Vì sao Bộ trưởng Đinh La Thăng mất ngủ?

Đường như “luống khoai”, “ruộng cày”!

Được nâng cấp hồi đầu năm 2014 với mức kinh phí đầu tư lên đến hàng trăm tỷ đồng, tuy nhiên hình ảnh mới nhất của Quốc lộ 5 đoạn qua Hải Phòng hiện lên trước mắt người đi tham gia giao thông là sự sụt lún nặng nề, tới mức khi mới nhìn người ta ngỡ tưởng đó là những “luống khoai”, “ruộng cày” trên đường.

Theo ghi nhận của PV Dân trí, mặt đường Quốc lộ 5 bị lún nặng bắt đầu từ ngã tư Big C trên đường Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Văn Linh đến hết địa phận thành phố Hải Phòng, nhiều điểm lún có độ sâu tới hơn 10cm. Sự hằn lún của mặt đường Quốc lộ 5 đe dọa nghiêm trọng đến trật tự an toàn giao thông, thậm chí nhiều vụ tai nạn giao thông đã xảy ra.

Ngay khi Dân trí đăng tải thông tin về sự hằn lún nghiêm trọng của mặt đường Quốc lộ 5, Bộ trưởng Giao thông Vận tải (GTVT) Đinh La Thăng đã lập tức yêu cầu Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường trực tiếp thị sát tuyến này và đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình hình hằn lún. Theo Bộ GTVT, công trình bị hư hỏng vẫn nằm trong thời gian bảo hành, các nhà thầu thi công đang rốt ráo triển khai xử lý sự hằn lún này và sẽ hoàn thành trong tháng 7 tới đây.

Cách Quốc lộ 5 không xa, Quốc lộ 18 đoạn Uông Bí - Hạ Long được làm theo hình thức BOT mới thông xe kỹ thuật hôm 18/5 nhưng đã phát hiện một số vị trí mặt đường bị hư hỏng cục bộ. Khi sự cố xảy ra, chủ đầu tư dự án là Công ty CP phát triển Đại Dương đã “trần tình” rằng quá trình thi công được kiểm soát chặt chẽ mọi quy trình, tiêu chuẩn, kiểm tra móng đường không có hiện tượng gì. Tuy nhiên, kết quả kiểm định mẫu lại cho thấy quy trình thi công mặt đường bê tông nhựa có vấn đề rất lớn về vật liệu, nhà thầu đã thay thế thành phần bột khoáng bằng… cát!?

Sự gian dối trong thi công được công bố đã khiến người đứng đầu ngành giao thông - Bộ trưởng Đinh La Thăng vô cùng giận dữ, Bộ trưởng chỉ đạo "đuổi" toàn bộ nhà thầu, tư vấn giám sát và cấm cửa không cho tham gia các dự án giao thông. Các đơn vị tham gia dự án phải sửa chữa nhanh chóng và không cho phép thu phí trên tuyến này cho đến khi đường được hoàn thiện với chất lượng tốt nhất để đảm bảo sự êm thuận cho người tham gia giao thông.

Trong khi đó, Dự án mở rộng Quốc lộ 1A đoạn Vinh- Hà Tĩnh và tuyến tránh Vinh vốn được đánh giá là tuyến đường kiểu mẫu cả về tiến độ và chất lượng công trình được Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (Cienco4) đầu tư theo hình thức BOT. Sự “mỹ miều” của con đường tưởng rằng sẽ đẹp mãi với thời gian nhưng nào ngờ mới khai thác sử dụng được vài tháng thì đường đã bị hằn lún nghiêm trọng. Tổng Giám đốc của Cienco 4 thừa nhận, những vị trí chưa hằn nhưng có nguy cơ thì xảy ra rất nhanh, chỉ 2 ngày đã hằn lún 4cm, ở làn xe tải chạy xuất hiện nhiều vị trí vệt hằn lún sâu tới 10cm.

Dự án xây dựng Quốc lộ 3 mới Hà Nội - Thái Nguyên có tổng mức đầu tư là hơn 10.000 tỷ đồng, do Ban Quản lý Dự án 2 - Bộ GTVT làm đại diện chủ đầu tư. Dự án Quốc lộ 3 mới Hà Nội - Thái Nguyên, được thông xe kỹ thuật toàn tuyến vào tháng 1/2014, nhưng xe mới chạy trên cao tốc được gần nửa năm thì mặt đường đã bị hằn lún. Cùng với sự không “thông” của các hạng mục phụ trợ trên tuyến, mới đây Bộ trưởng Đinh La Thăng đã phê bình đích danh Phó Tông Giám đốc Ban Quản lý Dự án 2 và “dọa” sẽ cách chức nếu đến cuối tháng 7 dự án vẫn chưa hoàn thiện.

Một số ý kiến nêu lên rằng để xảy ra tình trạng hằn lún mặt đường liên quan không nhỏ đến trách nhiệm và vai trò của tư vấn giám sát công trình, đặc biệt là sự tiêu cực của tư vấn giám sát nội. Tuy nhiên, thực tế là ở những “siêu” dự án có sự giám sát chặt chẽ của tư vấn giám sát Cuba ở tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình, tư vấn Tây Ban Nha ở Dự án cao tốc Nội Bài - Lào Cai, và đường cũng lún như thường…

Vấn đề con người, chất lượng thi công

Thực trạng hằn lún đường không phải bây giờ mới xảy ra mà đã xuất hiện từ vài năm trước, nhưng điều đáng nói là tình hình ngày càng nghiêm trọng ngay cả ở những dự án đường được xây dựng theo tiêu chuẩn câp cao, dự án đường cao tốc được kỳ vọng là sẽ mang đẳng cấp quốc tế. Tuy nhiên, dù nhiều hội thảo tầm cỡ được tổ chức để tìm kiếm nguyên nhân và giải pháp, nhiều chuyên gia đầu ngành đã vào cuộc, nhiều thử nghiệm đã được tiến hành, nhưng suốt những năm qua việc khắc phục sự cố dường như không có kết quả, thậm chí giới chức ngành giao thông đã phải thừa nhận một hiện thực trái quy luật là đường càng làm càng… lún.

Ông Hoàng Hà - Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ, Bộ GTVT - cho biết: Qua phân tích nguyên nhân cho thấy, đơn vị thi công chưa kiểm soát được cốt liệu đầu vào, giải pháp thiết kế lại không linh hoạt giữa các vị trí, dùng một loại kết cấu áo đường áp dụng cho tất cả các loại đường, trên các vùng miền, điều kiện địa chất, thời tiết.

Trong khi đó, ông Trần Xuân Sanh - Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng và chất lượng Công trình giao thông, Bộ GTVT - chỉ ra nguyên nhân gây hằn lún đường là do chưa kiểm soát được vật liệu đầu vào đúng chuẩn, một số dự án chưa đạt yêu cầu, chưa kiểm soát được thành phần cốt liệu tại mỏ, máy móc thiết bị lạc hậu. Một điều đáng chú ý khác là trong vài năm trở lại đây có sự nở rộ của các đơn vị thi công bê tông nhựa mà không hoặc có rất ít kinh nghiệm.

Theo TS.Trịnh Xuân Cường - cố vấn Bộ trưởng Bộ GTVT: “Đường phải chịu được thời tiết, chứ không phải là đường để chạy trong nhà. Một số chỗ hỏng khi khoan ra thí nghiệm, kiểm định cho thấy là do chất lượng không đảm bảo. Tôi đã đi cùng đoàn kiểm tra, khi cắt 1 miếng bê tông ra thì thấy 2 lớp tách rời, rõ ràng đây là hiện tượng trượt, lớp dính bám giữa 2 lớp bê tông nhựa mịn và bê tông nhựa hạt trung không đảm bảo… Nguyên nhân là do con người”.

Bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến vấn đề hằn lún mặt đường, PGS.TS Trần Đắc Sử - Hiệu trưởng trường Đại học GTVT - khẳng định: Công trình kém chất lượng thì vấn đề mấu chốt là yếu tố con người, nếu không tăng cường giám sát và quản lý thì không thể đảm bảo chất lượng.

Trước tình hình hiện nay, Bộ trưởng Đinh La Thăng đã rốt ráo chỉ đạo, những nơi đang hằn lún phải khắc phục ngay trong tháng 7, toàn bộ chi phí nhà thầu chịu trách nhiệm. Cố gắng cuối năm nay tìm ra nguyên nhân thực sự và đưa ra giải pháp khắc phục dứt điểm hằn lún, đừng để ai cũng nói đúng và làm đúng nhưng đường thì vẫn... hỏng. Vị Bộ trưởng này cũng bày tỏ đã nhiều đêm mất ngủ vì vấn đề đường hằn lún!

Châu Như Quỳnh