Vụ “siêu xe đồ chơi” gắn biển xanh: Quan điểm trái chiều của luật sư

Sau khi đăng tải bài viết phản ánh ý kiến của Thiếu tướng Trần Thế Quân- Phó cục trưởng Cục Pháp chế và Cải cách hành chính tư pháp (Bộ Công an) xung quanh việc Công an TP Cần Thơ chỉ đạo các đơn vị chức năng làm rõ động cơ, mục đích của việc đăng hình ảnh dàn “siêu xe” mô hình bằng nhựa gắn biển xanh của tỉnh Cần Thơ kèm lời chú thích “Sắp có biến lớn rồi”, Dân trí tiếp tục ghi nhận những ý kiến trái chiều xung quanh việc này.

Trao đổi với PV Dân trí sáng 10/2, luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM cho rằng, biển xe màu xanh được pháp luật quy định chỉ dùng cho cơ quan nhà nước. Người nào sử dụng biển xanh để trục lợi hoặc khiến nhiều người khác hiểu sai thông tin đều có thể vi phạm các quy định của pháp luật hiện hành.

“Câu chuyện này cũng giống như sử dụng tiền giả vậy. Chỉ có cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới được phát hành tiền, nhưng ai đó tung tiền giả ra cộng đồng là vi phạm pháp luật. Biển xanh chỉ được cấp cho cơ quan nhà nước nên dù sử dụng xe mô hình nhưng gắn biển xanh có dãy số trùng y như dãy số đã cấp cho cơ quan nhà nước, rồi chụp ảnh tạo hiệu ứng giống y như thật để đưa lên mạng xã hội thì có thể vi phạm rồi.

Nếu chiếc xe mô hình đó dùng biển số xanh nhưng đánh số ký hiệu XZY chẳng hạn, không gây nhầm tưởng thì không có vấn đề gì, nhưng ghi rõ biển số trùng với biển số xe của cơ quan nhà nước nào đó thì lại là vấn đề khác”- ông Hậu phân tích.

Luật sư Hậu cho rằng mỗi người cần chú ý tới việc đưa thông tin, hình ảnh liên quan tới người khác lên mạng xã hội. “Đưa hình ảnh, biển số xe của người khác lên mạng xã hội có thể bị người ta khởi kiện, bởi đó là thông tin riêng tư, bất khả xâm phạm. Ví dụ như ai đó đưa ảnh chiếc xe có gắn biển số giống y chang biển số xe của tôi lên mạng với ý đồ không tốt thì đương nhiên tôi sẽ khởi kiện người đó chứ”- ông Hậu nêu ví dụ.

Chung quan điểm, luật sư Nguyễn Anh Thơm (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng, nếu là xe mô hình gắn biển xanh thì người đăng tải phải chú thích rõ ràng hoặc chụp một khung cảnh nào đó không gây nhầm lẫn. Tuy nhiên trong trường hợp này, người sử dụng mạng xã hội đã dùng kỹ thuật phóng to ảnh lên cho giống với kích thước xe và biển thật để tạo sự chú ý, dù mục đích có thể chỉ để vui, chứ không có ý đồ lan truyền thông tin xấu.

Ông Thơm nhận định, mọi công dân trưởng thành đều phải nhận thức được hành vi của mình trước pháp luật và tránh vô tình gây hoang mang trong dư luận như trường hợp này.

"Không phạm luật, không thể xử phạt"

Trong khi đó, luật sư Phạm Văn Phất (Đoàn luật sư TP Hà Nội) dẫn ra quy định tại Điều 122 Bộ luật Hình sự về việc chỉ có thể xem xét xử lý hình sự một người về tội “vu khống” nếu người đó có hành vi bịa đặt, loan truyền những điều biết rõ là bịa đặt nhằm xúc phạm danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc bịa đặt là người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền.

“Với một vài tấm ảnh “siêu xe” đồ chơi gắn biển xanh và dòng trạng thái “Sắp có biến lớn rồi” thì không thể tìm được một cá nhân cụ thể nào bị phạm danh dự hoặc bị gây thiệt hại quyền, lợi ích hợp pháp, cũng không thể tìm được một cá nhân cụ thể nào bị tố cáo là phạm tội trước cơ quan có thẩm quyền”- ông Phất nói.

Ông Phân phân tích, Luật Tố cáo năm 2011 nêu rõ, “tố cáo là việc công dân theo thủ tục do Luật này quy định báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức”. Như vậy, một dòng trạng thái trên trang facebook cũng không thể được coi là một đơn tố cáo gửi cơ quan có thẩm quyền.

Bên cạnh đó, hành vi điều khiển xe ô tô gắn biển số không đúng với Giấy đăng ký xe hoặc biển số không do cơ quan có thẩm quyền cấp là hành vi vi phạm hành chính và bị phạt tiền từ 4 - 6 triệu đồng theo quy định tại điểm d khoản 5 Điều 16 Nghị định 46/2016 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.

“Như vậy, nếu có một ai đó sở hữu “siêu xe” thật mà có gắn biển số giả (kể cả biển xanh) thì người đó cũng chỉ bị xử phạt hành chính, không bị coi là phạm tội “làm giả giấy tờ của cơ quan tổ chức”. Gắn biển số giả và làm giả giấy đăng ký xe là 2 hành vi hoàn toàn khác nhau. Không thể suy diễn cứ “gắn biển số giả” là đồng nghĩa với việc “làm giả giấy đăng ký xe””- ông Phất lý giải.

Luật sư Phất đánh giá, dù kết quả cuối cùng được Công an TP Cần Thơ đưa ra như thế nào thì cũng đã cho thấy sự khác biệt, thậm chí là đối lập về cách hiểu, cách vận dụng các quy định của pháp luật, đặc biệt là pháp luật hình sự giữa giới luật sư và cơ quan công an về những vụ việc cụ thể như thế này.

“Điều đó không khỏi khiến cho đông đảo người dân hoang mang và thấy các quy định của pháp luật càng trở lên mơ hồ, khó hiểu. Rủi ro pháp lý như đang rình rập, dõi theo nhất cử nhất động của mỗi cá nhân, kể cả những cá nhân luôn muốn tuân theo pháp luật vì một hành vi ứng xử mà đến luật sư - người được coi là có am hiểm pháp luật, cũng cho là hợp pháp. Nếu thực trạng này trở lên phổ biến thì xã hội khó có thể ổn định và phát triển được”- luật sư Phất bày tỏ quan điểm.

Thế Kha