Trai tráng Đồng Kỵ rước pháo khổng lồ, tung hô quan đám
(Dân trí) - Sáng mùng 4 Tết Kỷ Hợi (8/2), người dân Đồng Kỵ (Từ Sơn, Bắc Ninh) khai hội làng truyền thống với màn rước hai quả pháo khổng lồ và tung hô quan đám trên khoảng sân ngôi đình cổ kính tuyệt đẹp.
Trong khi đó các ông đám có 93 người. Các ông đám - bà đám đều là người làng Đồng Kỵ đại diện cho 4 giáp: Đông, Đoài, Thiên, Thượng và đều sinh năm Kỷ Dậu 1969.
Ngoài ông đám bà đám là các cụ bô lão, chức sắc, tráng đinh... ước tính lên đến hàng trăm người. Đoàn rước đi đến đâu, tiếng hô vang dội đến đó.
Thành phần quan trọng nhất trong đám rước chính là 4 ông đám đỏ (trang phục đỏ). Đây là 4 vị đã được làng Đồng Kỵ tuyển lựa vượt qua các điều kiện khắt khe. Các ông đám đỏ sẽ là những nhân vật chủ đạo trong màn "dô" ông đám.
Các ông đám đỏ mỗi năm lại đổi một lần khi diễn ra lễ hội, vì việc tuyển lựa khắt khe và là một niềm vinh dự, nên ai được chọn làm ông đám thì đều lấy làm tự hào.
Lễ vật chính của đám rước chính là 2 quả pháo khổng lồ làm bằng gỗ, được sơn son thếp vàng trang trí cầu kỳ và được bảo quản cẩn thận để sử dụng lâu dài.
Sau khoảng 2 giờ đồng hồ, 2 quả pháo khổng lồ đã nằm yên vị trước sân đình, tráng đinh lui ra ngoài nhường lại đình làng để các bô lão và các vị chức sắc tế lễ.
Trang phục của tráng đinh là chiếc quần cộc đỏ, hoặc khố đỏ. Đây là trang phục truyền thống khi "dô" ông đám bất kể trời nóng hay lạnh cắt da thịt.
Tiếng trống lớn trong đình tế lễ kết thúc, ngay lập tức lệnh được ban ra, các tráng đinh lao vào đình bế bổng 4 ông đám đỏ công kiệu ra ngoài, bắt đầu màn "dô" ông đám. Trong ảnh là ông đám đỏ Chử Văn Oánh đại diện giáp Đông.
Ông đám Vũ Văn Bình đại điện giáp Tiên của làng Đồng Kỵ điều khiển các tráng đinh trong màn "dô" ông đám sôi động.
Tiếp đến là ông đám Lê Văn Thái đại diện giáp Thượng phất tay múa điệu kỳ ảo làm mê hoặc đám tráng đinh. Tường truyền màn "dô" ông đám chính là biểu thị tinh thần thượng võ của ông cha khi xưa đánh giặc ngoại xâm.
4 ông đám múa hát trên tay các tráng đinh lực lưỡng mình trần trong màn "dô" ông đám ở sân đình làng Đồng Kỵ.
Ông đám Dương Văn Khải đại diện giáp Đoài bình thường chậm chạp song lại rất hưng phấn trong màn "dô" ông đám.
Lễ hội Đồng Kỷ nay đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Đây là một lễ hội đặc sắc của người dân Kinh Bắc trong những ngày đầu xuân năm mới.
Hữu Nghị