Thứ trưởng Bộ Công an nói về sự phức tạp trong vụ án Hà Văn Thắm

- Vụ án liên quan đến ông Hà Văn Thắm - nguyên Chủ tịch Ngân hàng Đại Dương (Oceanbank) phức tạp như thế nào, thưa ông?

- Vụ án Hà Văn Thắm là vụ việc có sự tham gia của nhiều người, dưới sự chỉ đạo của một nhóm lợi ích, cá nhân chỉ đạo một nhóm thông qua hoạt động ngân hàng. Trong đó, thủ đoạn chính là lập các công ty con, có quy mô trên thị trường, chuyển tiền lòng vòng giữa công ty này công ty kia, mua bán bất động sản,… Nguy hiểm nhất là các công ty này đầu tư không đúng với hoạt động của doanh nghiệp, trái ngành nghề, dễ dẫn đến sụp đổ.

Một đặc điểm của hệ thống ngân hàng Việt Nam là huy động tiền gửi từ người dân theo kỳ hạn, không kỳ hạn nhưng ngân hàng lại dùng tiền đó cho các công ty, tổ chức vay đầu tư theo dài hạn. Lấy tiền ngắn hạn để đầu tư dài hạn là rất rủi ro. Đây là điểm bất cập trong hệ thống ngân hàng.

Ở các nước phát triển, họ tập trung vào thị trường chứng khoán, phát triển trái phiếu, cổ phiếu,… Tất cả giao dịch trên sàn chứng khoán là huy động nguồn tiền theo thị trường. Còn Việt Nam, ngân hàng cứ nhăm nhăm tiền của dân. Ở Nhật, tiền gửi ngân hàng bằng 0, thậm chí anh còn phải bỏ phí nhờ giữ hộ, bảo vệ tiền, còn ở Việt Nam, ngân hàng phải trả lãi cho khách hàng.

Từ thực tế này, nảy sinh ra hàng loạt thao tác ngân hàng như thẩm định, thế chấp, nhất là bất động sản, lúc lên lúc xuống, đầu tư lớn nhưng dòng tiền ứ đọng, phát sinh lãi lớn, dẫn đến nợ xấu, không có khả năng trả nợ,… Do đó, cần đổi mới mô hình quản lý hệ thống ngân hàng.

- Vụ án của ông Hà Văn Thắm khi nào đưa ra xét xử?

- Vụ Hà Văn Thắm đang kết luận giai đoạn hai, bắt thêm một số đối tượng, làm triệt để, không có vùng cấm trong các vụ án hình sự, nhất là các đại án. Dự kiến trong tháng 12 tới đây sẽ đưa vụ án ra xét xử. Đây là một trong 6 đại án mà Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng đã có chỉ đạo mới đây.

- Khi điều tra vụ án này, Bộ Công an có gặp khó khăn gì không?

- Một ngân hàng nhưng phạm vi bán kính rất rộng, chứng minh từ chủ trương của HĐQT, lãnh đạo, các công ty con. Không chỉ mấy trang hồ sơ, mà hàng tạ hồ sơ, như vụ Huỳnh Thị Huyền Như, cơ quan công an phải chuyển mấy tạ hồ sơ để tòa án nghiên cứu. Bên cạnh đó, chuyên môn ngân hàng có đặc thù, cần am hiểu kỹ, ai cũng có quyền mở tài khoản,….

- Thưa Thượng tướng, chỉ trong một thời gian ngắn đã có một loạt ngân hàng dính vào vòng lao lý. Bộ Công an đã có kiến nghị gì để lập lại trật tự hệ thống ngân hàng?

- Vấn đề này Chính phủ đã họp nhiều lần, bàn rất kỹ. Bộ Chính trị cũng đã lắng nghe báo cáo. Hiện nay Ngân hàng Nhà nước đang soạn đề án lớn tái cơ cấu ngân hàng, trong đó tập trung vào các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước, sắp xếp các ngân hàng cổ phần nhỏ. Cố gắng ổn định hệ thống tài chính, tiền tệ, theo hướng phát triển thị trường chứng khoán, các công ty mua bán tài chính. Bởi thị trường chứng khoán Việt Nam còn mỏng manh. Bên cạnh đó phải tìm ra giải pháp quản lý chặt chẽ hoạt động gửi tiền - cho vay. Lâu nay chúng ta chưa bao giờ để xảy ra đổ vỡ hệ thống ngân hàng.

- Xin cảm ơn ông!

Thế Kha (ghi)