Xuất hiện trang thông tin điện tử "nhái" giao diện của báo Dân trí

Thời gian qua, một trang thông tin điện tử có tên miền https://datnuoc.com.vn được thành lập. Trang thông tin này sử dụng giao diện có thiết kế giống báo Dân trí đã được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép theo Giấy phép hoạt động số 411/GP - BTTTT ngày 31/10/2023.

Trang thông tin điện tử này vận hành bằng cách lấy lại nội dung từ các cơ quan báo đài và báo Dân trí mà chưa xin phép. Việc trang này sử dụng giao diện giống báo Dân trí khiến nhiều người lầm tưởng cơ quan đang hoạt động trên hai tên miền, ảnh hưởng tới hình ảnh và uy tín của cơ quan.

Dùng địa chỉ "ảo" để hoạt động

Qua giới thiệu từ website https://datnuoc.com.vn, trang tin này có đơn vị chủ quản là Công ty cổ phần Tập đoàn YG Việt Nam, do ông Dương Đình Dũng chịu trách nhiệm nội dung. Website đang hoạt động thử nghiệm, chờ cơ quan chức năng cấp phép. Trụ sở hoạt động của trang tin này ở số 7 Nguyễn Thị Minh Khai, phường Bến Nghé, quận 1, TPHCM.

Để tìm hiểu vụ việc, phóng viên Dân trí đã đến nơi được giới thiệu là trụ sở cơ quan chủ quản trang thông tin ở số 7 Nguyễn Thị Minh Khai. Tuy nhiên, đây là địa chỉ "ảo". Nơi này không có trụ sở công ty nào tên Tập đoàn YG Việt Nam.

Phóng viên liên hệ nhiều lần qua hotline 2 số điện thoại ở Hà Nội và TPHCM của trang thông tin nhưng không có người bắt máy. Tuy nhiên, khi phóng viên gửi mail xin hợp tác quảng cáo, chỉ vài giây sau có người yêu cầu kết bạn Zalo và gọi điện thoại phản hồi.

Người này tự xưng là Hoàng Dũng, chịu trách nhiệm nội dung trang tin https://datnuoc.com.vn. Khi biết trang tin đang hoạt động giống giao diện báo Dân trí, người này cho biết, cách đây 2 năm, anh ta có mua lại website này từ một công ty có tên N.K.V..

Dũng nói, khi mua website này, anh không biết trùng khớp với giao diện của báo Dân trí. Bên bán website cũng không cam kết chịu trách nhiệm nếu xảy ra vi phạm.

"Tôi mua trang tin này với giá 5 triệu đồng, có nhờ 4 bạn sinh viên ngành báo chí hợp tác đăng tin dẫn nguồn từ các báo. Đây là trang tin phi lợi nhuận. Tôi mong quý báo thông cảm và xin khóa trang thông tin này lại", Hoàng Dũng nói.

Có thể truy cứu trách nhiệm hình sự

Trao đổi với phóng viên Dân trí, luật sư Ngô Quí Linh, Giám đốc Công ty luật Mai Đăng Khang cho biết, theo quy định tại Khoản 1 và 2 Điều 22 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005, được sửa đổi, bổ sung năm 2022, chương trình máy tính là tập hợp các chỉ dẫn được thể hiện dưới dạng lệnh, mã, lược đồ hoặc dạng khác. Khi gắn vào một phương tiện, thiết bị được vận hành bằng ngôn ngữ lập trình máy tính, có khả năng làm cho máy tính hoặc thiết bị thực hiện được công việc hoặc đạt được kết quả cụ thể.

Chương trình máy tính được bảo hộ như tác phẩm văn học, dù được thể hiện dưới dạng mã nguồn hay mã máy. Việc thiết kế trang web nói chung, trong đó có trang thông tin điện tử (TTTĐT) là công việc được thực hiện thông qua việc lập chương trình máy tính. Vì vậy, thiết kế trang web, TTTĐT là đối tượng được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ được bảo hộ như một tác phẩm văn học.

Theo quy định tại Điều 13, 18 Luật sở hữu trí tuệ (LSHTT), tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả đối với thiết kế của TTTĐT được bảo hộ về quyền tác giả, bao gồm cả quyền nhân thân và quyền tài sản.

Hành vi lập ra với giao diện giống hệt báo Dân trí của trang web https://datnuoc.com.vn có thể bị xử lý với rất nhiều hành vi vi phạm khác nhau. Tùy thuộc vào mức độ vi phạm mà người vi phạm ngoài việc bị xử lý vi phạm hành chính còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo luật sư Ngô Quí Linh, các quy định tại Nghị định số 131/2013/NĐ-CP ngày 16 tháng 10 năm 2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 28/2017/NĐ-CP ngày 20 tháng 3 năm 2017 và Nghị định 129/2021/NĐ-CP ngày 30 tháng 12 năm 2021 (NĐ 131), một số hành vi vi phạm điển hình của trang thông tin https://datnuoc.com.vn có thể là những vi phạm về quyền đứng tên, đặt tên trang thông tin (Điều 9 quy định mức xử phạt từ 2 đến 3 triệu đồng, buộc sửa lại đúng tên tác giả…).

Về sự toàn vẹn của tác phẩm (Điều 10 quy định mức xử phạt từ 3 đến 10 triệu đồng, buộc dỡ bỏ bản sao trang thông tin); về quyền làm tác phẩm phái sinh (Điều 12 quy định mức xử phạt từ 5 đến 10 triệu đồng, buộc dỡ bỏ bản sao trang thông tin); về quyền sao chép tác phẩm (Điều 18 quy định mức xử phạt từ 15 đến 35 triệu đồng, buộc dỡ bỏ bản sao trang thông tin).

Mức phạt nêu trên là đối với cá nhân. Trường hợp nếu là tổ chức có hành vi vi phạm thì mức phạt tiền sẽ tăng gấp hai lần.

Ngoài ra, theo quy định tại điều 225 Bộ Luật hình sự 2015, được sửa đổi, bổ sung năm 2017 (BLHS), hành vi xâm phạm quyền tác giả còn có thể bị phạt từ 50 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm, hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 năm đến 5 năm.

Đối với pháp nhân thương mại, mức xử lý trách nhiệm hình sự với mức phạt tiền có thể từ 300 triệu đồng đến 3 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 2 năm và có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 1 năm đến 3 năm.

Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, theo các quy định trên đây về xử phạt vi phạm hành chính, Bộ luật Dân sự và Bộ luật Hình sự, luật sư nhấn mạnh báo Dân trí có thể cân nhắc thực hiện các biện pháp pháp lý sau đối với hành vi lập ra với giao diện giống báo Dân trí.

Cụ thể, báo Dân trí có thể đề nghị các cơ quan Nhà nước xác minh, xử lý vi phạm hành chính, buộc dỡ bỏ trang thông tin điện tử vi phạm; khởi kiện chủ sở hữu trang thông tin vi phạm để yêu cầu tòa án ra quyết định buộc chấm dứt hành vi xâm phạm; buộc xin lỗi, cải chính công khai, bồi thường thiệt hại…

Ngoài ra, báo Dân trí có thể kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xác minh, khởi tố vụ án, khởi tố bị can, điều tra, truy tố, xử lý trách nhiệm hình sự đối với các cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm.

Vi phạm hoạt động không phép

Một luật sư thuộc Đoàn Luật sư TPHCM cho biết, trang thông tin điện tử có tên miền https://datnuoc.com.vn được hoạt động theo Khoản 3 Điều 20 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15 tháng 7 năm 2013 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng.

Theo quy định, trang thông tin điện tử hoạt động theo Khoản 3 Điều 20 Nghị định số 72/2013/NĐ-CP chỉ được cung cấp thông tin về chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, dịch vụ, sản phẩm, ngành nghề và thông tin khác phục vụ cho hoạt động của chính cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp đó và không cung cấp thông tin tổng hợp. Trong khi nội dung trang thông tin điện tử nêu trên đăng tải rất nhiều thông tin tổng hợp, trích dẫn từ nhiều nguồn khác nhau là vi phạm.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, bà Võ Thị Thu Sương, Chánh Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông (TT&TT) TPHCM, cho biết, đơn vị đã nhận được đơn phản ánh của báo về vấn đề trên.

Đại diện Thanh tra sở cho biết, trong vấn đề về việc "nhái giao diện", báo Dân trí có thể chứng minh giao diện của mình đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp phép. Đồng thời, báo chỉ rõ trang web trên đã vi phạm ra sao trong phần giao diện.

Đối với phản ánh trang thông tin trên trích dẫn thông tin không xin phép, đại diện Sở TT&TT thành phố chỉ ra 2 trường hợp. Trước tiên, các cơ quan có thẩm quyền sẽ làm rõ việc trang này đã được cấp phép hay chưa.

Nếu trang thông tin tổng hợp này đã được cấp phép nhưng trích dẫn các thông tin chưa được phép, cơ quan có thẩm quyền sẽ xử lý các vi phạm theo Nghị định 119 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hoạt động xuất bản.

"Trong giấy phép hoạt động sẽ kèm hồ sơ trang thông tin điện tử được phép trích xuất thông tin từ những báo nào", Chánh Thanh tra Sở TT&TT chia sẻ.

Trường hợp 2, nếu trang thông tin điện tử trên chưa được cấp phép mà vẫn trích xuất thông tin thì sẽ bị xử lý về vi phạm hoạt động không phép.