"Vụ SCB, Việt Á, nếu không trả hồ sơ điều tra bổ sung thì không làm được"

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) trong phiên chất vấn, trả lời chất vấn chiều 21/8 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đề nghị Viện trưởng VKSND Tối cao Lê Minh Trí cho biết các giải pháp đã triển khai và những chuyển biến trong việc giảm tỷ lệ trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung.

Trả lời chất vấn của nữ đại biểu, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí cho rằng trả hồ sơ điều tra bổ sung giữa các cơ quan tố tụng là biện pháp tố tụng được phép sử dụng, để chống oan sai, chống lọt tội phạm.

Điều quan trọng, theo Viện trưởng Lê Minh Trí, là phải sử dụng đúng biện pháp này.

"Trong quá trình điều tra, kết thúc điều tra, kể cả truy tố, chuyển sang xét xử, cơ quan tòa án hoặc kiểm sát phát hiện, hoặc phát sinh tình tiết mới, thấy có thể làm thay đổi bản chất tội phạm thì phải trả hồ sơ", ông Trí nói.

Theo ông, tội phạm ngày càng hoạt động tinh vi, phức tạp, kể cả tội phạm phi truyền thống. Thực tế này đặt ra những vấn đề là thủ tục tố tụng nhiều khi không theo kịp tính chất phức tạp của tội phạm.

Viện trưởng VKSND Tối cao dẫn chứng tội phạm xuyên quốc gia, tội phạm công nghệ cao gây án ở nước này nhưng hậu quả, thiệt hại lại ở nước khác, với một đối tượng khác.

Khi tính chất tội phạm vừa phức tạp mà vừa phải bảo vệ quyền con người, đặc biệt không được oan sai, không được bỏ lọt tội phạm, thì "trả hồ sơ điều tra bổ sung là việc cần phải làm, nhưng không được lạm dụng".

Viện trưởng Lê Minh Trí cũng chỉ ra thực tế Bộ Luật Hình sự và Luật Tố tụng Hình sự hiện có một số vướng mắc chưa được cơ quan có thẩm quyền hướng dẫn, giải thích, dẫn đến khác nhau về nhận thức, áp dụng pháp luật của các cơ quan tố tụng, đặc biệt của điều tra, kiểm sát viên, thẩm phán.

Ví dụ, ở cơ quan kiểm sát các cấp, có những tình huống vụ án phức tạp, đưa ra đánh giá, nhận xét vẫn còn ý kiến khác nhau. Rồi Hội đồng thẩm phán ở các cấp, kể cả Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao khi luận án cũng có những ý kiến khác nhau. Song theo ông Trí, đây cũng là chuyện bình thường.

Từ đó, ông tái khẳng định việc trả hồ sơ điều tra bổ sung mà làm đúng pháp luật, không có gì phải băn khoăn.

Chia sẻ thêm, Viện trưởng Viện KSND Tối cao cho biết thời gian qua, từ người đứng đầu Viện KSND các cấp cho đến các kiểm sát viên đều hạn chế tối đa việc trả hồ sơ điều tra bổ sung, nhưng nếu không bảo đảm chống oan sai, chống bỏ lọt tội phạm thì vẫn phải trả.

Thêm nữa, trả hồ sơ điều tra bổ sung là biện pháp kỹ thuật với một số vụ án quá phức tạp. "Như vụ án SCB, Việt Á, Đăng kiểm, nếu không trả hồ sơ điều tra bổ sung thì không làm được, kể cả đã khoanh, tách vụ án rồi, vẫn phải trả hồ sơ điều tra bổ sung, để có đủ thời gian chứng minh tội phạm", ông Trí nói.