Lên phương án phân chia nguồn thu thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu

Tổng cục Thuế mới đây đã có báo cáo lên Bộ Tài chính phương án phân chia nguồn thu thuế bảo vệ môi trường (BVMT) theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN) mới.

Năm 2017 là năm đầu của thời kỳ ổn định NSNN năm 2017-2020 và thực hiện Luật NSNN năm 2015. Theo đó, thuế BVMT đối với xăng, dầu nhập khẩu là khoản thu ngân sách Trung ương (NSTW) hưởng 100%.

Đối với thuế BVMT xăng dầu sản xuất trong nước, việc xác định số thu phát sinh căn cứ vào sản lượng do DN đầu mối bán ra trên thị trường và tỷ trọng tổng sản lượng xăng dầu sản xuất trong nước và tổng sản lượng xăng dầu nhập khẩu.

Căn cứ về sản lượng xăng dầu nhập khẩu và tự sản xuất trong nước do các đơn vị báo cáo, Tổng cục Thuế cho biết, năm 2015, 2016, tỷ trong sản xuất trong nước chiếm khoảng 40%. Từ tháng 7/2017, khi Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn đi vào vận hành và có sản phẩm thương mại thì tỷ trọng sản xuất xăng dầu trong nước sẽ tăng lên. Cụ thể, tỷ trọng này năm 2017 là 53% và tăng lên 91% năm 2019.

Dự kiến, từ năm 2019, sẽ có thêm một số dự án lọc hóa dầu như Tổ hợp lọc hóa dầu Nam Vân Phong, Khánh Hòa; Nhà máy lọc dầu Long Sơn, Bà Rịa - Vũng Tàu... cùng với việc mở rộng sản xuất của Nhà máy lọc dầu Dung Quất và Nghi Sơn thì sản xuất và pha chế xăng dầu trong nước đáp ứng vượt nhu cầu tiêu thụ trong nước. Khi đó, tỷ trọng xăng dầu sản xuất trong nước sẽ chiếm tỷ lệ 100%.

Điều này cũng đồng nghĩa rằng, khoản thu NSTW hưởng 100% đối với thuế BVMT sẽ giảm dần và từ sau 2019, khoản thu thuế BVMT sẽ không còn nằm trong khoản thu NSTW hưởng 100%.

Do sản lượng xăng dầu nhập khẩu và sản xuất trong nước thay đổi phụ thuộc vào tiến độ đi vào vận hành hoạt động của một số nhà máy lọc dầu trong nước (Nghi Sơn, Long Sơn...) nên trong năm, cơ cấu giữa tổng sản lượng xăng dầu nhập khẩu và tổng sản lượng xăng dầu sản xuất có nhiều biến động.

Do đó, Tổng cục Thuế cho rằng, nếu đến cuối năm mới điều chỉnh lại tỷ lệ phân bổ theo số thực tế thì sẽ không kịp thời, dẫn đến có sự điều chỉnh lớn giữa NSTW và ngân sách địa phương (NSĐP) vào cuối năm. Do đó, tổng cục Thuế đề xuất tỷ lệ phân bổ cần xác định để tạm tính và điều chỉnh thuế BVMT 6 tháng/lần.

Cụ thể, số thuế BVMT hạch toán 100% NSTW = tỷ lệ xăng dầu nhập khẩu x số thuế BVMT phải nộp hàng tháng của các DN kinh doanh xăng dầu.

Số thuế BVMT hạch toán phân chia NSTW và NSĐP = Tổng số thuế BVMT phải nộp trong kỳ - Thuế BVMT hạch toán 100% NSTW.

Theo nhận định của Vụ NSNN, trong năm 2017, tổng thu các khoản thu NSĐP hưởng 100% (không kể tiền sử dụng đất, thu xổ số kiến thiết ) tăng 18,2% so với ước thực hiện 2016, các khoản thu phân chia giữa NSTW và NSĐP tăng 15,5% so với ước thực hiện năm 2016.

Trong khi đó, thu NSTW hưởng 100% (không kể thu tiền sử dụng đất, thu cổ tức và lợi nhuận sau thuế) chỉ bằng 90% ước thực hiện 2016 (nếu tính cả thuế TNDN của các DN hạch toán tập trung khoảng 7.000 tỷ đồng thì tăng 5,6%). Báo cáo của Tổng cục thuế cho hay, số thu thuế BVMT xăng dầu nhập khẩu trong năm 2017 khoảng 27.400 tỷ đồng.

Như vậy, thu NSTW năm 2017 dự kiến tăng 13% và NSĐP tăng 15% so với ước thực hiện năm 2016.

Trước đó, trong bối cảnh NSNN khó khăn, khi báo cáo lên Quốc hội khóa XIII, Chính phủ từng tính đến phương án tiếp tục điều chỉnh tăng thuế BVMT đối với mặt hàng xăng dầu (mức thuế suất thuế bảo vệ môi trường được quy định tối đa trong luật là 4.000 đồng/lít và mức áp dụng hiện hành là 3.000 đồng/lít). Tuy nhiên, trả lời trước báo chí, đại diện Bộ Tài chính cho biết, cơ quan này chưa có đề xuất nào lên Chính phủ về việc tăng mức thuế suất nói trên.

Bích Diệp