TPHCM: Hàng loạt sai phạm đất đai tại Khu Công nghệ cao

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa công bố kết luận về việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của 41 hộ dân liên quan đến dự án Khu Công nghệ cao (KCNC) TPHCM.

TTCP cho biết, việc hình thành và đầu tư dự án KCNC vì mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của TP nói riêng và cả nước nói chung. Tuy nhiên, vì nóng vội triển khai dự án, UBND TPHCM và các sở, ngành có liên quan, Ban Quản lý KCNC và UBND quận 9 đã bỏ qua nhiều thủ tục bắt buộc về quy hoạch, trình tự thủ tục thu hồi, giao đất được quy định trong Luật đất đai 1993 và các luật liên quan.

Đồng thời, TPHCM không thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 989/QĐ-TTg năm 1998 (giao nhiệm vụ tiến hành chuẩn bị thành lập KCNC TPHCM) dẫn đến việc khiếu nại, tố cáo bức xúc, gay gắt của nhiều công dân.

Quyết định một nơi, thu hồi đất một nẻo

TTCP chỉ ra rằng trong 3 quyết định thu hồi đất của UBND TPHCM (số 2666, số 2717 và số 2193, có tổng diện tích khoảng 913,1ha) và quyết định 989 của Thủ tướng Chính phủ (800ha) không có tên phường Hiệp Phú. Nhưng thực tế, cơ quan chức năng lại thu hồi đất tại phường Hiệp Phú và không thu hồi đất phường Phước Long B.

Đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới khiếu nại bức xúc gay gắt của các hộ dân bị thu hồi đất. Tuy nhiên, 8 năm sau quyết định của Thủ tướng, UBND TPHCM mới ban hành quyết định số 4877/QĐ-UBND điều chỉnh, bổ sung địa danh đất thu hồi, thay đổi tên phường Phước Long B thành phường Hiệp Phú.

Về công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, TTCP chỉ ra rằng cả 3 quyết định thu hồi và giao đất của UBND TPHCM không thực hiện phối hợp với Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường và các bộ, ngành liên quan xây dựng Quy hoạch tổng thể và nghiên cứu khả thi giai đoạn 1 KCNC để trình Thủ tướng phê duyệt là trái với chỉ đạo của Thủ tướng tại quyết định số 989.

Theo kết luận thanh tra, từ năm 1998-2008, UBND TPHCM không lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, chỉ căn cứ đồ án điều chỉnh quy hoạch chung KCNC, chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt để điều chỉnh quy hoạch, xác định quy mô diện tích chức năng KCNC từ 800ha thành 804ha là chưa phù hợp quy định khi thu hồi đất và giao đất.

TTCP kết luận, Chủ tịch UBND TPHCM thời kỳ thực hiện dự án có thiếu sót về trình tự thủ tục thu hồi và giao đất. Đây là trách nhiệm của UBND TP, Sở Quy hoạch Kiến trúc, Sở Tài nguyên và Môi trường.

Không lập phương án đền bù, hỗ trợ tái định cư

TTCP cũng chỉ ra rằng, UBND TPHCM chỉ đạo quận 9 tiến hành thực hiện đền bù, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhưng không lập phương án để trình cấp có thẩm quyền phê duyệt là nguyên nhân chính dẫn đến việc khiếu nại bức xúc kéo dài của nhiều hộ dân bị thu hồi đất.

Bên cạnh đó, TTCP cũng kết luận công tác quản lý sử dụng kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng của dự án có sự buông lỏng quản lý dẫn đến thiếu kiểm soát. Hậu quả là Ban quản lý KCNC và Ban Quản lý giải phóng mặt bằng quận 9 đã thực hiện chi tạm ứng từ nguồn kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng. Đây là hình thức chiếm dụng vốn ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, nguồn tiền trên được dùng để mua căn hộ chung cư hoặc chuyển nhượng nền đất của 8 dự án phục vụ tái định cư từ năm 2002 đến nay vẫn chưa được quyết toán với Sở Tài chính để hoàn trả tiền tạm ứng.

Từ kết quả kiểm tra, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND TPHCM rà soát, xem xét các trường hợp bị thu hồi đất và tài sản mang tính đặc thù, có biện pháp giải quyết theo hướng đảm bảo hài hòa quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất, không để phát sinh khiếu nại, tố cáo.

Bên cạnh đó, cơ quan chức năng khẩn trương thu hồi tiền sử dụng đất, chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, giá thành xây dựng căn hộ chung cư hoặc nền đất ở đã có hạ tầng kỹ thuật từ việc điều chỉnh 5.668/7.383 căn hộ và nền đất trong tổng quy mô đầu tư 8 dự án tái định cư.

Đồng thời, chấm dứt ngay việc chi tạm ứng nguồn kinh phí bồi thường giải phóng mặt bằng trái quy định, ra quyết định thu hồi 81 tỷ đồng của công ty TNHH MTV Dịch vụ Công ích quận 9 ứng vốn ngân sách từ năm 2005 đến nay chưa hoàn trả.

TTCP cũng kiến nghị Thủ tướng giao UBND TPHCM kiểm điểm các cơ quan tham mưu đã ban hành quy định chính sách đền bù hỗ trợ thiệt hại mà không lập phương án bồi thường, buông lỏng quản lý liên quan đến việc thu hồi đất.

Quốc Anh