Quản lý dân cư bằng hộ khẩu: Quá lạc hậu!
"Cá nhân có quyền tự do đi lại, tự do cư trú", đó là sửa đổi rất quan trọng tại điều 48, dự thảo Bộ luật Dân sự. Tuy nhiên, điều này khó lòng được tôn trọng vì cách thức quản lý dân cư bằng hộ khẩu như hiện nay.
Đó là ý kiến của đại biểu Nguyễn Thị Kim Thoa (Bình Dương). Bà nói: "Những quyền này muốn thực hiện được đều liên quan đến hộ khẩu. Nếu không có hộ khẩu ở nơi đang sinh sống, làm việc thì không thể thực hiện được các quyền đó. Ví dụ muốn đăng ký kết hôn lại phải về quê để lấy giấy xác nhận, muốn khai sinh cho con cũng vậy".
Bà Thoa cho rằng, luật cho người ta quyền tự do cư trú nhưng chính quy định về hộ khẩu đang gây ra sự bất bình đẳng giữa những người có hộ khẩu và không có hộ khẩu, đặc biệt ở những thành phố lớn, khu công nghiệp. Mua nhà, đất, khai sinh, xin học cho con... không phải dễ dàng đối với những người cư trú không có hộ khẩu vì đi đến đâu cũng đòi phải có hộ khẩu.
Theo bà Kim Thoa: "Nếu chúng ta khẳng định quyền tự do cư trú, tự do đi lại thì phải thay đổi cách quản lý con người bằng hộ khẩu. Chúng ta phải thừa nhận rằng việc quản lý hộ khẩu hiện nay là không còn thích hợp với sự phát triển của đất nước mặc dù đã rất có hiệu quả trong thời bao cấp, chiến tranh". Bà Thoa đề nghị: "Nếu người dân đã có chứng minh thư thì có thể giải quyết được tất cả mọi vấn đề liên quan đến quyền nhân thân ở bất kỳ đâu. Chúng ta làm luật là để làm thế nào giải quyết những bức xúc của dân, vì vậy trong luật này phải có một điều hoặc quy định nào đó về quyền tự do cư trú, về vấn đề hộ khẩu để tất cả các địa phương cùng áp dụng cho dân đỡ khổ".
ĐB Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn) tỏ ý rất tâm đắc với ý kiến ĐB Thoa: "Theo tôi, chúng ta phải nghiên cứu để bỏ sổ hộ khẩu đi vì về mặt quản lý, hoàn toàn có thể quản lý được bằng chứng minh thư hoặc thẻ cư trú. Tôi biết rằng Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã đồng tình về quan điểm này và tôi rất hy vọng quy định này sẽ được bổ sung ngay vào dự thảo bộ luật lần này".
Mang thai hộ: Tại sao không?
Mặc dù cùng là những vấn đề rất mới, xuất hiện cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật nhưng dự thảo bộ luật chỉ bổ sung "quyền xác định lại giới tính" mà không thừa nhận quyền mang thai hộ. Nguyên Bộ trưởng Y tế Đỗ Nguyên Phương cho rằng, dứt khoát phải có điều luật quy định về quyền mang thai hộ bởi vì đây là một thực tế không thể phủ nhận. Ông nói: "Vì một lý do nào đó người vợ không thể mang thai, có thể lấy tinh trùng của người chồng thụ tinh với trứng của người vợ và gửi vào tử cung của một người khác đồng ý mang thai hộ, như thế con theo ADN là con của đôi vợ chồng này. Như thế rất là nhân đạo".
"Tại khoản 4 và điều 32 của dự thảo bộ luật có ghi: việc mổ tử thi chỉ được thực hiện khi có sự đồng ý của người quá cố. Quá khó hiểu và phi logic”. ĐB Lê Xuân Thân - Khánh Hòa |
ĐB Trần Ngọc Đường (Kiên Giang) cũng đồng quan điểm này: "Một số quyền nhân thân mới về mang thai hộ hay cho phôi... là do khoa học công nghệ tạo ra. Nhưng không phải nước nào có khoa học công nghệ phát triển họ đều đã quy định quyền này. Theo tôi ta chỉ nên quy định ở một văn bản của Chính phủ để tập dượt vì hiện nay, với trình độ dân trí và khả năng của tòa án chắc chưa thể giải quyết được các tranh chấp phát sinh từ việc thực hiện các quyền này".
Hụi, họ, phải phân biệt với vay nặng lãi
Đồng ý với Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc bổ sung quy định về hụi, họ trong dự thảo luật nhưng đa số các ĐB không đồng ý chỉ quy định có tính nguyên tắc chung.
ĐB Sơn Thị Ánh Hồng (Trà Vinh) nói: "Tình trạng chơi hụi, họ đã và đang xảy ra trong thực tế rất phức tạp, có trường hợp là tương trợ nhưng có trường hợp chính là hình thức cho vay nặng lãi. Nhiều người chơi hụi lãi từ 30 - 50%, nó cũng khiến nhiều gia đình tan nát, con cái hư hỏng". Để có cơ sở pháp lý ngăn chặn tình trạng chơi hụi, họ mang tính kinh doanh, lừa đảo cần phải có quy định rõ trong bộ luật để phân biệt hình thức chơi nhằm mục đích tương trợ, giúp đỡ nhau, không nhằm mục đích trục lợi.
ĐB Hoàng Thanh Phú (Thái Nguyên) đề nghị cụ thể hơn: "Theo tôi, lãi suất hụi, họ không được cao hơn lãi suất cao nhất của ngân hàng thương mại".
Theo Thanh Niên