Xin ý kiến Bộ Chính trị phương án tổ chức UBND theo chế độ thủ trưởng

Ngày 5/2, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Luật Tổ chức Chính quyền địa phương (sửa đổi).

Về tổ chức UBND, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết dự thảo luật này trình theo hướng có 2 loại UBND. Một là UBND hoạt động theo cơ chế tập thể, do HĐND bầu ra và là cơ quan chấp hành của HĐND. Một loại UBND do cơ quan hành chính cấp trên chỉ định ở nơi không có HĐND, làm việc theo chế độ thủ trưởng.

Nhưng Ủy ban Pháp luật đề xuất, nếu thực hiện một cuộc cách mạng về đổi mới, đề cao trách nhiệm và thẩm quyền, thì nên có một mô hình UBND để thống nhất trong cả nước. Theo đó, đây sẽ là cơ quan hành chính và hoạt động theo chế độ thủ trưởng.

Ở nơi có HĐND thì HĐND vẫn bầu ra UBND nhưng không phải UBND hoạt động tập thể mà vẫn bầu ra chủ tịch, phó chủ tịch và một số thành viên. UBND hoạt động theo cơ chế hành chính và người đứng đầu là chủ tịch.

"Như vậy mới thực sự là cuộc cách mạng, mới tránh sự không rõ ràng giữa quyền hạn, nhiệm vụ của tập thể với quyền hạn, nhiệm vụ của cá nhân. Trong hệ thống hành chính, chỉ có Chính phủ là làm việc tập thể, còn lại là hành chính", ông Định nêu phương án của cơ quan thẩm tra.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, đây là một ý mới mà Chính phủ không trình nhưng Ủy ban Pháp luật có thảo luận và đề xuất. Vì vậy, nếu Chính phủ và Thường vụ Quốc hội thống nhất thì Thường vụ Đảng ủy 2 cơ quan bàn để thống nhất báo cáo Bộ Chính trị cho ý kiến.

"Cá nhân tôi được Chủ tịch phân công cùng với anh em làm việc này thì thấy rằng nếu làm được như vậy, đây là một cuộc cách mạng lớn", Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh nội dung này không vướng Hiến pháp.

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng ủng hộ mô hình UBND là cơ quan hành chính để thực hiện chế độ thủ trưởng. Theo Bộ trưởng Trà, nếu thực hiện được mô hình này thì rất hay.

"Ngay khi anh em ngồi làm việc với Ủy ban Pháp luật và báo cáo lại, tôi đồng tình ngay, vì đây là xu thế của thế giới. Nhiều nước trên thế giới hiện nay có thị trưởng, tỉnh trưởng, mô hình này rất hay, vừa phù hợp với xu thế, vừa phát huy được vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu cấp hành chính địa phương", bà Trà nói.

Theo nữ Bộ trưởng, làm được như vậy rất tốt, sẽ đúng là một cuộc cách mạng về tư duy trong vấn đề quản trị địa phương.

Bộ trưởng Nội vụ cho biết trong ngày mai, các nội dung này sẽ được tiếp thu để Đảng ủy Chính phủ thống nhất với Đảng ủy Quốc hội, trình với Bộ Chính trị cho ý kiến.

Góp thêm ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cân nhắc kỹ mô hình này, bởi thẩm quyền chung của UBND là tập thể, thẩm quyền riêng là quyền chủ tịch UBND cấp tỉnh, thành phố.

Trong các luật, quyết định của Quốc hội và Chính phủ đều giao quyền cuối cùng là do chủ tịch UBND tỉnh, thành phố quy định.

Vì vậy, nếu mở rộng, nâng thêm quyền của chủ tịch UBND, theo ông Mẫn, sẽ hợp lý hơn. Ông cho rằng không nên bỏ chế độ tập thể.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết UBND tổ chức theo phương thức mới thực hiện chế độ thủ trưởng, không tiếp tục bố trí những người đứng đầu các sở ngành là thành viên UBND.

"Điều này do quy định của luật chứ không nằm trong quy định của Hiến pháp, nên không vướng với quy định của Hiến pháp", ông Tùng khẳng định.

Ông Tùng cho biết thêm hiện nay, tất cả UBND ở những địa bàn không tổ chức cấp chính quyền địa phương (không có HĐND) đều hoạt động theo chế độ thủ trưởng và điều này Quốc hội đã quy định.

Phát biểu sau đó, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho hay Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát quy định này có vi hiến hay không

Nếu không vi hiến, Phó Thủ tướng nhận định đây là đổi mới rất lớn, nên đề nghị đưa ra bàn trong phạm vi của 2 Đảng ủy Chính phủ và Quốc hội để thống nhất. Nếu hai bên thống nhất sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền cho ý kiến.