trung Đông này.

Có thể thấy rằng bất chấp những động thái nhún nhường và làm hòa của Thổ Nhĩ Kỳ, Moskva vẫn cương quyết không tha thứ cho hành động đơn phương bắn hạ máy bay trước đó của Ankara, đặc biệt khi càng ngày càng cho nhiều thông tin, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ liên quan tới IS.

Không chỉ bị Nga cáo buộc liên quan đến IS, thời gian qua hết Iran, Iraq rồi phương Tây cũng đồng loạt lên tiếng về hành động này của Thổ Nhĩ Kỳ.

Hôm 7/12 vừa qua, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi  đã công khai vạch trần âm mưu của Ankara trong việc buôn bán dầu lậu với IS. Ông cho biết: “Một số lượng dầu mỏ lớn đã được tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tuồn ra thị trường chợ đen với sự hỗ trợ đắc lực từ các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ”.

Một ngày sau đó,  nữ chính khách của Đảng cánh tả Đức Sahra Wagenknecht đã lên tiếng cảnh báo chính quyền của bà Angela Merkel rằng, nước này không thể quan hệ với một Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan luôn tự coi mình là cha đỡ đầu cho khủng bố.

Thậm chí, bà Sahra Wagenknecht còn khẳng định mối đe dọa xung đột sẽ tiếp tục căng thẳng hơn ở Syria nếu không gây áp lực lên Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan và không ngăn cản các “mối quan hệ mờ ám” giữa Ankara với các phần tử phiến quân IS.

Các chuyên gia dự đoán rằng tương lai của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ còn u ám hơn Ukraine nếu tình hình hiện nay tiếp tục tái diễn.

Chưa dừng lại ở đấy, Truyền thông Na Uy hôm 21/12 cũng dẫn một báo cáo của công ty tư vấn Rystad Energy có trụ sở tại Oslo, cho biết Thổ Nhĩ Kỳ mua dầu của các tay súng thuộc tổ chức khủng bố IS.

"Dù NATO đang tích cực tham gia cuộc chiến chống IS nhưng báo cáo của Bộ Ngoại giao Na Uy đã công khai thông tin Thổ Nhĩ Kỳ - quốc gia thành viên NATO - mua dầu thô từ các phần tử khủng bố.

Theo các tài liệu mật, hầu hết lượng dầu IS chuyển ra khỏi Syria và Iraq được cung cấp cho Thổ Nhĩ Kỳ", nội dung cáo buộc nêu rõ.

Các chuyên gia cho rằng với tình hình khó khăn trong nước hiện nay  kèm theo sự phản đối mạnh mẽ từ nhiều phía của cộng đồng thế giới, tương lai của Thổ Nhĩ Kỳ sẽ còn mù mịt và u ám hơn nhiều sơ với Ukraine. Nếu không tự mình tháo gỡ các nút thắt mà chỉ trông chờ vào sự thông cảm của các nước khác, Ankara mãi mãi sẽ không rút được chân ra khỏi khủng hoảng, bế tắc.

Theo Minh Long (Tổng hợp)

Đất Việt