Tổ chức Động vật châu Á kêu gọi ngừng cưỡi voi, để voi về rừng

Số lượng voi nhà tại Đắk Lắk đã giảm mạnh từ khoảng 500 con xuống chỉ còn 33 con trong 45 năm qua, đặt ra thách thức lớn cho công tác bảo tồn khi hầu hết voi đều đã già và không còn khả năng sinh sản.

Theo thống kê của Trung tâm Bảo tồn Voi, Cứu hộ động vật và quản lý bảo vệ rừng tỉnh Đắk Lắk, trong số 33 cá thể voi nhà còn lại, 24 con tập trung tại xã Buôn Đôn và 9 con tại xã Liên Sơn Lắk (huyện Lắk cũ).

Mới đây, cái chết của voi cái Bắk Khăm (51 tuổi) do tai nạn trong rừng đã khiến cộng đồng yêu voi xót xa.

Bà Heidi Quine, Trưởng đại diện Tổ chức động vật châu Á (AAF) tại Việt Nam, bày tỏ sự đau buồn và cho rằng sự việc này cho thấy những rủi ro khi voi giao phối trong điều kiện nuôi nhốt, cũng như thách thức trong quản lý voi già.

AAF đang phối hợp với UBND tỉnh Đắk Lắk và các đơn vị liên quan để cải thiện phúc lợi cho voi nhà. Tổ chức này cam kết hỗ trợ hơn 2,2 triệu USD để chuyển đổi từ mô hình du lịch cưỡi voi sang du lịch trải nghiệm sinh thái thân thiện với voi, đồng thời đảm bảo sinh kế cho người dân địa phương.

Dự án này đã được triển khai tại xã Buôn Đôn, nơi voi nhà không còn phục vụ du lịch cưỡi voi. 10 cá thể voi đã được đưa vào Vườn quốc gia Yok Đôn để phục vụ du lịch thân thiện (ngắm và chụp ảnh với voi).

Tuy nhiên, tại xã Liên Sơn, trong số 9 con voi, chỉ có 1 con tham gia mô hình du lịch thân thiện, số còn lại vẫn phục vụ du lịch cưỡi voi.

AAF đã làm việc với Ban quản lý rừng lịch sử - văn hóa - môi trường Hồ Lắk để cho phép chủ voi tại Liên Sơn đưa voi đi lại trong rừng, với điều kiện giám sát chặt chẽ để hạn chế tác động đến tài nguyên rừng.

Bên cạnh đó, AAF cũng đẩy mạnh công tác giáo dục và truyền thông với thông điệp “ngừng cưỡi voi, để voi trở về rừng”. Bà Heidi Quine nhấn mạnh sự tham gia tích cực của cộng đồng và cam kết lâu dài từ các bên liên quan là yếu tố then chốt để đảm bảo hiệu quả và tính bền vững của mô hình du lịch thân thiện với voi tại Đắk Lắk.

Ông Nguyễn Đức, Giám đốc Ban quản lý rừng lịch sử - văn hóa - môi trường Hồ Lắk, cho biết việc cấp đất rừng cho cá nhân để chăn thả voi là không thể thực hiện. Tuy nhiên, do yếu tố lịch sử, chính quyền vẫn tạo điều kiện để người dân duy trì việc nuôi voi, vốn là động vật quý hiếm nhóm 1B.

Ông Đức cho biết đơn vị đã tạo điều kiện cho chủ voi chăn thả voi trong rừng, yêu cầu không cột voi bằng dây xích vào cây non và phải có sự giám sát của kiểm lâm nếu để voi lại qua đêm. Mục tiêu chung của các cuộc họp giữa Ban quản lý, AAF và Trung tâm Bảo tồn Voi là đưa toàn bộ voi tại xã Liên Sơn vào hoạt động du lịch thân thiện.

Mỗi chủ voi tham gia mô hình du lịch thân thiện sẽ được hỗ trợ 20 triệu đồng/tháng và chia sẻ lợi nhuận từ khách tham quan.

"Tất cả đều tạo điều kiện cho chủ voi được chăn thả voi trong rừng, nhưng họ vẫn đưa voi ra khu du lịch cưỡi khách là không được. Sắp tới, chúng tôi không cho phép những con voi bị đưa đi cho khách cưỡi được chăn thả trong rừng nữa. Chúng tôi mong các chủ voi cùng đồng hành vì phúc lợi của voi, kéo dài tuổi thọ và bảo vệ đàn voi", ông Đức kiên quyết.