Vụ Mazda3 bị "chồng xác": Quyền đăng ký lại phương tiện của chủ xe

Liên quan tới vụ việc chủ xe Mazda3 ở Hà Nội bị Phòng CSGT, Công an Hà Nội từ chối cấp lại đăng ký xe, do phương tiện bị gắn số khung, số máy của một ô tô khác vào (còn gọi là "chồng xác"), phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi với các luật sư để phân tích tình huống pháp lý về sự việc này.

Chủ xe có quyền được làm lại đăng ký

Trao đổi với phóng viên Dân trí, Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), cho rằng đây là thủ tục hành chính được thực hiện trên cơ sở bản án của tòa án. Bản án của tòa đã xác định chủ tài sản là anh H. thì cơ quan chức năng có trách nhiệm phải đăng ký lại phương tiện cho anh này.

"Trường hợp cơ quan chức năng từ chối đăng ký, anh H. có quyền khởi kiện đến tòa án để được giải quyết theo thủ tục tố tụng hành chính", luật sư Cường nói.

Luật sư Cường nhìn nhận đây là một sự việc khá hy hữu, khi chủ xe đã tìm lại được chiếc ô tô của mình bị mất cách đây 2 năm, nhưng lại không được cơ quan chức năng cấp lại đăng ký xe, do phương tiện đã bị hàn cắt số khung, thay đổi số máy.

"Trong việc này, cơ quan chức năng cũng cần xem xét, tạo điều kiện cho anh H. trong việc thực hiện quyền sở hữu xe của mình. Về mặt pháp lý, rõ ràng bản án đã có hiệu lực, xác định anh H. là nạn nhân, là chủ chiếc Mazda3 và đã được tòa trả lại chiếc xe. Vậy anh H. hoàn toàn có quyền được thực hiện các quyền đăng ký xe của mình theo quy định của pháp luật", luật sư Cường phân tích.

Chủ xe có quyền khởi kiện?

Trao đổi thêm với phóng viên Dân trí, luật sư Lê Hồng Hiển, Giám đốc Hãng luật Lê Hồng Hiển và Cộng sự (Đoàn luật sư TP Hà Nội), cũng đồng tình với ý kiến của luật sư Cường. 

Ông Hiển cho hay, cơ quan đăng ký xe cần căn cứ vào quy định tại Khoản 5 Điều 18 Thông tư 58 để giải quyết cấp lại đăng ký xe cho anh H., đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu phương tiện.

Luật sư Hiển viện dẫn, tại Điều 18 Thông tư số 58/2020/TT-BCA ngày 16/6/2020 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định: "Xe bị cắt hàn hoặc đục lại số máy, số khung hoặc số máy hoặc số khung thì không giải quyết đăng ký.

Xe có quyết định tịch thu hoặc có quyết định xử lý vật chứng ghi có số máy, số khung, nhưng quá trình bảo quản xe lâu ngày dẫn đến số máy hoặc số khung bị ăn mòn, bị mờ, hoen gỉ hoặc cơ quan giám định kết luận số máy, số khung bị đục, bị tẩy xóa hoặc không xác định được số khung, số máy nguyên thủy thì cho đóng lại số theo số của biển số xe".

Quy định này được hiểu là trong trường hợp chủ phương tiện cố ý làm sai lệch số khung, số máy nhằm hợp thức hồ sơ đăng ký thì sẽ không được giải quyết đăng ký xe. Đối với trường hợp của anh H. là xe bị đánh cắp và bị "chồng xác" thì cơ quan chức năng cần đóng lại số theo số của biển số xe cho chủ phương tiện.

"Bởi anh H. đã được xác định là bị hại trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản, chiếc xe Mazda3 của anh bị đối tượng lừa đảo chiếm đoạt và đã được các cơ quan tiến hành tố tụng trả lại cho chủ sở hữu, có biên bản giao nhận vật chứng, trong đó xác định cụ thể đặc điểm của chiếc xe (bao gồm nhãn hiệu xe, biển số xe, số khung, số máy…)", luật sư Hiển phân tích.

Cũng theo luật sư Hiển, ngày 1/7, Bộ trưởng Bộ Công an đã ban hành Thông tư số 24/2023 quy định về quy trình cấp, thu hồi đăng ký, biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, có hiệu lực từ ngày 15/8 tới đây (thay thế Thông tư số 58). Trong đó, tại Khoản 5 Điều 30 cũng quy định:

"Xe bị tịch thu theo quy định của pháp luật có số máy, số khung hoặc số máy, số khung bị hàn, cắt, đục sửa, tẩy xóa, không xác định được số máy, số khung nguyên thủy, nếu đủ điều kiện đăng ký xe để tham gia giao thông và trước khi tịch thu, cơ quan được giao chủ trì xử lý tài sản đề nghị Phòng Cảnh sát giao thông tại địa phương phối hợp.

Tổ chức đóng lại số máy, số khung theo nguyên tắc: Seri ký hiệu địa phương đăng ký, năm, số của biên bản tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính, chứng chỉ hành nghề; quyết định tịch thu hoặc biên bản tịch thu ghi theo số máy, số khung đã được Phòng Cảnh sát giao thông đóng lại theo nguyên tắc tại khoản này.

Kèm theo quyết định đóng số máy, số khung là cơ sở để giải quyết đăng ký xe (bản chà số máy, số khung sau khi đóng, phải được dán vào quyết định đóng số máy, số khung)".

Từ đó, luật sư Hiển khẳng định: "Trong trường hợp cơ quan đăng ký xe không giải quyết đăng ký xe cho chủ phương tiện thì anh H. có thể khởi kiện vụ án hành chính ra tòa án có thẩm quyền, để giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính".