Tháng 7 ở Ngã Ba Đồng Lộc

Ngã ba Đồng Lộc thuộc xã Đồng Lộc (Can Lộc, Hà Tĩnh) nằm trên đường Hồ Chí Minh, là giao điểm của quốc lộ 15A và tỉnh lộ 2 đoạn qua Hà Tĩnh.

Ngã ba Đồng Lộc có tổng diện tích 50ha nằm gọn trong một thung lũng hình tam giác, hai bên đồi núi trọc, giữa là con đường độc đạo, mặt đường giống như một lòng máng, bom địch thả xuống bên nào đất đá cũng lăn xuống đường làm cản trở giao thông.

Cũng tại Ngã Ba Đồng Lộc, có một tiểu đội thanh niên xung phong có nhiệm vụ canh giữ giao điểm, phá bom và sửa đường thông xe khi bị bom phá. Tiểu đội 4, Đại đội 552 (được chốt chặn đoạn từ Cầu Tối trở vào Truông Kén khoảng 2 km, đặc biệt là 300 mét từ Cầu Tối đến Trường Thành) gồm 10 cô gái trẻ, tuổi từ 17 đến 24.

Trưa ngày 24 tháng 7 năm 1968, như mọi ngày 10 cô ra làm nhiệm vụ. Vào 16h30', trận bom thứ 15 trong ngày dội xuống Đồng Lộc. Một trong số những quả bom đã rơi xuống ngay sát miệng hầm, nơi các cô đang tránh bom. Tất cả đã qua đời khi tuổi đời còn rất trẻ,có người tuổi chưa đến đôi mươi.

Hàng năm, cứ vào tháng 7- dịp tri ân các anh hùng thương binh liệt sỹ, cũng là ngày giỗ của 10 cô gái TNXP, người dân từ khắp mọi miền Tổ Quốc lại hành hương về đây để tưởng nhớ.

Trong những đoàn người đến hành hương có cả những cựu thanh niên xung phong từng gắn bó tuổi xuân trên tuyến đường huyền thoại này. Họ cũng ôn lại những kỷ niệm về một thời hoa lửa, tưởng nhớ những người đồng đội đã ngã xuống.

Bà Phạm Thị Liên (67 tuổi, trú tại huyện Kiến Xương, Thái Bình) không giấu nổi xúc động khi lần đầu tiên thắp hương tại mộ của 10 cô gái.

Bà bùi ngùi, chia sẻ: "Tôi vô cùng xúc động khi có dịp được đến nơi đây thắp hương và nghe chuyện về các cô. Càng thương xót cho tuổi trẻ quá ngắn ngủi của 10 cô gái tôi càng thấy biết ơn những công lao của họ'.

Cứ đến dịp tháng 7 hàng năm, ông Hồ Bá Khoa (xã Thạch Xuân, huyện Thạch Hà) lại cùng gia đình đến đây thắp hương cho 10 cô và các TNXP đã ngã xuống.

Trong những ngày tháng 7, nhiều trường học, đoàn thể, gia đình cũng chọn Ngã Ba Đồng Lộc là điểm đến để tri ân các anh hùng thương binh liệt sỹ và giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.

Anh Đào Anh Tuân, Phó ban Quản lý Khu di tích lịch sử Ngã ba Đồng Lộc, một thuyết minh viên có gần 20 năm gắn bó tại đây chia sẻ, tình cảm và sự trân trọng của du khách từ mọi miền khi đến thăm di tích Ngã ba Đồng Lộc là động lực giúp đội ngũ cán bộ làm công tác thuyết minh vượt mọi khó khăn, không ngừng học tập nâng cao trình độ để có thể truyền tải cảm xúc qua những câu chuyện lịch sử đến du khách.

Nằm ngay trong khu di tích là nhà tưởng niệm TNXP toàn quốc. Nơi đây không chỉ trưng bày các kỷ vật của 10 cô gái mà còn lưu giữ nhiều hiện vật của TNXP cả nước qua 2 cuộc kháng chiến.

Tấm bia đã có khắc bức thư chị Võ Thị Tần - đội trưởng tiểu đội gửi cho mẹ trước khi hy sinh. Mỗi lần có dịp đến Ngã Ba Đồng Lộc, các du khách đều dừng lại đọc những dòng tâm sự đầy lạc quan của chị.

Theo ông Trần Đình Ước, trưởng BQL khu di tích cho biết:Theo dự đoán, sẽ có khoảng 60.000 lượt khách đến Ngã Ba Đồng Lộc trong tháng 7. Thời điểm hiện nay, trung bình mỗi ngày có từ 1.000 - 2.000 lượt du khách đến đây tham quan và dâng hương.