Tổng thống Timor Leste sắp thăm Việt Nam

Thông tin được Bộ Ngoại giao cho biết tối 29/7. 

Việt Nam và Timor Leste có quan hệ hữu nghị lâu đời. Việt Nam là một trong những nước đầu tiên công nhận Mặt trận Cách mạng vì một Timor Leste độc lập (FRETILIN) vào tháng 9/1975.

Gần đây, quan hệ hai nước có những bước phát triển. Nổi bật là các chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Jose Ramos-Horta vào tháng 4/2010; Thủ tướng Xanana Gusmao năm 2013; Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Hernani Coelho năm 2016; Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác Dionisio Babo Soares dự APEC năm 2018...

Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Giáo dục Phạm Vũ Luận thăm chính thức Timor Leste vào tháng 1/2015; đặc phái viên Thủ tướng, Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng tham dự kỷ niệm 20 năm trưng cầu dân ý về độc lập của Timor Leste tháng 8/2019.

Timor Leste chính thức mở Đại sứ quán tại Hà Nội từ tháng 4/2012. Đại sứ mới của Timor Leste trình Quốc thư ngày 18/6/2024. Đại sứ quán Việt Nam tại Indonesia kiêm nhiệm Timor Leste, đại sứ Tạ Văn Thông trình Quốc thư tháng 10/2022.

Đảng ta chưa có quan hệ chính thức với chính đảng nào của Timor Leste, nhưng đã tiếp xúc với hai đảng lớn là Đảng Mặt trận Cách mạng vì một Timor Leste độc lập (FRETILIN) và Đảng Đại hội Dân tộc tái thiết Timor Leste (CNRT).

Trong các cuộc tiếp xúc, lãnh đạo hai đảng đều bày tỏ mong muốn được tham khảo và học tập kinh nghiệm của Đảng ta.  

Hai nước đã ký Hiệp định khung về Hợp tác Kỹ thuật và Kinh tế vào năm 2010, trong đó hai bên nhất trí thiết lập cơ chế Ủy ban Hỗn hợp, nhưng chưa triển khai được do nước bạn chưa thu xếp được.

Trong những năm gần đây, do tác động của dịch Covid-19, kim ngạch xuất nhập khẩu hai nước có xu hướng giảm. Trong đó năm 2021 đạt 33,5 triệu USD, năm 2022 đạt 17,6 triệu USD; năm 2023 đạt 15,9 triệu USD.

Trao đổi thương mại trong những năm qua mang tính một chiều, chủ yếu Việt Nam xuất khẩu sang Timor Leste. Mặt hàng gạo chiếm hơn 90%, còn lại là hàng tiêu dùng, thực phẩm chế biến.

Timor Leste và Việt Nam đã ký Bản ghi nhớ về Thương mại gạo. Năm 2023, Việt Nam xuất khẩu 15.320 tấn gạo sang Timor Leste, trị giá gần 8,8 triệu USD. Trong 4 tháng đầu năm nay, Việt Nam xuất khẩu 3.866 tấn gạo sang Timor Leste, trị giá gần 2,6 triệu USD.

Hai nước có tiềm năng hợp tác trong các lĩnh vực nông nghiệp, dầu khí, thủy sản, xây dựng cơ sở hạ tầng; trao đổi hàng nông sản, dệt may, hàng tiêu dùng, máy công nghiệp, thiết bị điện, giáo dục, văn hóa, du lịch... Tuy nhiên, hợp tác giữa hai nước còn hạn chế.

Về hợp tác đa phương, hai bên nhất trí tiếp tục tăng cường hợp tác và phối hợp lập trường tại các diễn đàn khu vực và quốc tế.

Timor Leste khẳng định ủng hộ Việt Nam trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Việt Nam tiếp tục cùng các nước ASEAN và Ban Thư ký ASEAN hỗ trợ Timor Leste trong quá trình chuẩn bị và tăng cường năng lực, tạo điều kiện thuận lợi để Timor Leste chính thức gia nhập ASEAN.

.