Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý nghiêm vi phạm ở Tổng công ty Coma

Kết luận thanh tra việc thực hiện sắp xếp lại, cổ phần hóa, thoái vốn các doanh nghiệp Nhà nước thuộc Bộ Xây dựng vừa được Thanh tra Chính phủ công bố cho thấy hàng loạt vi phạm, "vấn đề" cần tiếp tục được làm rõ tại Tổng công ty Cơ khí xây dựng (Coma).

Bộ Xây dựng chưa tiến hành thanh tra, kiểm tra theo đề nghị của C03

Năm 2007, UBND TP Hà Nội chỉ định Tổng công ty Coma xây dựng Cung Trí thức TP Hà Nội dưới hình thức dự xây dựng - chuyển giao (BT).

Tổng công ty Coma được Hà Nội đối ứng chi phí xây dựng bằng việc chấp thuận giao lô đất 2.5HH Lê Văn Thiêm (quận Thanh Xuân) với diện tích 8.737m2 để phát triển dự án nhà ở hỗn hợp chung cư kết hợp văn phòng.

Để có nguồn vốn xây dựng Cung Trí thức Hà Nội, Tổng công ty Coma vay Công ty CP Phát triển thương mại Việt Nam (Vietradico) 150 tỷ đồng với điều kiện hai bên thỏa thuận hợp tác kinh doanh phát triển dự án 2.5HH Lê Văn Thiêm. Hai bên đã ký hợp đồng hợp tác kinh doanh, thành lập Công ty cổ phần địa ốc Coma (Comaland).

Theo kết luận thanh tra, Tổng công ty Coma chuyển nhượng 1 triệu cổ phần tại Comaland cho Vietradico với giá chuyển nhượng 140.000 đồng/cổ phần, tổng giá trị 140 tỷ đồng.

Thanh tra Chính phủ phát hiện, sau đó Tổng công ty Coma ký phụ lục hợp đồng điều chỉnh giảm giá bán cổ phần từ 140.000 đồng/cổ phần xuống 48.000 đồng/cổ phần, nhưng không có căn cứ, không thực hiện đúng theo quy định về chuyển nhượng vốn đầu tư tại doanh nghiệp (chênh lệch giảm trên 30 tỷ đồng).

Năm 2020, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, chức vụ (C03 - Bộ Công an) có văn bản chỉ rõ Tổng công ty Coma và Vietradico có hành vi lập khống tài liệu, chứng từ giảm giá cổ phần Comaland quay ngược thời gian trước thời điểm định giá giá trị Coma để phục vụ quá trình cổ phần hóa.

Việc này nhằm để hợp lý hóa việc giảm giá chuyển nhượng cổ phần cho phù hợp với quyết định của Bộ Xây dựng về cổ phần hóa Coma vào ngày 1/7/2014, là thực hiện không đúng về nghiệp vụ hạch toán, kế toán.

Dù vậy, cơ quan chức năng cho rằng việc giảm 30 tỷ đồng thể hiện tại tài liệu, chứng từ giảm giá chuyển nhượng cổ phần là giảm lợi nhuận cho Vietradico, đúng thẩm quyền của Ban lãnh đạo Tổng công ty Coma. Hành vi sai phạm này chưa gây thiệt hại, thất thoát tài sản và nguồn vốn Nhà nước trong hoạt động kinh doanh của Dự án 2.5HH Lê Văn Thiêm.

Trách nhiệm chính để xảy ra sai phạm trên thuộc về Tổng giám đốc Tổng công ty Coma Dương Văn Hồng.

C03 - Bộ Công an đã đề nghị Bộ Xây dựng tiến hành thanh tra, làm rõ và xử lý theo thẩm quyền vụ việc. Tuy nhiên, đến thời điểm Thanh tra Chính phủ vào cuộc, Bộ Xây dựng (đại diện chủ sở hữu vốn) chưa tiến hành thanh tra, kiểm tra theo đề nghị của C03.

Góp vốn tại Công ty Khóa Minh Khai nhưng không báo cáo, chưa được phê duyệt

Kết luận thanh tra cho thấy, năm 2015, Tổng công ty Coma thực hiện tăng vốn góp tại Công ty CP Khóa Minh Khai từ 52,8% lên 67,47%/vốn điều lệ thông qua việc mua lại cổ phiếu ưu đãi của một số người lao động - cổ đông hiện hữu, số tiền 5,9 tỷ đồng.

Theo báo cáo tài chính của Công ty CP Khóa Minh Khai, từ năm 2006-2015, hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty thua lỗ. Đến cuối năm 2015, công ty mới có lợi nhuận từ việc hợp tác kinh doanh với Tổng công ty Coma - Công ty mẹ, được phân chia lợi nhuận từ dự án Sky Light tại số 125D Minh Khai (dự án được xây dựng trên phần đất thuộc nhà máy Khóa Minh Khai trước đây).

Thanh tra Chính phủ khẳng định, việc Tổng công ty Coma góp vốn tại Công ty CP Khóa Minh Khai nhưng không báo cáo theo trình tự, chưa được Bộ Xây dựng phê duyệt, vi phạm quy định Điều 9 Nghị định 99/2012 của Chính phủ.

Hơn nữa, trong đề án tái cơ cấu, Tổng công ty Coma chưa nêu cụ thể giải pháp, phương án xử lý những tồn tại về tài chính; chưa thể hiện đầy đủ nội dung nguyên tắc về công khai, minh bạch trong đầu tư, quản lý tài chính, ký kết các hợp đồng,… là thể hiện không đầy đủ các quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Tại Hà Nội, cơ sở nhà đất có diện tích 12.000m2 tại phường Tây Mỗ, quận Nam Từ Liêm do Tổng công ty Coma trực tiếp quản lý, đến thời điểm thanh tra, đã hết hạn thuê đất từ nhiều năm.

Tổng công ty Coma vẫn đang nợ tiền sử dụng đất, tiền chậm nộp, tổng số trên 14 tỷ đồng (được ghi nhận tại hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa), vi phạm quy định pháp luật đất đai.

Thanh tra Chính phủ còn phát hiện việc thu nộp tiền về cổ phần hóa của Tổng công ty Coma và một số công ty con không đúng thời hạn, phát sinh lãi chậm nộp. Tổng số tiền gốc và khoản lãi chậm nộp phải thu nộp về ngân sách nhà nước đến hết năm 2019 (tạm tính) gần 13 tỷ đồng.

Liên quan đến sai phạm tại Tổng công ty Coma, như Dân trí thông tin trước đó, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị chuyển thông tin vi phạm quy định về quản lý sử dụng đất đai của Công ty TNHH MTV sản xuất, xuất nhập khẩu, dịch vụ phát triển nông thôn (Decoimex thuộc Tổng công ty Coma) tại dự án nhà ở Decoimex mở rộng phường 6, phường 9, TP Vũng Tàu có dấu hiệu vi phạm Điều 228, 229 Bộ luật Hình sự 2015 về quản lý, sử dụng đất đai, tới Bộ Công an để điều tra.