Thủy điện Bắc Mê xây dựng không phép, làm nứt nhiều nhà dân

Chưa nghiệm thu đã vận hành tích nước phát điện, nhiều nhà dân bị nứt

Cuối tháng 12/2017, nhà máy thủy điện Bắc Mê (huyện Bắc Mê – Hà Giang) tiến hành xả nước hồ chứa làm sạt lở một số đoạn đường trên quốc lộ 34 và nứt nhiều hộ dân trên địa bàn 2 tỉnh Hà Giang và Cao Bằng.

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Nguyễn Ngọc Quang, Phó Chủ tịch UBND huyện Bảo Lâm (Cao Bằng) cho biết: Đêm 30 rạng sáng 31/12/2017, thủy điện Bắc Mê bất ngờ xả nước ở hồ khiến 17 ngôi nhà (trong đó 4 ngôi nhà ở xã Quảng Lâm, 13 nhà ở thị trấn Bảo Lâm) bị ảnh hưởng và nứt. Ngoài ra, nhiều đoạn trên quốc lộ 34 cũng bị sạt lở do việc xả nước của thủy điện Bắc Mê.

Ông Quang cho biết, trước khi nhà máy thủy điện Bắc Mê xả nước, chính quyền địa phương cũng như người dân không nhận được bất kỳ thông báo nào, rất may sự việc không gây thiệt hại về người.

“Ngay khi sự việc xảy ra, chính quyền địa phương đã xuống hiện trường để ghi nhận thiệt hại. Thời điểm đó, chúng tôi đã sơ tán 17 hộ dân này ra khỏi khu vực nguy hiểm và yêu cầu họ ký cam kết không trở về nơi ở cũ. Chính quyền địa phương cũng đã yêu cầu thủy điện Bắc Mê có biện pháp khắc phục để người dân có chỗ ở an toàn. Trước mắt, các hộ dân này đang ở nhờ nhà người thân hoặc ở tạm chỗ khác an toàn hơn” – ông Quang nói.

Liên quan đến vấn đề trên, theo UBND tỉnh Hà Giang, thủy điện Bắc Mê đã tích nước vận hành phát điện nhưng chưa được cơ quan chuyên môn kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình.

Phát điện khi chưa được cấp giấy phép

Ngày 28/9/2017, UBND tỉnh Hà Giang đã có văn bản gửi Bộ Công thương về những sai phạm của thủy điện Bắc Mê.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Hà Giang, thủy điện Bắc Mê do Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng Viettracimex làm chủ đầu tư, khởi công tháng 11/2014, dự kiến hoàn thành phát điện trong quý 1/2018.

Thực hiện chức năng quản lý đối với công trình chuyên ngành công nghiệp trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh Hà Giang đã giao Sở Công thương chủ trì phối hợp với sở, ngành lien quan và UBND huyện Bắc Mê kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật đối với Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng Viettracimex trong việc đầu tư xây dựng dự án thủy điện Bắc Mê (huyện Bắc Mê – Hà Giang).

Kết quả kiểm tra cho thấy: Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng Viettracimex chưa phối hợp với các sở, ngành liên quan và chính quyền địa phương trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng, đất đai, môi trường, tài nguyên nước, điện lực,…

Bên cạnh đó, mặc dù chủ đầu tư chưa được cấp giấy phép hoạt động điện lực nhưng nhà máy thủy điện Bắc Mê đã phát điện thương mại 1 tổ máy từ ngày 14/9/2017 và đang vận hành truyền tải điện năng từ nhà máy vào lưới điện 220kV khu vực. Việc tích nước, xả nước hồ thủy điện Bắc Mê đã làm sạt lở một số đoạn đường trên quốc lộ 34 (địa phận tỉnh Hà Giang và tỉnh Cao Bằng).

Ngoài ra, tại Thông báo số 360/TB-UBND ngày 7/12/2017 của UBND tỉnh Hà Giang cho biết: Trong quá trình xây dựng, vận hành nhà máy thủy điện Bắc Mê, Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng Viettracimex vẫn còn một số tồn tại như: Công trình không có giấy phép xây dựng; đơn vị chưa thực hiện việc nghiệm thu và bàn giao mốc giới cho chính quyền địa phương theo quy định; công trình đường dây 220kV đã được vận hành nhưng chưa được cơ quan chuyên môn về xây dựng thẩm định thiết kế; chưa có hợp đồng thuê đất để thực hiện dự án;…

Trước những tồn tại nêu trên, tỉnh Hà Giang đề nghị Bộ Công thương chỉ đạo Cục Điều tiết điện lực chưa xem xét cấp giấy phép hoạt động điện lực cho nhà máy thủy điện Bắc Mê. Việc xem xét thẩm định và cấp giấy phép chỉ được thực hiện sau khi Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng Viettracimex hoàn thiện các thủ tục theo quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng, đất đai, môi trường và đảm bảo an toàn giao thông trên tuyến quốc lộ 34 tại địa phương.

Tỉnh Hà Giang còn đề nghị, Bộ Công Thương chỉ đạo Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) không tiếp nhận điện năng phát ra của nhà máy thủy điện Bắc Mê, đồng thời thực hiện tách đấu nối nhà máy thủy điện Bắc Mê ra khỏi lưới điện 220kV. Việc tiếp nhận điện năng chỉ được thực hiện khi nhà máy thủy điện Bắc Mê được cấp giấy phép hoạt động điện lực.

Chiều ngày 7/1, trao đổi với phóng viên Dân trí, một lãnh đạo UBND tỉnh Hà Giang cho biết, tỉnh rất “quyết tâm” yêu cầu, đôn đốc Tổng công ty cổ phần thương mại xây dựng Viettracimex khẩn trương, nghiêm túc khắc phục những tồn tại nêu trên và báo cáo về UBND tỉnh, Sở Công Thương, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng trước ngày 30/1/2018.

Nguyễn Dương