Sản xuất “rượu quê” siêu tốc: Ai quản?

Rượu độc gây chết người ở TP Hạ Long và TP Cẩm Phả của tỉnh Quảng Ninh là loại rượu có “tên tuổi” và nguồn gốc sản xuất - vậy mà còn gây hậu quả nghiêm trọng. Với rượu không tem mác, không nguồn gốc, vẫn được bán tràn lan trên thị trường, mối nguy tiềm ẩn sẽ lớn đến đâu?

Để tìm hiểu về công tác quản lý sản phẩm rượu nói chung trên địa bàn Hà Nội, phóng viên đã có buổi làm việc với Phòng Quản lý công nghiệp - Sở Công thương Hà Nội. Bà Nguyễn Thị Quỳnh Vân - Phó trưởng phòng cho biết: Căn cứ theo nghị định 94 (2013) của Chính phủ, đối với sản xuất rượu công nghiệp qui mô trên 3 triệu lít/năm thuộc Bộ Công thương cấp phép; dưới 3 triệu lít/năm do Sở Công thương địa phương cấp phép. Đối với rượu sản xuất thủ công thì có hai dạng: Rượu thủ công sản xuất nhằm mục đích kinh doanh do quận, huyện cấp phép; còn dạng rượu thủ công sản xuất ra để bán cho những công ty có giấy phép sản xuất rượu để tái chế lại thì chỉ cần đăng ký với UBND xã phường sở tại nơi đặt chỗ sản xuất.

Đến nay, trên địa bàn Hà Nội đã có 25 cơ sở sản xuất rượu được Sở Công thương cấp phép, 5 cơ sở được Bộ Công thương cấp phép và 1 cơ sở được quận, huyện cấp phép.

Cũng theo bà Vân, căn cứ theo những tiêu chuẩn của nghị định, nếu đủ điều kiện mới cấp phép kinh doanh sản xuất rượu cho cá nhân hoặc tập thể. “Còn công tác hậu kiểm về chất lượng sản phẩm thì chúng tôi có lực lượng Chi cục Quản lý thị trường thực hiện kiểm tra theo các chuyên đề về ATVSTP…” – bà Vân khẳng định.

Bà Hoàng Thị Minh Thu - Phó Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội - thì cho rằng, đối với mặt hàng rượu, Chi cục chỉ có chức năng công bố sản phẩm hợp Q (chất lượng) khi doanh nghiệp nào đó muốn công bố. Còn Sở Công thương quản lý và cấp giấy giấy chứng nhận đủ điều kiện về ATVSTP. Tuy nhiên, Chi cục ATVSTP được quyền giám sát hậu kiểm thực phẩm lưu thông trên thị trường.

Nhưng khi chúng tôi hỏi về công tác kiểm tra giám sát đối với các loại mặt hàng rượu trên địa bàn mình quản lý từ đầu năm 2013 đến nay kết quả thế nào, bà Thu lại trả lời lòng vòng: “Đi kiểm tra thế này thì vẫn là thanh tra Sở Y tế chủ trì. Mình nghi ngờ sẽ lấy mẫu xét nghiệm, nếu có vấn đề thì mình lại chuyển cho ngành đó giải quyết…”. Phóng viên đề cập đến các sản phẩm rượu không tem mác, nguồn gốc hay còn gọi là “rượu quê”, “cuốc lủi” vẫn bán tràn lan trên địa bàn Hà Nội, bà Thu cho biết: “Chúng tôi cũng tham mưu với UBND thành phố chỉ đạo các cấp, các ngành, tăng cường kiểm tra theo phân cấp. Khi phát hiện có vấn đề không an toàn vệ sinh thực phẩm thì phải xử lý. Mặt hàng rượu này vẫn phân cấp cho ngành Công thương quản lý”.

Rượu không nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng vẫn được mua bán rất dễ dàng nhưng cơ quan chức năng vẫn thờ ơ trong công tác quản lý.

Số bệnh nhân ngộ độc rượu năm sau cao hơn năm trước

Theo PGS.TS Phạm Duệ - Giám đốc Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) - số bệnh nhân ngộ độc rượu đến và điều trị tại Trung tâm thường năm sau cao hơn năm trước.

Bác sỹ Nguyễn Tùng Nguyên (Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai) chia sẻ, ngộ độc rượu ban đầu giống như một trường hợp say rượu, như ngộ độc Ethnol đơn thuần (thực chất say rượu cũng là ngộ độc rượu). Thường có biểu hiện như ức chế thần kinh, mắt lờ đờ, chậm chạp, thậm chí hôn mê, thở yếu hoặc ngừng thở… Nếu xử lý muộn, trong trường hợp có nhiều di chứng như hạ đường huyết, tụt huyết áp, tổn thương não, suy thận, chân tay lạnh… rất dễ đến tử vong.

Theo bác sỹ Nguyên, thường có 2 dạng ngộ độc rượu: Ngộ độc Ethanol đơn thuần, thường người bệnh uống các loại rượu khác nhau nhưng thường là rượu sản xuất để uống, có nguồn gốc, tem nhãn rõ ràng; Ngộ độc Methanol thường là người bệnh uống các loại rượu trôi nổi trên thị trường, không có tem nhãn, nguồn gốc rõ ràng. Đây có thể là loại rượu được sản xuất theo kiểu cồn + nước lã.

Bác sỹ Nguyên khuyên: “Mắt thường rất khó phân biệt được đâu là rượu có Methanol, chỉ mang đi xét nghiệm mới biết. Nên mọi người nếu có uống rượu hãy mua những chai rượu có tem nhãn đầy đủ, nguồn gốc rõ ràng… Đặc biệt, với người dân, việc phân biệt đâu là ngộ độc rượu Ethanol và đâu là ngộ độc Methanol là rất khó. Khi thấy người thân sau khi uống rượu có những biểu hiện say mãi không tỉnh, gọi hỏi không biết, ú ớ, thở yếu, ứ đọng đờm dãi…, có dấu hiệu ảnh hưởng đến chức năng sống thì phải đưa đi viện ngay”.

Nguyễn Dương