Xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới nhưng người trồng lúa lại rất nghèo?

Chiều 15/8, sau phiên đăng đàn của Bộ trưởng Tư pháp Lê Thành Long, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Lê Minh Hoan trả lời chất vấn về nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực nông nghiệp.

Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan sẽ trả lời về:

- Giải pháp tháo gỡ khó khăn cho xuất khẩu nông sản (thị trường đầu ra bị thu hẹp, nhiều doanh nghiệp không có đơn hàng, một số mặt hàng nông sản chủ lực bị rớt giá, thu nhập, đời sống của người nông dân bị ảnh hưởng...).

- Hoạt động khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản; giải pháp tháo gỡ "thẻ vàng" của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản.

- Việc chuyển đổi mục đích sử dụng, thu hồi diện tích đất trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực và xuất khẩu gạo.

Phó Thủ tướng phụ trách lĩnh vực cùng Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Khoa học và Công nghệ, Thông tin và Truyền thông, Ngoại giao… sẽ cùng tham gia giải trình những vấn đề có liên quan.

Trong báo giải trình các vấn đề chất vấn gửi đại biểu Quốc hội trước đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết đảm bảo an ninh lương thực quốc gia là vấn đề thiết yếu, cấp bách khi nguồn cung và khả năng tiếp cận lương thực đang chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu, thiên tai, ô nhiễm môi trường, dịch bệnh xuyên biên giới...

Bộ trưởng khẳng định gạo vẫn là mặt hàng tiêu dùng chính, chiếm 70% trong tiêu dùng lương thực thực phẩm. Do đó, giữ đất lúa là cần thiết để bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời phải bảo đảm sinh kế, thu nhập cho người trồng lúa trên cơ sở phát huy nguồn lực của Nhà nước, nhân dân và các thành phần kinh tế. 

Với kịch bản an toàn cao, Bộ Nông nghiệp tính toán lượng lúa dùng cho đảm bảo an ninh lương thực của 100 triệu dân và các nhu cầu tiêu thụ nội địa khác (dùng chế biến, thức ăn chăn nuôi, dự trữ trong dân, dự trữ quốc gia, làm giống...) khoảng 29,5 triệu tấn thóc một năm.

"Như vậy, cả nước sẽ còn khoảng 13,5 triệu tấn thóc, tương đương tương đương 7-8 triệu tấn gạo dành cho xuất khẩu", theo tính toán của Bộ Nông nghiệp.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết ngoài lượng thóc, gạo sản xuất, mỗi năm Việt Nam cũng nhập khẩu sản lượng gạo nhất định từ Campuchia, Ấn Độ để dành sản xuất các sản phẩm chế biến thực phẩm, thức ăn chăn nuôi.

Ví dụ, lượng gạo nhập từ Campuchia khoảng hơn 1 triệu tấn mỗi năm, để bù đắp trong trường hợp cần thiết. 

Ngoài ra, Việt Nam cũng nhập khẩu từ Ấn Độ nhưng chủ yếu sử dụng cho nhu cầu chế biến thực phẩm, làm thức ăn chăn nuôi. "Do đó, việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo trắng không ảnh hưởng lớn đến gạo phục vụ cho tiêu dùng của Việt Nam", Bộ trưởng Nông nghiệp nhấn mạnh.

Về tổng thế ở cấp độ quốc gia, Bộ trưởng Hoan khẳng định vấn đề an ninh lương thực nếu xét trên khả năng cung cấp là đảm bảo.