Sông Sài Gòn sẽ là chìa khóa đột phá TPHCM trong 30 năm tới

Chiều 2/3, UBND TPHCM cùng với Viện Quy hoạch vùng Paris (IPR) và Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam Toàn cầu (AVSE Global) tổ chức Hội thảo phát triển không gian chức năng, hành lang sông Sài Gòn theo kinh nghiệm của Pháp về sông Seine.

Buổi làm việc có sự tham gia của lãnh đạo TPHCM, các sở, ban ngành, chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước. 

Trong vai trò chủ trì, ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, thành phố đang thực hiện 3 quy hoạch rất quan trọng. Đó là quy hoạch TPHCM thời kỳ 2021-2030 tầm nhìn 2050; rà soát điều chỉnh quy hoạch chung TPHCM đến 2040, tầm nhìn 2060 và xây dựng quy hoạch chung TP Thủ Đức cùng thời kỳ với quy hoạch chung TPHCM.

TP xác định việc quy hoạch sông Sài Gòn là trung tâm, điểm nhấn của rà soát, xây dựng quy hoạch lần này. Theo ông Phan Văn Mãi, TP sẽ tiếp thu ý kiến trao đổi phản biện vào đồ án quy hoạch chung của TP.

Ngoài ra, TP cũng tìm kiếm những cách tiếp cận, đề xuất để triển khai các chiến lược, kế hoạch phát triển sông Sài Gòn và vận dụng các cơ chế đặc thù để triển khai trong thời gian tới.

"Phát triển sông Sài Gòn phải gắn với bảo tồn, trong bối cảnh thành phố chịu nhiều tác động thách thức của biến đổi khí hậu", Chủ tịch Phan Văn Mãi nhấn mạnh. 

PGS.TS Nguyễn Hồng Thục, Đại học quốc gia Hà Nội, nhận định việc kết nối hàng lang sông Sài Gòn - Đồng Nai với Vịnh Cần Giờ để thiết lập chiến lược hành động đột phá. Chiến lược này sẽ lấy nước là tài nguyên phát triển trọng tâm, trở thành một trong 3 động lực để TPHCM "cất cánh" cùng với kết nối vùng, đột phá về kinh tế biển, gia nhập vào các chuỗi giá trị gia tăng cao toàn cầu.

"TPHCM bắt buộc phải đưa việc kết nối kinh tế sông và biển để TPHCM trở thành thành phố nước, tạo động lực phát triển. Nếu chúng ta không nghĩ đến chiến lược kết nối sông nước với biển thì sẽ chịu thua trong tiến trình phát triển ở thế kỷ 21", PGS Thục nói và cho rằng cơ hội hậu hiện đại không có nhiều nên TPHCM cần tận dụng triệt để khi đang có cảng và đô thị như HongKong, cảng trung chuyển và đô thị, hệ sinh thái dịch vụ sau cảng như Singapore.

Ông Laurent Perrin, Nhà quy hoạch cấp cao Viện quy hoạch vùng Paris, nhận định vấn đề biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng hơn. Việc xây dựng công viên sẽ là chiến lược lâu dài bảo vệ người dân lẫn di sản con sông.

"Chúng ta có thể xem xét xây dựng những công viên quốc gia. Ví dụ khu vực phía Bắc TPHCM (Củ Chi) là nơi có truyền thống nông nghiệp, rất thích hợp để cân nhắc", ông Laurent Perrin nói. 

Ông Laurent Perrin cũng nhấn mạnh TP cần đưa ra những chính sách quản lý tốt để bên cạnh việc phát huy được giá trị kinh tế, TP vẫn duy trì và bảo tồn được di sản gắn với dòng sông.

Tại hội thảo, đại diện các nhóm nghiên cứu nhấn mạnh sông Sài Gòn là dòng chảy tạo cơ hội chuyển mình của TPHCM. Hành lang sông Sài Gòn với 5 đặc trưng độc đáo chính là xương sống tinh thần và thiên nhiên của đầu tàu cả nước. 

Sông Sài Gòn cũng là dòng sông mang đặc trưng về giá trị lịch sử đặc biệt đối với Việt Nam, biểu tượng là bến cảng Nhà Rồng - nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước.

Dòng sông còn thể hiện bản sắc sông nước gắn kết tình cảm vùng Nam Bộ; là đường ranh giới vật lý kết nối các tỉnh Bình Phước, Tây Ninh, Bình Dương; là tài sản độc đáo với hệ sinh thái đa dạng sinh học đẳng cấp thế giới. Đồng thời sông Sài Gòn cũng gặp thách thức về lũ lụt khiến TPHCM nằm trong số 10 thành phố lớn trên thế giới chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu. 

Các chuyên gia nhấn mạnh, tiềm năng kinh tế dọc hành lang sông Sài Gòn bao gồm kinh tế dịch vụ địa phương, các hoạt động như du lịch sông nước, văn hóa và giải trí, kinh tế đêm; kinh tế dịch vụ dẫn dắt vùng như thương mại, dịch vụ kinh doanh, logistics; kinh tế xanh và số hướng đến tương lai với các giải pháp kỹ thuật số nhằm tăng hiệu suất và tối ưu nguồn tài nguyên.

Do đó nếu đánh giá đúng tầm quan trọng của dòng sông với sự phát triển của thành phố, đây là sẽ chìa khóa để mở ra các cơ hội phát triển trong 30 năm tới.