TPHCM có 9.000ha đất ngoại thành có thể làm metro TOD

Sáng 25/2, Tổng lãnh sự quán Liên hiệp Vương quốc Anh và Bắc Ireland tại TPHCM phối hợp với UBND TPHCM tổ chức hội thảo giải pháp triển khai mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng TOD (Transit Oriented Development).

Buổi làm việc tập trung bàn luận về các giải pháp chiến lược để TPHCM đạt mục tiêu hoàn thành trên 200km metro TOD, nội địa hóa 70% tổng mức đầu tư và tạo nguồn thu nhượng quyền từ TOD.

Điểm nghẽn 

Ông Bùi Xuân Cường, Phó chủ tịch UBND TPHCM, cho biết việc phát triển đô thị theo định hướng lấy giao thông công cộng làm trung tâm, nhằm mục tiêu thúc đẩy quá trình tăng trưởng xanh và bền vững cho TPHCM cũng như toàn vùng.

Để hiện thực hóa lĩnh vực đầy mới mẻ này, TPHCM nhận thức được việc trao đổi, tiếp thu kiến thức từ những đất nước phát triển đi trước như Anh là rất quan trọng.

"TPHCM rất cần sự hỗ trợ về tri thức, công nghệ ngay từ giai đoạn chuyển đổi mô hình đường sắt đô thị thuần túy sang mô hình metro TOD, thu hút nhà đầu tư chiến lược", ông Bùi Xuân Cường nói.

Ông Bùi Xuân Cường kỳ vọng hội thảo sẽ đi sâu vào bàn luận những phương thức thực hiện khả thi, tối ưu để sớm hướng đến mục tiêu ký kết bản ghi nhớ hợp tác.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng phòng quản lý hạ tầng kỹ thuật (Sở Xây dựng), cho biết trong bối cảnh TPHCM bước vào kỷ nguyên vươn mình, việc thúc đẩy phát triển metro đến 2030, hoàn thiện đến năm 2050 theo mô hình phát triển TOD là rất cấp bách.

Trong đó, việc phát triển đô thị theo mô hình TOD quanh các nhà ga giao thông công cộng quy mô lớn, bổ sung hạ tầng kết nối vùng, kết nối các khu vực của TPHCM hiện nay cần có chiến lược.

Tuy nhiên, điểm nghẽn hiện nay là cơ chế thực thi TOD vẫn chưa thật sự thông suốt, các quy trình kỹ thuật, pháp lý toàn diện vẫn chưa có điều kiện phát huy, thời gian thủ tục kéo dài.

Do đó, những vấn đề đặt ra cần giải quyết khi vận dụng cơ chế, chính sách đặc thù được Quốc hội thông qua như thế nào, đối với phân kỳ phát triển theo quy hoạch, cần xác định các khu vực hành lang, trọng điểm để ưu tiên thực thi.

Đất ngoại thành có tiềm năng để triển khai TOD

Ông Tuấn cho biết với hiện trạng TPHCM hiện nay, khu đất ngoại thành được nhắm đến là vị trí có tính khả thi cao khi triển khai phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng. Ngoài ra, đơn vị cũng nghiên cứu thấy 9.000ha khu vực đất trống, đất nông nghiệp hoặc các khu đất lân cận cũng là một phương án để chuyển đổi chức năng để phát triển theo định hướng này.

TS Nguyễn Hoàng Tùng, Phó nhóm TOD (chương trình GCIP), cho biết các yếu tố chiến lược đúc kết từ kinh nghiệm các thành phố lớn trên thế giới (như Singapore, Hong Kong, Thâm Quyến, Quảng Châu, Luân Đôn...), có thể áp dụng cho TPHCM trong vấn đề này đó là TOD dài hạn kết hợp chặt chẽ dự án phát triển giao thông và sử dụng đất, xây dựng hệ thống chính sách, quy định nhất quán hỗ trợ triển khai TOD, triển khai TOD thông qua các cơ quan chuyên trách, có năng lực quản lý cao, hợp tác chặt chẽ với khu vực tư nhân.

Về quy định thể chế, các nước áp dụng nhiều mô hình hợp tác phát triển TOD khác nhau, trong đó có Cơ quan phát triển, vận hành tích hợp đường sắt, đô thị; hoặc mô hình Nhà nước đầu tư cơ sở hạ tầng kết hợp với các nhà phát triển bất động sản tư nhân; hay tư nhân đầu tư phát triển đường sắt, vận hành và chuyển giao (BOT).

Kết quả từ những cách làm trên của các thành phố lớn trên thế giới cũng là mục tiêu của TPHCM đang hướng đến đó là giảm sử dụng xe cá nhân, và tăng trưởng kinh tế thông qua sử dụng đất hiệu quả, hợp tác công - tư; giảm thời gian di chuyển và tăng giá trị bất động sản gần các nhà ga; hệ thống metro mở rộng nhanh chóng với hiệu quả vận hành cao hơn.