Xử lý trách nhiệm người không công bố thông tin dự báo bão lụt

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật của UB Khoa học, công nghệ và môi trường khái quát, một số đại biểu Quốc hội đề nghị làm rõ trách nhiệm dự báo, cảnh báo khí tượng thuỷ văn trong trường hợp thông tin dự báo, cảnh báo không chính xác, gây hậu quả nghiêm trọng.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, Thường trực UB và ban soạn thảo đã nghiên cứu, bổ sung quy định rõ các hành vi bị cấm, trong đó có hành vi thiếu tinh thần trách nhiệm, vi phạm các quy chuẩn kỹ thuật, quy trình, quy định trong hoạt động quan trắc, giám sát biến đổi khí hậu, dự báo, cảnh báo khí tượng thuỷ văn; cố ý cung cấp các thông tin, dữ liệu khí tượng thuỷ văn sai lệch hoặc không đầy đủ và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Đồng thời, dự thảo quy định về tin dự báo, cảnh báo khí tượng thuỷ văn phải bảo đảm tin cậy, được cập nhật thường xuyên, kịp thời theo diễn biến của hiện tượng khí tượng thuỷ văn; Quy định trách nhiệm của hệ thống quốc gia dự báo, cảnh báo khí tượng thuỷ văn phải xây dựng, thường xuyên cập nhật quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy trình, quy định dự báo, cảnh báo khí tượng thuỷ văn, cũng như phải thực hiện đánh giá chất lượng dự báo, cảnh báo khí tượng; Quy định về điều kiện cấp giấy phép hoạt động dự báo của tổ chức, cá nhân.

Chủ nhiệm UB Khoa học, Công nghệ và môi trường Phan Xuân Dũng cho biết, về đề nghị quy định chặt chẽ quy trình công bố các loại thông tin khí tượng thuỷ văn nhạy cảm, dự thảo Luật đã có quy định về dự báo, cảnh báo, truyền, phát tin dự báo, cảnh báo; sử dụng tin dự báo, cảnh báo khí tượng thuỷ văn (bao gồm cả các thông tin nhạy cảm).

Đồng thời, Luật phòng, chống thiên tai cũng đã có các quy định chi tiết về dự báo, cảnh báo và truyền tin về thiên tai nói chung.

Vấn đề trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân đưa tin sai sự thật, làm ảnh hưởng đến đời sống, KT-XH, cũng từ ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã bổ sung quy định hành vi bị cấm: “Cố ý cung cấp các thông tin, dữ liệu khí tượng thuỷ văn sai lệch hoặc không đầy đủ, vi phạm các quy định về truyền, phát tin dự báo, cảnh báo khí tượng”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng lưu ý, người dân cần được tiếp cận thông tin khí tượng thủy văn một cách chính xác, nếu cảnh báo sai sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế của dân, trật tự xã hội.

Chủ tịch Hội đồng dân tộc của Quốc hội Ksor Phước nhấn mạnh, đối với những thông tin về bão, lũ lụt hay nước dâng ở ao hồ, đập thì phải công bố cho dân. Nếu thông báo sai thì phải chịu trách nhiệm.

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Nguyễn Minh Quang lý giải, đối với lĩnh vực khí tượng thủy văn, nhất là vấn đề báo bão, trong điều kiện nước ta hiện chỉ có thể đáp ứng được tính tương đối, rất khó để dự báo chính xác được.

Về vấn đề trả tiền để được cung cấp thông tin về khí tượng thuỷ văn theo yêu cầu, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước đề nghị quy định rõ, thông tin phổ biến thì bắt buộc phải công bố công khai miễn phí, nếu không công bố là vi phạm. Ví dụ sắp có bão hay lũ lụt mà không công bố là vi phạm. Còn thông tin phục vụ cho tổ chức, cá nhân như thực hiện dự án kinh tế thì được thu tiền.

Thứ trưởng Bộ TN-MT Nguyễn Linh Ngọc cũng khẳng định những tin dự báo, cảnh báo bão, lũ lụt là dịch vụ công bắt buộc phải cung cấp miễn phí đầy đủ, kịp thời, chính xác. Còn thông tin cung cấp để thực hiện dự án kinh tế, kỹ thuật thuộc dịch vụ. Việc thu phí cung cấp thông tin dự báo khí tượng thủy văn sẽ được tính toán xây dựng danh mục cụ thể và đưa vào luật phí, lệ phí.

“Những tin cảnh báo về bão lũ là dịch vụ công, bắt buộc các cơ quan khí tượng thủy văn phải cung cấp đầy đủ, kịp thời, chính xác. Còn những dự án xây dựng dịch vụ kỹ thuật kinh tế thuộc về xã hội hóa thì phải thu tiền, không thì không cung cấp” – ông Ngọc diễn giải.

Theo ông Ngọc, mạng dự báo quốc gia và mạng tiêu dùng thì phải chia sẻ thông tin với nhau để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác làm dự báo, cảnh báo. Để tránh đầu tư chồng chéo lãng phí thì những trạm quan trắc mạng tiêu dùng phải không được trùng với vị trí của trạm quốc gia.

P.Thảo